Α) Αναλύοντας και σχολιάζοντας την απόφαση.
Σύμφωνα με την απόφαση του Υπ. Οικονομικών : Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Α 1083185 ΕΞ 2016/1.6.2016 με θέμα : « Φορολογική αντιμετώπιση των αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων, για τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 », προκύπτουν τα εξής :
1) « Ισχύουν όσα αναγράφονται στην ΠΟΛ.1116/10.6.2015. Συγκεκριμένα, με την ανωτέρω εγκύκλιο έγινε δεκτό ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις κατά το μέρος που υπερβαίνουν το όριο των 12.000 ευρώ λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική δραστηριότητα σύμφωνα με τα ανωτέρω στο έτος που αφορούν ».
Δηλαδή : Οι αγροτικές επιδοτήσεις περιλαμβάνονται στα έσοδα του αγρότη στο έτος που αφορούν και όχι στο έτος που εισπράχθηκαν.
Σημειώνουμε ότι :
α) Οι ετήσιες επίσημες βεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ , που εκδίδονται κατ΄ έτος αναγράφουν τις εισπραχθείσες στο έτος επιδοτήσεις με ανάλυση το είδος των επιδοτήσεων και το έτος που αφορούν.
β) Από την επίσημη ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ, δίδετε η δυνατότητα να εκτυπωθεί σε χαρτί, το ποσό των επιδοτήσεων που αφορά το έτος 2015 ( ή 2014 ) και έχει εισπράξει ο αγρότης είτε το έτος 2015 ( 2014 ), είτε το έτος 2016 ( 2015 ), μέχρι την ημερομηνία της εκτύπωσης .
2) « Στη περίπτωση που καθίσταται αδύνατο να προσδιοριστεί το φορολογικό έτος που αφορούν, έγινε δεκτό ότι συμπεριλαμβάνονται στο εισόδημα του έτους που εισπράχθηκαν. »
Σημειώνεται ότι τέτοιες περιπτώσεις σπανίζουν, αφού είτε από τις επίσημες βεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ, είτε από την επίσημη ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκύπτει το έτος το οποίο αφορούν οι επιδοτήσεις.
3) « Διευκρινίζεται επίσης ότι οι επιδοτήσεις/ενισχύσεις και αποζημιώσεις που αφορούν χρήσεις πριν το 2014 (όπου είχε ισχύ ο αντικειμενικός προσδιορισμός του ν.2238/1994) και εισπράχθηκαν μετά την 01.01.2014, θα πρέπει να συνοδεύονται με σχετικές βεβαιώσεις που πιστοποιούν σε ποια χρήση αντιστοιχούν και θα δηλωθούν με συμπληρωματικές δηλώσεις στα έτη που δημιουργήθηκε το δικαίωμα γι αυτές τις επιδοτήσεις. Η καταχώρηση των αγροτικών αυτών επιδοτήσεων/ενισχύσεων στις συμπληρωματικές δηλώσεις, θα γίνεται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες οδηγίες της Διοίκησης.»
Επισημαίνουμε όπως ρητώς αναφέρεται στο ανωτέρω απόσπασμα ότι, τα ανωτέρω αφορούν επιδοτήσεις/ενισχύσεις και αποζημιώσεις για χρήσεις πριν το 2014, για τις οποίες απαιτείται «να συνοδεύονται με σχετικές βεβαιώσεις που πιστοποιούν σε ποια χρήση αντιστοιχούν». Η απαίτηση αυτή ( δηλαδή οι «βεβαιώσεις») κατά την άποψή μας δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι επιδοτήσεις πριν την 1/1/2014 ήταν αφορολόγητες και άρα για αυτές που λήφθηκαν το 2014 και μετά και αφορούσαν προηγούμενα έτη, η ΠΟΛ.1116/10.6.2015 , απαιτούσε μια τέτοια « Βεβαίωση ».
