Χαρμόσυνη για όλους μας η σημερινή ημέρα, καθώς ο μακαριστός πατήρ Νικόδημος, που εκδήμησε προς τις αιώνιες μονές εδώ και ένα χρόνο, μας κάλεσε σε πνευματικό λατρευτικό δείπνο στη γενέτειρα αγιοτόκο γη, τη Δρακότρυπα, από όπου ξεκίνησε την πορεία του προς την αγιότητα και ο άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω.
Στη ζωή αυτού του αγίου, που ήταν και συγγενής του από το γένος της μητέρας του, καθρεφτιζόταν ο πολυσέβαστος και αγαπητός μας πατήρ Νικόδημος. Τον αγάπησε τόσο, που του ήταν πλέον αδύνατο να μην ακολουθήσει τα πνευματικά του χνάρια. Ακολούθησαν την ίδια πορεία. Από το χωριό τους τροχοδρόμησαν προς τα Άγια Μετέωρα, το Άγιο Όρος, την Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας. Ο άγιος Διονύσιος σε κελί του μοναστηριού και ο μιμητής του πατήρ Νικόδημος στο ίδιο το μοναστήρι.
Εξήλθε της συγγενείας του ο προσφιλής μας πατήρ Νικόδημος, έχοντας ως πανοπλία και βακτηρία την ευχή του αγίου Διονυσίου. Πνευματικώ ζήλω πυρπολούμενος και ποθών τον βίον της ασκήσεως εγκατέλειψε κάθε κοσμική και βιωτική μέριμνα, έθαψε κάθε χοϊκή επιθυμία και έδωσε όρκους υπακοής και πνευματικής τελείωσης στο Γέροντά του Αιμιλιανό, τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στα Άγια Μετέωρα, διότι σκοπός του ήταν να γίνει «των ουρανίων πολιτευμάτων εραστής, της αγγελικής διαγωγής πραγματευτής και των αγίων του Χριστού συστρατιώτης», όπως γράφει ο Μέγας Βασίλειος.
Συνάντησα τον π. Νικόδημο στο μοναστήρι του, όταν για πρώτη φορά ως μαθητής γυμνασίου σε ηλικία δεκατριών ετών επισκέφτηκα τα Άγια Μετέωρα. Καλόγερο δεν είχα ξαναδεί και μέχρι τότε, αν κάποιος με ρώταγε τι είναι ο καλόγερος, θα του έλεγα πως είναι κάτι σαν άνθρωπος, κάτι σαν Άγγελος. Τον ηγούμενο τον καλογέρων τον φανταζόμουν κάτι σαν Αρχάγγελο.
Σ’ αυτήν την επίσκεψη γνώρισα τον «Αρχάγγελο» ηγούμενο Γέροντα Αιμιλιανό, τον άνθρωπο που ορθοτόμησε για το σύγχρονο τρόπο της μοναχικής πολιτείας, καθώς και τους δύο καλογέρους του «Αγγέλους», τον π. Νικόδημο και τον π. Σιλουανό. Το συμπέρασμα καταπληκτικό και υπέρλογο. Πίστεψα απόλυτα πως τελικά οι άγγελοι είναι καλόγεροι!
Μετά από χρόνια η παιδική μου πεποίθηση επιβεβαιώθηκε από ένα κείμενο του Σεραπίωνος Θεουπόλεως (4ος αιών), όπου με ζωηρό ύφος και λόγο διαγγέλλεται η ενώπιον του Θεού τιμή και αξία της μοναχικής ζωής: «Πόσο υπερέχει στην τιμή το άγιο σχήμα σας! Πόση ευωδία πνευματική αποπνέει! Πόσο μεγάλο είναι το επάγγελμα που διαλέξατε! Κανένας λόγος δεν μπορεί να το εξυμνήσει! Ώ επάγγελμα που αγγίζεις τον ουρανό! Ώ επάγγελμα που συνδέεσαι με το Θεό! Ώ επάγγελμα που μοιάζεις με αγγέλους! Ώ επάγγελμα που διασώζεις το «κατ’ εικόνα»! Ώ επάγγελμα που παραστέκεσαι κοντά στο Θεό! Ώ επάγγελμα που είσαι για το Θεό το πιο τίμιο! Ώ επάγγελμα με το οποίο σώζεται ο κόσμος! Μακαρίζοντάς σας κάποιος δίκαια θα μπορούσε να πει: “μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ, οι πορευόμενοι εν νόμω Κυρίου” ».
Σαν σήμερα από εκείνη την επίσκεψη θυμάμαι τον π. Νικόδημο λιπόσαρκο και με πρόσωπο καταπληκτικά φωτεινό, λες και ο ήλιος ξεχυνόταν στην πλάση μέσα από το πρόσωπό του! Το χαμόγελό του, έκφραση και αυτό της αγιοπνευματικής του κατάστασης, ήταν τόσο εξαίσιο, που δυστυχώς δεν περιγράφεται με λέξεις.
Έκτοτε σε κάθε επίσκεψη στο μοναστήρι όσοι γνωρίσαμε τον π. Νικόδημο απολαμβάναμε τη σωτηριώδη χάρη, που απέπνεαν τα λόγια του. Διαπιστώναμε πως τούτος ο καλόγερος δε διέφερε στα λόγια και στην πράξη από όσα διαβάζαμε στο Γεροντικό και στον Ευεργετινό, δύο βιβλία, όπου σαν σε κινηματογραφική ταινία παρακολουθείς στην πράξη τι είναι η ορθόδοξη πνευματική ζωή.
