- KARDITSA NEWS - https://www.karditsanews.gr -

ΟικόΣφαιρα: 17 Ιουνίου Παγκόσμια ημέρα Κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας

Έρχεται κάθε χρόνο η 17η Ιουνίου και περνά σα μια μέρα όπως όλες οι άλλες, και οι κοινές και οι παγκόσμιες. Για να θυμίζει ότι οι γιορτές, μέρες μνήμης ευχάριστων ή θλιβερών γεγονότων, δεν καθιερώνονται εκ των άνω αλλά αναδύονται μέσα από συλλογικά βιώματα και μένουν ζωντανές όσο υπάρχουν συλλογικότητες που τις υπενθυμίζουν.

Η ερημοποίηση είναι η υποβάθμιση της γης ως αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Το φαινόμενο της ερημοποίησης έχει σημαντικές επιπτώσεις σε πολλές περιοχές της χώρας. Η απώλεια της γονιμότητας του εδάφους καταλήγει σε μείωση της παραγωγής, εγκατάλειψη της γης και μετανάστευση των ανθρώπων. Η ερημοποίηση είναι μια προοδευτική απώλεια της γονιμότητας του εδάφους, μέσω της καταστροφής των συστατικών του, η οποία δεν επιτρέπει ικανοποιητικές γεωργικές παραγωγές.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι περίπου το 30% της χώρας βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο ερημοποίησης, ενώ ένα άλλο 35% σε μέτριο κίνδυνο. Σε μεγάλο κίνδυνο ερημοποίησης βρίσκεται κυρίως η Θεσσαλία, η ανατολική Στερεά, η Εύβοια, τα νησιά του Αιγαίου, η ανατολική Πελοπόννησος και τμήμα της Μακεδονίας.

Υπάρχουν πολλές αιτίες που συμβάλλουν στην ερημοποίηση. Μερικές είναι φυσικές (έντονες βροχοπτώσεις, ξηρασίες), άλλες σχετίζονται άμεσα με τις ανθρώπινες δραστηριότητες(λανθασμένες γεωργικές πρακτικές, υπερβολική χρήση νερού κατά την άρδευση, ρύπανση από λιπάσματα και φυτοφάρμακα, μονοκαλλιέργειες, υπερβόσκηση, καταστροφή δασών, οικοδόμηση περιοχών, υπερβολική κατανάλωση νερού). Όλες αυτές οι δραστηριότητες οδηγούν στην αύξηση της διάβρωσης του εδάφους από τις βροχές. Για αυτό το λόγο, είναι συνηθισμένο φαινόμενο να εμφανίζονται τα ποτάμια με λασπώδη πλημμυρικά φαινόμενα.

Οι συνέπειες της ερημοποίησης είναι πολύ σοβαρές, παρότι είναι ένα φαινόμενο που δεν εμφανίζεται όπως μια ξαφνική καταστροφή, αλλά εξελίσσεται σταθερά στον χρόνο. Η βασική συνέπεια είναι η εγκατάλειψη της γης λόγω της απώλειας της παραγωγικότητας του εδάφους. Παρατηρείται απώλεια της ποιότητας της ζωής με επακόλουθο την μετανάστευση των ανθρώπων.

Ο όρος ξηρασία χρησιµοποιείται για να περιγράψει µια µακρά χρονική περίοδο, όπου η παρουσία του γλυκού νερού σε µια γεωγραφική περιοχή είναι σηµαντικά μικρότερη από την αναµενόμενη, όπως αυτή έχει προσδιοριστεί µε βάση το κλιµατικό καθεστώς αλλά και τις απαιτήσεις νερού για την κάλυψη των τοπικών αναγκών. Η είσοδος του γλυκού νερού σε µια περιοχή γίνεται µε τη διεργασία της κατακρήµνισης (βροχόπτωση, χιονόπτωση κλπ), ενώ στη συνέχεια το νερό µετασχηµατίζεται σε παροχή των ποταµών και πηγών, ή αποθηκεύεται προσωρινά ως εδαφική υγρασία ή απόθεµα στις φυσικές και τεχνητές λίµνες και τους υπόγειους υδροφορείς, µέχρι να εξατµιστεί ή να καταλήξει στη θάλασσα.