4) « Από πολλές Δ.Ο.Υ μας έχει γνωστοποιηθεί ότι συχνά κάποιοι φορολογούμενοι προσκομίζουν διάφορα έντυπα σχετικά με τις καταβληθείσες αγροτικές επιδοτήσεις όπως π.χ. απλή εκτύπωση σε excel από το site του ΟΠΕΚΕΠΕ όπου εκεί υπάρχει διαφορετική απεικόνιση των καταβληθεισών αγροτικών επιδοτήσεων από αυτή που αναγράφεται στις επίσημες βεβαιώσεις που χορηγεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, διευκρινίζεται ότι οι βεβαιώσεις που καλύπτουν τις ανάγκες υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, είναι οι επίσημες ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΕΦΟΡΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014 ή 2015 που εκδίδει επίσημα ο ΟΠΕΚΕΠΕ κατόπιν συνεννόησης με την υπηρεσία μας ».
Σε σχέση με τα ανωτέρω σημειώνουμε τα εξής :
α) Προφανώς το αίτημα της Δ.Ο.Υ για προσκόμιση των δικαιολογητικών των επιδοτήσεων γίνεται στις εξαιρετικά ειδικές περιπτώσεις ελέγχου των φορολογικών δηλώσεων του αγρότη, αφού όλες οι δηλώσεις υποβάλλονται
ηλεκτρονικά .
β) Το επίσημο site του ΟΠΕΚΕΠΕ, παρέχει επίσημη πληροφόρηση, με δύο δυνατότητες :
i ) είτε μέσω της ετήσιας βεβαίωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ , που εκδίδεται κατ΄ έτος και αναγράφει τις εισπραχθείσες στο έτος επιδοτήσεις με ανάλυση το είδος των επιδοτήσεων και το έτος που αφορούν,
ii) είτε μέσω της δυνατότητα να εκτυπωθεί σε τρέχον χρόνο σε « απλή εκτύπωση» σε χαρτί ( ή σε excel ( !!!! ) κατά την απόφαση ), το ποσό των επιδοτήσεων που αφορά το Χ έτος φορολογίας και έχει εισπράξει ο αγρότης είτε στο Χ έτος, είτε στο Χ+1 έτος ( μέχρι την ημερομηνία της εκτύπωσης ). Τα ποσά των δύο εκτυπώσεων από το επίσημο site του ΟΠΕΚΕΠΕ, φυσικά και διαφέρουν μεταξύ τους αφού στην «ετήσια βεβαίωση» περιλαμβάνονται οι επιδοτήσεις που αφορούν το έτος Χ και εισπράχθηκαν στο έτος Χ, ενώ στην «απλή εκτύπωση » , περιλαμβάνονται οι επιδοτήσεις που αφορούν το έτος Χ και εισπράχθηκαν στο έτος Χ και στο Χ+1.
γ) Προφανώς στην απόφαση ( της 1/6/2016 που σχολιάζουμε ), θεωρείται ότι η «απλή εκτύπωση» , η οποία όμως καλύπτει την υποχρέωση για την ορθή υποβολή της φορολογικής δήλωσης, είναι μειωμένης αποδεικτικής ισχύος.
Επ’ αυτού σημειώνουμε τα εξής :
i ) H ΠΟΛ. 1003/2014, «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4308/2014 περί των «Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις»» προβλέπει τα εξής :
« 8.1.2 Για την είσπραξη αποζημιώσεων, επιδοτήσεων, οικονομικών ενισχύσεων, επιστροφών τόκων, εισφορών και λοιπών συναφών εσόδων, δεν προβλέπεται ή έκδοση τιμολογίου από την Οδηγία 2006/112/ΕΕ. Η συναλλαγή δύναται να τεκμηριώνεται από παραστατικό που εκδίδει ο χορηγών το σχετικό ποσό ή η τράπεζα που το καταβάλλει (π.χ. απόφαση επιχορήγησης, βεβαίωση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ που περιλαμβάνει τα στοιχεία του δικαιούχου, το ποσό, την ημερομηνία ή άλλο ανάλογο στοιχείο) » .
ii) Όπως αναλύουμε ανωτέρω ( περ.4 β ), το ποσό της επιδότησης που αναγράφεται στην «ετήσια βεβαίωση του ΟΠΕΚΕΠΕ » του έτους Χ, θα είναι μικρότερο (ή σε μερικές περιπτώσεις ίσο ) από το ποσό της επιδότησης που αναγράφεται στην « απλή εκτύπωση» και άρα ο αγρότης που χρησιμοποίησε τα δεδομένα της « απλής εκτύπωσης» ( θυμίζουμε από το επίσημο site του ΟΠΕΚΕΠΕ ) θα έχει δηλώσει, με βάση τα στοιχεία που μπορούσε να έχει στην κατοχή του, έως την υποβολή της δήλωσης τα έσοδα που πρέπει να δηλώσει με βάση την ΠΟΛ.1116/10.6.2015.
