Είναι δύο θέματα που μονοπωλούν την επικαιρότητα, ως οξύτατα και πολυσύνθετα, που δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους. Κάποιοι προσπάθησαν να τα εκμεταλλευτούν. Φτωχοί και προλετάριοι που χρήζουν απόλυτης συμπαράστασης για το μεν, απερίσκεπτοι και ανεύθυνοι χριστιανοί που θέλουν να μεταλαμβάνουν κι όλας, για το δε. Απλοϊκές και απλουστευτικές προσεγγίσεις που άπτονται του γελοίου. Την ίδια στιγμή τα δεδομένα αλλάζουν άρδην και η ειδησιογραφία μας ξεπερνά.
«Τουρκοϊός»
Τα όσα ζούμε τον τελευταίο καιρό στα νησιά και κυρίως στον Έβρο, ως απόρροια του μεταναστευτικού, δεν είναι παρά το διαχρονικό πρόβλημα κακής γειτονίας με την Τουρκία. Είναι το ίδιο κράτος, που έχοντας επιθετικές βλέψεις, όχι μόνο προς εμάς, έχει αναδειχθεί επίσημα και πανηγυρικά σε θεσμικό δουλέμπορο και κρατικό διακινητή ανθρώπων. Μετέτρεψε το ανθρώπινο στοιχείο (μετανάστη) σε όπλο, σε εργαλείο για τις οικονομικές και ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις του. Και μεις ανέτοιμοι, τόσα χρόνια τώρα, παρ’ όλο που η φωνή του Μιχάλη Χαραλαμπίδη βοά από το 1996, πως το πρόβλημα είναι ΕΝΑ: «το τουρκικό πρόβλημα» όπως το λέει συμπυκνωμένα και περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις της τουρκικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η χώρα μας υποχρεούται και δικαιούται να αντιδράσει.
Δυστυχώς η αριστερά (μικρή και μεγάλη, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική), εκτός κάποιων εξαιρέσεων, υποστήριξε, με αμηχανία είναι αλήθεια, το «ανοιχτά σύνορα». Η α-εθνική γαλούχηση των τελευταίων δεκαετιών ως κύρια έκφραση της αριστεράς και η δεξιά αποεθνικοποίηση της ελληνικής άρχουσας τάξης, έφτασαν στα όριά τους. Ανοιχτά σύνορα, μονομερώς, είναι τρέλα και αυτοεγκλωβισμός. Πώς μπορεί να ποινικοποιείται η αγάπη για την πατρίδα (κόντρα στην εαμική παράδοση της αριστεράς) απαλλάσσοντας ταυτόχρονα τον εθνικισμό των γειτόνων; Άλλο το να προστατεύεις την πατρίδα σου και άλλο το να θέλεις να πάρεις πατρίδα άλλου (βλέπε Κύπρο, Συρία, κλπ). «Είμαι διεθνιστής επειδή είμαι πατριώτης» είχε πει κάποτε ο Μιχάλης Ράπτης (Πάμπλο).
Σ’ ένα ενδιαφέρον άρθρο, στο slpress. gr, ο Βασίλης Ασημακόπουλος «Η μετάλλαξη της Αριστεράς και η απειλή στα σύνορα», γράφει χαρακτηριστικά: «Η κρίση του μεταναστευτικού, με τη μορφή των τελευταίων ημερών, συμπυκνώνει τη συγκρουσιακή σχέση εθνικής-λαϊκής κυριαρχίας και τουρκικού επεκτατισμού, σε συνθήκες διαχείρισης ενός διεθνούς ζητήματος με κυρίαρχες ανθρωπιστικές διαστάσεις. Το μεταναστευτικό αφενός θέτει την ελληνική πολιτική τάξη προ των ευθυνών της, αφετέρου παρέχει δυνατότητες για ριζική ανατροπή πολιτικών μιας 25ετίας». Είναι φανερό πως όταν αναμειγνύεται ο ανθρωπισμός με την γεωπολιτική και τα πάσης φύσεως συμφέροντα με την κρατική ασφάλεια, χρειάζεται καθαρό μυαλό και ψυχραιμία για να μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος. Οι πόλεμοι και η οικονομική εκμετάλλευση είναι που προκαλούν το προσφυγικό – μεταναστευτικό. Το σύνθημα «υπέρ του μετανάστη αλλά κατά της μετανάστευσης» τα λέει όλα.