Μετά τα Άγια Μετέωρα ο π. Νικόδημος και όλοι οι πνευματικοί του αδελφοί μεταλαμπαδεύτηκαν στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους, όπου με τον ασκητικό τους αγώνα, δηλαδή με νηστεία, αγρυπνία και προσευχή, διασώζουν όχι μόνο την προσωπική τους ανοδική πνευματική πορεία αλλά και τον σύμπαντα κόσμο, αφού, όπως μας παραδίδει η εκκλησιαστική μας παράδοση και εμπειρία, όσοι δορυφορούν το έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού συγκρατούν την ανθρωπότητα σε τροχιά σωτηρίας, είναι οι στυλοβάτες της εκκλησίας, είναι οι συναντιλήπτορές μας στα πνευματικά και στα υλικά προβλήματα, είναι αυτοί που δια των πρεσβειών τους μαζί με την Παναγία Θεοτόκο μεσιτεύουν για την προσωπική μας σωτηρία και την σωτηρία του σύμπαντος κόσμου.
Προς επιβεβαίωση αυτής της μέριμνας των μοναχών για τη σωτηρία των λαϊκών αδελφών τους ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης γράφει: «Ο κόσμος νομίζει πως οι μοναχοί είναι ανώφελο γένος. Έχουν όμως άδικο να σκέφτονται έτσι. Δεν ξέρουν πως ο μοναχός προσεύχεται για όλον τον κόσμο. Δεν βλέπουν τις προσευχές του και δεν γνωρίζουν με πόση ευσπλαχνία τις δέχεται ο Κύριος. Οι μοναχοί κάνουν μεγάλο πόλεμο με τα πάθη και γι’ αυτόν τον αγώνα τους θα είναι μεγάλοι κοντά στο Θεό».
Αλλά και σύμφωνα με το λόγο του Οσίου Νείλου, ο Μοναχός «ο λογιζόμενος την προκοπήν και την σωτηρίαν πάντων ως ιδίαν προκοπήν και σωτηρίαν» είναι μακάριος. Ο Μοναχός με την προσευχή του αγωνιά πνευματικά για όλους τους ανθρώπους παρότι ζει μόνος του στο μοναστήρι. Και αφού γίνει ο ίδιος φως, φωτίζει και αναπαύει πνευματικά τους κουρασμένους από την καθημερινότητα ανθρώπους.
Αυτόν τον τρόπο αγαπητικής και πνευματικής σχέσης μοναχών και λαϊκών και της ασκητικής ροπής προς τη θέωση μαζί με αναρίθμητους Μοναχούς ανά τους αιώνες διέσωσε με τον προσωπικό πνευματικό του αγώνα ο π. Νικόδημος. Ως πρόσωπα και ως Εκκλησία του είμαστε ευγνώμονες, καθώς η πορεία προς την σωτηρία για μας τα εν τω κόσμω μέλη της του Χριστού Εκκλησίας θα ήταν κενό γράμμα, αν δεν είχαμε το παράδειγμα των Μοναχών.
Πάτερ Νικόδημε, από την παρούσα πανευφρόσυνη λατρευτική σύναξη δε θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι αδελφοί σου από το μοναστήρι της μετανοίας σου, την αγαπημένη σου Σιμωνόπετρα. Από επιστολή, που εστάλη στον αδελφό σου Παναγιώτη εκ μέρους του σεβαστού μας Γέροντα Ελισαίου, του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, και όλης της αδελφότητας, σταχυολογώ τα εξής, που καταδεικνύουν ανιδιοτελή αγάπη και ειλικρινέστατη αναγνώριση της πνευματικότητάς σου:
«Δι ημάς τους ηλικιακώς νεωτέρους Μοναχούς ο πατήρ Νικόδημος ήδη από του Μεγάλου Μετεώρου μαζί με τον σεβαστόν Γέροντα Αιμιλιανόν και τον εξ ίσου αγαπητόν π. Σιλουανόν απετέλεσαν την ευλογημένην τριάδα των προσφιλεστέρων προσώπων και μας ενέπνεαν με την ακρίβειαν της μοναχικής των ζωής πνευματικούς αγώνες γινόμενοι πρότυπά μας.
Και εδώ εις το Άγιον Όρος, εις την Πέτραν του Οσίου μας Σίμωνος, ο πατήρ Νικόδημος εμπειρότερος πλέον εις πνευματικήν πείραν αποτελούσε βακτηρίαν πνευματικήν δι’ όλην την αδελφότητα μας και απήλαυε του γενικού σεβασμού και αγάπης του συνόλου των Αγιορειτών λόγω της σκληράς και ανυποστόλου μοναχικής ασκήσεως εις μέτρα θαυμαστά.
Οι τρεις τελευταίοι χρόνοι της μεθ’ ημών συσκηνίας του απετέλεσαν ένα σχολείον χριστιανικής υπομονής και εγκαρτερήσεως εις τας σωματικάς ασθενείας, τας οποίας αφήκεν ολοκληρωτικώς με βαθείαν πίστιν εις τας χείρας του Κυρίου. Είναι αλήθεια ότι η απουσία του είναι μεγάλως αισθητή και όλοι μας τον αποζητούμεν με μεγάλην νοσταλγίαν και ευγνωμόνως θα τον ενθυμούμεθα ως τόσον πολλά προσενεγκόντα εις την σύστασιν και την πορείαν της αδελφότητός μας».
Φίλτατέ μας π. Νικόδημε, αιωνία σου η μνήμη και, καθώς είναι υπερβέβαιοι οι συνασκητές σου στη Σιμωνόπετρα αλλά και όλοι εμείς οι παριστάμενοι ότι «εύρες χάριν παρά Κυρίου», σε παρακαλούμε να πρεσβεύεις και για τη δική μας σωτηρία.
Θανάσης Νάστας
29 Μαρτίου 2015