Πραγματικά δεν μπορούμε να σκεφτούμε, ποιο θα είναι το πρόβλημα της Φορολογικής Διοίκησης όταν το ποσό της επιδότησης ( έσοδο ) που αναγράφετε στην δήλωση είναι αφενός μεγαλύτερο από αυτό του αναγράφει η « Βεβαίωση » και αφετέρου ( δείτε κατωτέρω περ. ( iv) ), μπορεί να ελεγχθεί η ορθότητά του αναγραφέντος ποσού.
iii) Οι ελεγκτικές αρχές σε ένα Κράτος που έχει μηχανογραφηθεί ή στο οποίο οι διάφορες υπηρεσίες « επικοινωνούν » ( ή «συνεννοούνται» ) μεταξύ τους, θα μπορούσαν άμεσα μέσω της σελίδας του ΟΠΕΚΕΠΕ » ή λαμβάνοντας την πληροφορία από το ΟΠΕΚΕΠΕ », να επαληθεύσουν το ποσό της επιδότησης που δήλωσε ο αγρότης, στις ελάχιστες περιπτώσεις που για κάποιο λόγο η Δ.Ο.Υ , θέλει να ελέγξει την δήλωση του αγρότη φορολογουμένου.
Εδώ όμως είναι ένα Κράτος που δυσπιστεί στην « ηλεκτρονική πληροφόρηση », και στο οποίο οι Υπηρεσίες του ( δηλαδή ΟΠΕΚΕΠΕ και Δ.Ο.Υ ) συνεννοούνται, όχι για το πως θα βοηθήσουν τον Πολίτη, αλλά για το πώς θα υψώσουν «τείχη γραφειοκρατίας» .
iv) Σε καμία περίπτωση δεν εμποδίζεται η δυνατότητα μεταγενέστερου ελέγχου της εφορίας, αφού θα μπορεί το ποσό που έχει καταχωρηθεί ως επιδότηση στην δήλωση ( αρχική και συμπληρωματική ) του κάθε φορολογικού έτους με βάση τις «απλές εκτυπώσεις», να ελεγχθεί ότι ισούται με το άθροισμα των ποσών που αντιστοιχούν στο « βεβαιώσεις» του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Β) Τι κάνουμε ;
Στα σεμινάρια, αλλά και στις σημειώσεις μας, με θέμα την φορολογία των αγροτών είμασταν υπέρμαχοι της άποψης ότι , από την στιγμή που είχαμε την πληροφορία από το επίσημο site του ΟΠΕΚΕΠΕ για το ποσό των επιδοτήσεων που αφορούν το έτος Χ, ( είτε εισπράχθηκαν στο έτος Χ είτε στο έτος Χ+1 ) να καταχωρηθούν στα έσοδα του έτους Χ γιατί αυτό προβλέπει η ΠΟΛ.1116/10.6.2015 και επίσης η ΠΟΛ. 1003/2014, η οποία ερμήνευσε το Ν. 4308/2014, με τον οποίο προσπαθούμε να ξεφύγουμε από την τυπολατρεία των προηγούμενων ετών, [« Η ουσία πάνω από τον τύπο »], σου δίνει την δυνατότητα ( όπως αναφέρουμε ανωτέρω ), « Η συναλλαγή δύναται να τεκμηριώνεται από …… ή άλλο ανάλογο στοιχείο) ».