Συνεπώς, η «δεδομένη» και υποτελής πολιτική καμία εξασφάλιση δεν παρέχει στη χώρα μας. Αποτελεί μονόδρομο η διεθνοποίηση του ζητήματος και η καταγγελία του τουρκικού ιμπεριαλισμού. Γι’ αυτό και το βέτο στο ΝΑΤΟ, στο σχέδιο κοινού ανακοινωθέντος υπέρ της Τουρκίας, κρίνεται προς τη σωστή κατεύθυνση. Άλλωστε τον ανθρωπισμό της τον έχει αποδείξει η ελληνική κοινωνία. Δεν χρειάζονται ενοχικά σύνδρομα. Οι ίδιες γιαγιάδες που είχαν προταθεί για νόμπελ είναι αυτές που δεν αντέχουν άλλο. Ας δώσουμε στους ευρωπαίους να καταλάβουν ότι οι ήδη εγκλωβισμένοι στα νησιά πρέπει να διαμοιραστούν ισότιμα στα ευρωπαϊκά κράτη και στην ενδοχώρα, με ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης και αξιοπρεπή ζωή.
Από τη στιγμή που η ρίζα των προβλημάτων μας είναι η πολιτική των ισχυρών, επιβεβλημένη είναι η πολιτική πυγμής απέναντί τους. Κι ας αξιολογήσουμε, συγχρόνως, το πόσο μας ωφέλησε η παραμονή μας στην ΕΕ, όταν έχουμε μόνο λεκτική συμπαράσταση, χωρίς καμία εφαρμογή ουσιαστικών κυρώσεων για τη συμμόρφωση της Τουρκίας προς το διεθνές δίκαιο. Οι συλλογικότητες, μικρές ή μεγάλες, χρήζουν προστασίας. Όπως προστατεύει κανείς την οικογένειά του, έτσι οφείλει προστασία και στην πατρίδα του. Δύσκολα πράγματα που καθημερινά γίνονται δυσκολότερα. Κάτι που δυστυχώς δεν αντιλαμβάνονται οι φίλοι εθνομηδενιστές, εκατέρωθεν.
Κορωνοϊός
Και ας έρθουμε τώρα στα πρωτόγνωρα. Ένας ιός που έχει κάνει άνω κάτω την οικουμένη. Αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά θα λέγαμε πως το μοντέλο που μας παρουσιάζανε ως μόνο και απαραίτητο, αυτοπεριορίζεται, αν δεν αυτοκαταστρέφεται. Πληρώνουμε το τίμημα της υπεροψίας και της περιφρόνησης στο πρόσωπο του συν-Ανθρώπου. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Ιταλός φιλόσοφος Ντιέγκο Φούσαρο, στο άρθρο του Μ. Ψύλου στο hellasjournal.com «Μας είπαν ότι τα σύνορα πρέπει να ανοίξουν. Ότι το ιδιωτικό ήταν καλύτερο από το δημόσιο. Ότι το κράτος ήταν κακό. Ότι τα δημόσια νοσοκομεία έπρεπε να κλείσουν για οικονομικούς λόγους (…) το μόνο που χρειάστηκε ήταν ένας ιός για να δείξει όλη την ψευδαίσθηση του νεοφιλελευθερισμού». Ακόμα πιο οξύμωρο. Το κάθε κράτος δίνει τον αγώνα μόνο του, με όσα μέσα διαθέτει. Ενώ θα περίμενε κάποιος να υπήρχε διεθνής συντονισμός, για μια πανδημία στον καιρό της παγκοσμιοποίησης, τα πράγματα εξελίσσονται αντίστροφα. Τα κράτη κλείνονται στον εαυτό τους. Τόση ευρωπαϊκή ολοκλήρωση κι όμως αναποτελεσματική!!! Τόση προσπάθεια για να κατεδαφίσουν την δημόσια υγεία, να διαλύσουν τα ασφαλιστικά ταμεία, να μεταφέρουν όλο το βάρος στους εργαζόμενους, να στηρίξουν τις φαρμακοβιομηχανίες και τώρα να «γλείφουν εκεί που έφτυναν»; Τα πράγματα δεν θα είναι ίδια την επόμενη μέρα. Όμως τώρα χρειάζεται να σταθεί όρθια μια τσακισμένη κοινωνία. Δυο πράγματα είναι απαραίτητα: προσωπική ευθύνη (όχι ατομική, περιχαράκωμα στην ατομικότητα) και συλλογικό φρόνημα. Το προσωπικό να υπηρετήσει το συλλογικό.
