Το νόσηµα της Αφρικανικής Πανώλους είναι ένα πολύ µεταδοτικό ιογενές νόσηµα των χοίρων και των αγριόχοιρων. Οι αγριόχοιροι αποτελούν τη φυσική αποθήκη του ιού. ∆εν προσβάλλονται από τη νόσο άλλα εκτρεφόµενα ζωικά είδη όπως τα βοοειδή, τα αιγοπρόβατα και τα κατοικίδια θηλαστικά και πτηνά. ∆εν µεταδίδεται στον άνθρωπο.
Τρόποι μετάδοσης
O ιός µπορεί να µεταδοθεί: Όταν οι χοίροι καταναλώσουν µολυσµένο κρέας ή µολυσµένα προϊόντα κρέατος ή απορρίµµατα που περιέχουν ανεπεξέργαστα µολυσµένα κρέας χοίρου ή προϊόντων χοίρειου κρέατος Μετά από επαφή των χοίρων µε µολυσµένους χοίρους, αγριόχοιρους, κόπρανα µολυσµένων ζώων ή σωµατικά υγρά µολυσµένων ζώων Επαφή µε µολυσµένα αντικείµενα και υλικά, συµπεριλαµβανοµένων οχηµάτων, ενδυµάτων, υποδηµάτων (µπότες), εξοπλισµού, ζωοτροφών κ.α. Με έντοµα διαβιβαστές, που όµως δεν παίζουν ιδιαίτερα σηµαντικό ρόλο αυτή τη στιγµή στην εξάπλωση του νοσήµατος στην Ευρώπη Ο ιός είναι εξαιρετικά ανθεκτικός σε χαµηλές θερµοκρασίες. Παραµένει ζωντανός για µακρό διάστηµα στα κόπρανα, στο αίµα και σε ιστούς; ειδικότερα σε µολυσµένα µη µαγειρεµένα ή ατελώς µαγειρεµένα προϊόντα από χοίρειο κρέας. Αδρανοποιείται σε θερµοκρασία 56°C για 70 λεπτά; 60°C για 20 λεπτά. Είναι ευαίσθητος στον αιθέρα και το χλωροφόρµιο.
Κλινική εικόνα
Τα συµπτώµατα της νόσου στους χοίρους είναι: Υψηλός Πυρετός Ανορεξία Κατάπτωση Ξαφνικός θάνατος µε ελάχιστα συµπτώµατα να προηγούνται Έµετος, αιµορραγία από τη µύτη ή το έντερο, διάρροια Ερυθρός ή µαύρος χρωµατισµός στο δέρµα των αυτιών, του ρύγχους, της ουράς, στα άκρα, στην κοιλιακή χώρα και το στήθος Οίδηµα και ερυθρότητα στους οφθαλµούς ∆υσκολία στην αναπνοή και βήχας Αποβολές, πρόωροι τοκετοί, λιποβαρή χοιρίδια Αδυναµία Τα στελέχη του ιού µε υψηλή µολυσµατικότητα είναι γενικά θανατηφόρα, µε τη θνησιµότητα να αγγίζει το 100%.
Μέτρα βιοασφάλειας
Η εφαρµογή µέτρων βιοασφάλειας στις εκτροφές χοίρων µπορεί να αποτρέψει την είσοδο του νοσήµατος στην εκτροφή: 1) Έλεγχος µετακινήσεων ζώων στις εκµεταλλεύσεις: -Αυστηρός έλεγχος της εισόδου/εξόδου των ζώων στις εκµεταλλεύσεις. Απαγορεύεται η άµεση ή έµµεση επαφή µε χοίρους που προέρχονται από άλλες εκµεταλλεύσεις ή εν γένει η άµεση ή έµµεση επαφή µε χοίρους εκτός της εκµετάλλευσης . -Ύπαρξη κατάλληλης περίφραξης που να εµποδίζει την είσοδο αδέσποτων ή άγριων ζώων και την έξοδο των ζώων της εκµετάλλευσης. Απαγορεύεται η άµεση ή έµµεση επαφή µε αγριόχοιρους. -Ύπαρξη χώρου αποµόνωσης για τα νεοεισαχθέντα ζώα. – Προµήθεια και διακίνηση των ζώων και πώληση χοίρων σε οικόσιτες εκτροφές ή ιδιώτες σύµφωνα µε τις νόµιµες διαδικασίες. – Απαγορεύεται η επαφή µε κρέας, υποπροϊόντα ή οποιοδήποτε τµήµα θηράµατος ή νεκρού αγριόχοιρου . 2) Κατάλληλη ένδυση του προσωπικού και των επισκεπτών: -Χρήση καθαρών ρούχων κατά την είσοδο, που να µην έχουν χρησιµοποιηθεί σε προηγούµενη εκµετάλλευση και αλλαγή του ρουχισµού κατά την έξοδο από την εκµετάλλευση . -Χρήση ολόσωµων προστατευτικών φορµών πάνω από τα ρούχα και καθαρών ελαστικών µποτών µε επιπλέον προστατευτικά καλύµµατα . -Ένδυση των επισκεπτών µε ολόσωµο προστατευτικό ρουχισµό µιας χρήσης . 