Τώρα, μετά την απόφαση της 1/6/2016 έχουμε μπροστά μας δύο δρόμους :
Δρόμος πρώτος :
Να συνεχίσουμε να καταχωρούμε τα έσοδα των επιδοτήσεων με βάσει τις προβλέψεις των ΠΟΛ.1116/10.6.2015 και η ΠΟΛ. 1003/2014 και στηριζόμενοι στο άρθρο 9. Ερμηνευτικές Εγκύκλιοι και Οδηγίες ( του νόμου 4174/2013 ), το οποίο αναφέρει τα εξής : « 1. Ο Γενικός Γραμματέας δύναται να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους, καθώς και Οδηγίες για την εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δημοσιεύονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικονομικών και ισχύουν από τη δημοσίευσή τους. 2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή τροποποιηθούν, λόγω αλλαγής της νομοθεσίας. 3. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δεν είναι δεσμευτικές για τους φορολογούμενους 4. Απαντήσεις που παρέχονται ή απόψεις που διατυπώνονται από υπάλληλο της Φορολογικής Διοίκησης σχετικά με την ερμηνεία της φορολογικής νομοθεσίας, δεν δεσμεύουν τη Φορολογική Διοίκηση, εκτός από τις περιπτώσεις, στις οποίες αυτό προβλέπεται στον Κώδικα. 5. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος ακολούθησε τις εγκυκλίους της φορολογικής διοίκησης αναφορικά με τη φορολογική του υποχρέωση, δεν του επιβάλλεται πρόστιμο ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολής δήλωσης ».
Δρόμος δεύτερος :
Να καταχωρούμε τα έσοδα των επιδοτήσεων με βάσει τις προβλέψεις Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Α 1083185 ΕΞ 2016/1.6.2016 με θέμα : « Φορολογική αντιμετώπιση των αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων, για τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 » ( δηλαδή μόνο ότι γράφει η « Βεβαίωση» ).
Σχετικά με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογικού έτους 2014 και 2015 ( έως την δημοσίευση της απόφασης ) , σε σχέση με την εφαρμογή της απόφασης αυτής υπενθυμίζουμε ότι ο ΝΟΜΟΣ 4174/2013 ( άρθρο 9, παρ. 1 ) αναφέρει ότι : «Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δημοσιεύονται στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικονομικών και ισχύουν από τη δημοσίευσή τους».
Ο δεύτερος λοιπόν δρόμος, σε σχέση με τον πρώτο, θα δημιουργήσει μεγάλη απόκλιση μεταξύ του ποσού των επιδοτήσεων που δηλώνονται στην αρχική φορολογική δήλωση σε σχέση με το ποσό των επιδοτήσεων που θα δηλωθούν με την συμπληρωματική δήλωση.
Και φυσικά η απόφαση αυτή της Φορολογικής Διοίκησης είναι στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση σε σχέση με το αίτημα των Λογιστών [ Δείτε επιστολή της Π.Ο.Φ.Ε.Ε, της 15/3/2016 (Αρ. Πρωτ. 029 ) προς τον Υπουργό Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο σημείο 22 ] , να περιλαμβάνονται οι επιδοτήσεις ως έσοδο στο έτος που εισπράχθηκαν, ώστε να αποφευχθεί η υποβολή μίας ή και περισσοτέρων τροποποιητικών δηλώσεων για τους αγρότες .
Επίσης η εφαρμογή της απόφασης αυτής θα δημιουργήσει ζητήματα αφενός σε μια μεγάλη κατηγορία ( των μικρο-αγροτών ) που με την επιδότηση ( συμπεριλαμβανομένης και αυτής που εισπράχθηκε στο έτος Χ+1, και αφορούσε το έτος Χ ) κάλυπταν τεκμήρια [ στις περιπτώσεις αυτές θα πληρώσουν καταρχήν φόρο και έπειτα θα ζητούν την επιστροφή του, με ότι σημαίνει αυτό ] και αφετέρου σε μια άλλη κατηγορία ( των μεγαλο-αγροτών ) θα ετεροχρονίσει την πληρωμή του φόρου τους.
Οι δε Λογιστές σε δουλειά να βρίσκονται……………
Παπαδημητρίου Γιώργος
Φοροτεχνικός, Πρόεδρος Σ.Ε.Ε.Λ.Φ.Ο.Κ.
(Σύλλογος Ελευθέρων Επαγγελματιών
Λογιστών Φοροτεχνικών Οικονομολόγων Ν. Καρδίτσας)
Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».