Οι απαιτήσεις νερού περιλαµβάνουν την άρδευση καλλιεργειών, την ύδρευση ανθρώπων και ζώων, την υδροηλεκτρική ενέργεια, τη λειτουργία της βιοµηχανίας, την παροχή για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την αναψυχή και την ναυσιπλοΐα σε ποτάµια και λίµνες.

H πραγµατοποίηση της ξηρασίας εξαρτάται από την αλληλεπίδραση ενός φυσικού φαινοµένου (λιγότερη βροχή από την αναµενόµενη και κατά συνέπεια µικρότερη παρουσία νερού) µε τη λειτουργία των υδατικών συστηµάτων από τον άνθρωπο, ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις σε νερό.

Η ξηρασία διαφέρει από τις άλλες φυσικές καταστροφές σε τρία βασικά σηµεία.

1. Πλήττει πολύ περισσότερους ανθρώπους από κάθε άλλη φυσική καταστροφή. Μόνο κατά τον 20ο αιώνα υπήρξαν εκατοµµύρια νεκροί ως συνέπεια δεκάδων µεγάλων ξηρασιών που συνέβησαν στην Ασία και την Αφρική.

2. Είναι φαινόµενο που εξελίσσεται σιωπηλά και είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η αρχή και το τέλος του. Οι επιδράσεις του συσσωρεύονται αργά µέσα σε µεγάλο χρονικό διάστηµα και µπορεί να παραµείνουν για αρκετά χρόνια µετά τη λήξη του. Για το λόγο αυτό και δεδοµένης της απουσίας διεθνώς αναγνωρισµένου ορισµού, συνήθως προκαλείται σύγχυση µέχρι να προσδιοριστεί η ξηρασία και η έντασή της.

3. Οι κοινωνικές επιδράσεις είναι λιγότερο ορατές και εκτείνονται σε πολύ µεγαλύτερες γεωγραφικές περιοχές από ότι οι άλλες φυσικές καταστροφές (πληµµύρες, σεισµοί). ∆εδοµένου ότι η ξηρασία σπάνια καταλήγει σε καταστροφή των υποδοµών, είναι πολύ πιο δύσκολη η ποσοτικοποίηση των επιδράσεών της και η πρόβλεψη αρωγής στους πληγέντες.

Συμπερασματικά θα μπορούσε να αναφερθεί ότι βρισκόμαστε μπροστά σε πολύ ΣΟΒΑΡΑ (ΘΑΝΑΣΙΜΑ) φαινόμενα για τα οποία οι κυβερνήσεις και οι πληθυσμοί δεν έχουν δώσει την απαραίτητη προσοχή. Για αυτόν τον λόγο είναι ουσιαστικό να γίνει κοινή συνείδηση ότι η ερηµοποίηση και η ξηρασία υπάρχουν και είναι σε εξέλιξη, και καθιστά εξαιρετικά επείγουσα την λήψη µέτρων που θα αποτρέπουν την περαιτέρω επέκτασή τους.

Παρότι συντάχθηκε το Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης για την καταπολέµηση της ερηµοποίησης και της ξηρασίας, αφού η Ελλάδα υπέγραψε τη Συνθήκη Ηνωµένων Εθνών για την καταπολέµηση της ερηµοποίησης και της ξηρασίας, είναι στα χέρια ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ να συνεισφέρει στην διατήρηση και προστασία των ζωτικής σηµασίας φυσικών πόρων για τον άνθρωπο, το Ε∆ΑΦΟΣ και το ΝΕΡΟ, καθώς το ΜΕΛΛΟΝ όλων µας εξαρτάται από της δράσεις και την συµπεριφορά µας σήµερα.

Το να είσαι ενηµερωµένος είναι ένα αποφασιστικό βήµα για να συµµετέχεις

στην καταπολέµηση της ερηµοποίησης και της ξηρασίας.

Για την ΟικόΣφαιρα

Ο υπεύθυνος τύπου

Κώστας Ζαγανάς