Κάποιοι όμως και σ’ αυτό πρόλαβαν να εκτεθούν. Ενώ ο κόσμος κακώς, κάκιστα, συναθροίζονταν σε θέατρα, μπαράκια, καφενεία, γήπεδα και βάλε, αυτοί εντόπισαν το πρόβλημα επιλεκτικά στις εκκλησίες και με έμφαση στη Θεία Κοινωνία. Να παραδεχτεί δηλαδή η Εκκλησία ότι το κορυφαίο μυστήριό της, η ουσία της, σκοτώνει. Να αυτοκαταργηθεί. Τυχαίο; Άραγε τους ενδιαφέρει ο ιός; Μάλλον για άλλη μια ευκαιρία στρατευμένης στοχοποίησης μοιάζει. Επί της ουσίας τα πράγματα είναι απλά αλλά πολύ σοβαρά. Το λόγο τον έχουν οι ειδικοί. Σ’ αυτούς οφείλουμε ευλαβική υπακοή. Η συνάθροιση, ακόμα και σε ανοιχτούς χώρους, κατακριτέα, όχι μόνο στις εκκλησίες. Το θέμα φαίνεται πως εξομαλύνεται, έστω και λίγο αργά. Ευτυχώς, υπήρξαν νηφάλιες φωνές από εκκλησιαστικούς άνδρες (Μεσογαίας, Αλεξανδρουπόλεως και λίγοι ακόμα) που από την αρχή έδειξαν το πώς θα έπρεπε να κινηθεί η Εκκλησία μας. Η Θεία Κοινωνία όμως είναι λεπτό και δογματικό ζήτημα. Ήδη στο διαδίκτυο κατατίθενται απόψεις για αλλαγή του τρόπου αλλά όχι της ουσίας (Παπαθανασίου, Ξυδιάς, Ζουμπουλάκης κ.ά.). Στο τυπικό της εκκλησίας μας βέβαια, για παράδειγμα στην ακολουθία του Αγ. Ιακώβου, υπάρχει εναλλακτικός τρόπος. Σε άλλες ιστορικές περιόδους εφαρμόζονταν κι άλλες ιδέες. Όμως η ουσία παραμένει διαχρονικά ίδια, η Κοινωνία με το Θεό που δεν μπορεί να πάψει ή να ανασταλεί. Είναι ένωση που ξεφεύγει από τα απλά και κοσμικά. Μαρτυρία και μαρτύριο. Θείος έρωτας κι ας μην κατανοείται απ’ όλους μας. Οι αρμόδιοι θα το μελετήσουν. Όχι όμως με επιβολή αλλά με περιχώρηση και αγάπη. «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης…»
Κοντολογίς έχουμε μπροστά μας διττή δοκιμασία και θα πρέπει να μείνουμε όρθιοι και ως χώρα και ως κοινωνία.