3) Τήρηση των κανόνων ατοµικής υγιεινής από το προσωπικό και καθορισµός καθαρής και ακάθαρτης ζώνης, ανάλογα. 4) Περιορισµός των επισκεπτών στο ελάχιστο δυνατό (συµπεριλαµβανοµένων κυνηγών και οχηµάτων). 5) Αποφυγή χρήσης δανεισµένου ή µεταχειρισµένου εξοπλισµού. 6) Καθαρισµός και απολύµανση της εκτροφής και των οχηµάτων: -Καθαριότητα του προαύλιου χώρου. -Ύπαρξη και χρήση απολυµαντικής τάφρου στην είσοδο της εκµετάλλευσης και στην είσοδο των σταυλικών εγκαταστάσεων που διαβιούν οι χοίροι. -Καθαρισµός και απολύµανση οχηµάτων µεταφοράς ζώντων ζώων πριν και µετά τη χρήση. – Τακτικός καθαρισµός και απολύµανση των εγκαταστάσεων. -Τακτικός καθαρισµός και απολύµανση των σκευών και των εργαλείων. -Σωστή επιλογή απολυµαντικών και τήρηση της σωστής διαδικασία απολύµανσης. -Αποµάκρυνση σκουπιδιών, κοπριάς και λοιπών αντικειµένων. -Σωστή συλλογή και επεξεργασία και αποµάκρυνση των αποβλήτων και των ζωικών υποπροϊόντων. -Αποφυγή σχηµατισµού στάσιµων νερών που προσελκύουν έντοµα. 7) Απαγορεύεται το τάισµα των ζώων µε απορρίµµατα που περιέχουν ανεπεξέργαστο µολυσµένο κρέας χοίρου ή προϊόντων χοίρειου κρέατος . 8) Αντιµετώπιση τρωκτικών, εντόµων και παρασίτων. -Συχνή χρήση εντοµοκτόνων και εξωπαρασιτοκτόνων σκευασµάτων για την καταπολέµηση των εντόµων. -Τοποθέτηση σήτας στα παράθυρα. -Τακτική χρήση εξωπαρασιτοκτόνων σκευασµάτων στα ζώα. -Προστασία του χώρου αποθήκευσης των ζωοτροφών και του υλικού που χρησιµοποιείται για τη κατάκλιση των ζώων . 9) Σύνταξη προγράµµατος ενηµέρωσης ευαισθητοποίησης για όλους τους εργαζόµενους στην εκµετάλλευση, µε έµφαση στην αναγνώριση των συµπτωµάτων της νόσου και στα µέτρα βιοασφάλειας που εφαρµόζει.
Οι αγριόχοιροι δεν πρέπει να έρχονται σε άµεση επαφή µε τους εκτρεφόµενους χοίρους.
Το ωµό κρέας, τα ζωικά υποπροϊόντα των σφαγείων και τα οικιακά ή άλλα απορρίµµατα να µη χρησιµοποιούνται ως ζωοτροφή για χοίρους ή άλλα είδη ζώων.
Η Αφρικανική Πανώλη των χοίρων είναι νόσηµα υποχρεωτικής δήλωσης. Σε περίπτωση υποψίας του νοσήµατος, ενηµερώστε άµεσα την Υπηρεσία µας.
Ρόλος του κυνηγού στην επιτήρηση του νοσήµατος
Με δεδοµένο ότι ο αγριόχοιρος αποτελεί τον κύριο φορέα του ιού, ο Έλληνας κυνηγός αγριόχοιρου καθίσταται βασικός συνεργάτης στο να επιτραπεί ο έλεγχος της νόσου από µια ενδεχόµενη είσοδό της στη χώρα µας. Ο κυνηγός πρέπει να ειδοποιεί τις κτηνιατρικές υπηρεσίες σε περίπτωση: – Ανεύρεσης νεκρών αγριόχοιρων στο δάσος, – Ανεύρεσης ασυνήθιστα µεγάλου αριθµού νεκρών ή τραυµατισµένων ζώων σε οδικά δίκτυα, -Ασυνήθιστης συµπεριφοράς (υπνηλία, µειωµένη αντίδραση σε ερεθίσµατα) µεµονωµένων ζώων ή οµάδων αγριόχοιρων.
Για περισσότερες πληροφορίες µπορείτε να απευθύνεστε στο Τµήµα Κτηνιατρικής της ∆/νσης Αγροτικής Οικονοµίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας και στα Κτηνιατρικά Γραφεία: Καρδίτσας, Παλαµά, Σοφάδων και Μουζακίου.