Α. Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ
Αξιωματικός της διάκρισης, της δράσης και του μέτρου. Έφυγε από τη ζωή αιφνίδια από καρδιακή προσβολή, κατά τη διάρκεια της ενεργούς υπηρεσίας του, κατά το έτος 1958.
Η πορεία του στο Σώμα της Χωροφυλακής ήταν επιτυχής. Ως Ανθυπασπιστής συνέλαβε στη Γαλλία τον διεθνούς φήμης απατεώνα και πλαστογράφο Ζαφείρη, ο οποίος διωκόταν από όλες τις αστυνομικές Αρχές της Ευρώπης. Στα χρόνια της Κατοχής συνέπασχε με τους χειμαζομένους Έλληνες και η συμβολή του στον αντιστασιακό αγώνα ήταν πολύπλευρη.
Ως Αξιωματικός ερχόταν σε στενή επαφή με τους πολίτες, αλλά και με τους αστυνομικούς. Είχε την άποψη ότι η καλή και αποτελεσματική Αστυνομία βελτιώνει τον παραβάτη, ενώ η αδιάφορη τον χειροτερεύει. Ήταν πράος, δίκαιος και επιεικής. Ήταν όμως αμείλικτος διώκτης του εγκλήματος, ακοίμητος φρουρός του Νόμου και επιεικής με τους εμπερίστατους και τους εξ ανάγκης παρανομούντες. Είχε αναπτύξει το καλύτερο δίκτυο πληροφοριών και συνεργαζόταν με όλα τα κοινωνικά στρώματα, με σκοπό τη θωράκιση της κοινωνίας από τους κακοποιούς. Όταν κάποτε στη Θεσσαλονίκη είχε λάβει χώρα σύσκεψη Αστυνομικών Διευθυντών από χώρες της Ευρώπης, κάποιος επιδέξιος κλέφτης άρπαξε το πορτοφόλι ενός Αστυνομικού Διευθυντή, το οποίο αργότερα ένας συνεργάτης της νύχτας, όταν πληροφορήθηκε την κλοπή του πορτοφολιού το πήρε ο ίδιος κι αφού μετέβη στον τότε Διευθυντή της Αστυνομίας Θεσσαλονίκης το παρέδωσε στον παθούντα, ο οποίος κατόπιν έπλεξε το εγκώμιο του Νικόλαου Μουσχουντή και συνεχάρη δημόσια το Σώμα της Ελληνικής Χωροφυλακής για την ενεργό παρουσία και δράση του τόσο στον τομέα της πρόληψης, όσο και σ’ αυτόν της καταστολής.
Ο Νικ. Μουσχουντής ήταν λάτρης της ελληνικής μουσικής και του λαϊκού ρεμπέτικου τραγουδιού. Μάλιστα, στην κατοχή του είχε πέντε χιλιάδες (5.000) δίσκους. Ο κουμπάρος του, ο βάρδος του μπουζουκιού και του ρεμπέτικου Βασίλης Τσιτσάνης του αφιέρωσε τιμητικό τραγούδι το έτος 1941, το οποίο για άγνωστους λόγους δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε δίσκο. Οι στίχοι του φυλάσσονται και εκτίθενται στο Μουσείο Τσιτσάνη στα Τρίκαλα.
Β. Η ΤΕΛΕΥΤΗ ΤΟΥ
Στις 15 Μαρτίου 1958, όταν επέστρεψε στο σπίτι του μετά από πολύωρη σύσκεψη Αξιωματικών για θέματα ασφαλείας, αισθάνθηκε αδιαθεσία και στις 16 την επόμενη ημέρα, το πρωί, διαγνώστηκε με οξύ καρδιακό επεισόδιο. Το μεσημέρι της αυτής ημέρας άφησε την τελευταία του πνοή. Η θλιβερή είδηση του θανάτου του μαθεύτηκε γρήγορα. Οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ διέκοψαν τον ποδοσφαιρικό τους αγώνα και τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του. Ο θάνατός του ανακοινώθηκε από το ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων και ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής εξέφρασε δημόσια τα συλλυπητήριά του και έκανε αναφορά με επαινετικά λόγια για την προσφορά του εκλιπόντα.
Στην κηδεία του που έγινε στις 16 Μαρτίου 1958 στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης, η οποία ήταν πάνδημη με τη συμμετοχή πέραν των τριάντα χιλιάδων (30.000) πολιτών από τη Θεσσαλονίκη, αλλά και από άλλες περιοχές της Ελλάδας, κατατέθηκαν εκατόν είκοσι (120) στεφάνια στη σωρό του (Εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 18 Οκτωβρίου 1958, σελ. 5).
Άφησε αγαθή μνήμη και οι προσφερθείσες πολλαπλές υπηρεσίες του αναγνωρίσθηκαν, ιδιαιτέρως, από το Δημοτικό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης με τον Δήμαρχο Μ. ΠΑΤΡΙΚΙΟ, το οποίο με την υπ᾽ αριθμ. 25678/1958 απόφασή του παραχώρησε δωρεάν χώρο στο νεκροταφείο της Ευαγγελιστρίας στην πρώτη σειρά με την αιτιολογία ότι: «Ανάλωσε τον βίο του υπέρ της ασφαλείας και τάξεως ως Διοικητής της Γενικής Ασφαλείας και ως Διευθυντής Αστυνομίας της Θεσσαλονίκης». Παράλληλα, ονόμασε την πλατεία της Λαχαναγοράς ως πλατεία Συνταγματάρχου Νικ. Μουσχουντή. Αργότερα στον τάφο του ανηγέρθη η μαρμάρινη προτομή του.
Γ. ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ
Στο Αστυνομικό Μουσείο Καρδίτσας φυλάσσεται και εκτίθεται η στολή του με τα παράσημα και τα μετάλλια αξίας, τιμής και ανδρείας. Επίσης, υπάρχει σε αντίγραφο και η κινηματογραφική ταινία που γύρισαν προς τιμή του Έλληνες ηθοποιοί με τίτλο: Ένας υπέροχος άνθρωπος. Το Σώμα της Ελληνικής Χωροφυλακής, στο παρελθόν, πολλές φορές παρουσίαζε τον Νικόλαο Μουσχουντή ως πρότυπο Αξιωματικού και ιδιαιτέρως σεμνυνόταν γι αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο. Αυτός ο Αξιωματικός, ο οποίος ήταν το πρότυπο της εποχής του, παραμένει μέχρι και σήμερα, διαχρονικά,πρότυπο για τους νέους αστυνομικούς.Άλλωστε, δεν πρέπει, όπως και τόσους άλλους, που θυσιάστηκαν ή ανάλωσαν τον εαυτό τους στην επιτέλεση του καθήκοντος προς την κοινωνία, να τους αφήνουμε στη λήθη. Ο Νικόλαος Μουσχουντής με τη βιοπολιτεία του επιβεβαίωσε περίτρανα, ότι ο Έλληνας αστυνομικός πρέπει να είναι όντως φύλακας άγγελος και όχι αποδιοπομπαίος τράγος.
Δ. ΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΤΟΥ
Ο Νικόλαος Μουσχουντής συχνά έλεγε: «Στράβωσε ο κόσμος, δεν πάμε καλά». Αγαπούσε πολύ τα νέα παιδιά και πολλές φορές τις παραβατικές τους συμπεριφορές δεν τις έστελνε στον Εισαγγελέα. Έλεγε χαρακτηριστικά: «Δεν φταίνε τα παιδιά. Πρωτίστως, φταίει το σπίτι και η οικογένεια. Μεταπολεμικά οι γονείς έχουν λασκάρει πολύ τα γκέμια των παιδιών τους και τα αφήνουν να κάνουν ό,τι θέλουν. Δεν παρακολουθούν τη ζωή τους έξω από το σπίτι. Δείχνουν μια ασυγχώρητη αδιαφορία». Μάλιστα, στους δημοσιογράφους, με τους οποίους είχε άριστη συνεργασία για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα πεπραγμένα της Χωροφυλακής Θεσσαλονίκης, τους έλεγε: «Σεις, οι δημοσιογράφοι πρώτοι από όλους να προσέχετε ιδιαίτερα, γιατί εκεί που φτάσαμε, φταίτε και σεις. Με τα δημοσιεύματα στις εφημερίδες διαφθείρετε τη νεολαία μας. Δεν θέλω καμία δημοσιότητα για τα παιδιά που εκ περιστάσεως διαπράττουν σοβαρές αξιόποινες πράξεις. Ο αστυνομικός πρέπει να έχει ως αρχή να παραδίδει στην κοινωνία όσο μπορεί περισσότερο καλούς ανθρώπους και όχι να τους κλείνει φυλακή».
Από το Αστυνομικό Μουσείο Καρδίτσας