Σε πολλές χώρες του πλανήτη έχει αναγνωριστεί η μεγάλη αξία του ξύλου, ως υλικού κατασκευών. Στη χώρα μας, δυστυχώς, υπάρχει υστέρηση στο θέμα αυτό. Σε πολλές μεγάλες κατασκευές, το ξύλο, και ιδίως η επικολλητή ή σύνθετη ξυλεία (glulam) αποτελεί το κυρίαρχο δομικό υλικό. Αυτό δεν συμβαίνει τυχαία, συμβαίνει διότι το ξύλο είναι φυσικό και ανανεώσιμο υλικό, πανέμορφο αισθητικά, συνδυάζεται και δίνει δομές υψηλής αντισεισμικής προστασίας, έχει μεγάλη μηχανική αντοχή σε σχέση με το βάρος του, και επιπλέον, παρέχει στο μελετητή (μηχανικό ή σχεδιαστή) απεριόριστες δυνατότητες εφαρμογών.
Στη χώρα μας λόγω έλλειψης γνώσης και κατάρτισης, το ξύλο παραμένει, δυστυχώς, ένα «παρεξηγημένο» υλικό. Οι Έλληνες μηχανικοί δεν γνωρίζουν το ξύλο καλά∙ άλλωστε στα προγράμματα σπουδών των ελληνικών Πολυτεχνείων το ξύλο ως υλικό καλύπτεται περιορισμένα έως καθόλου. Ωστόσο, υπάρχουν ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες, με εξειδίκευση στις ξύλινες κατασκευές, οι οποίες με την τεχνογνωσία τους έχουν υλοποιήσει αρκετά αξιόλογα δομικά έργα μεσαίας και μεγάλης κλίμακας.
Ένα εξειδικευμένο πεδίο που θα μπορούσε να έχει μεγάλη άνθηση, σε μια χώρα όπως τη δική μας, είναι το πεδίο των ξύλινων εγκαταστάσεων κτηνοτροφίας, δηλ. σταυλικές εγκαταστάσεις για βοοειδή, χοίρους, πτηνά, όπως και αποθήκες και στάβλοι αλόγων. Για τέτοιους χώρους, το ξύλο ως φυσικό υλικό, ταιριάζει απόλυτα και δίνει ένα εξαιρετικής ποιότητας περιβάλλον για τα ζώα.
Ποιά είναι τα σημαντικά πλεονεκτήματα για τις ξύλινες εγκαταστάσεις κτηνοτροφίας;
- Με τη σύνθετη ξυλεία, μπορούν σήμερα να κατασκευαστούν πρότυποι στάβλοι, ιδανικοί για ζώα, με ανοίγματα 30 και 40 m, ακόμα και χωρίς ενδιάμεσα υποστηλώματα, είτε με τοξωτούς ξύλινους δοκούς (που είναι οι πιο συνηθισμένοι), είτε με ευθύγραμμους δοκούς.
- Έχουν εξαιρετικά μικρό χρόνο κατασκευής, σε σύγκριση με άλλες κατασκευές.
- Η συνολική διάρκεια ζωής τους, με σωστή συντήρηση, είναι πάρα πολύ μεγάλη.
- Αποσυναρμολογούνται ή επεκτείνονται κιόλας, πολύ εύκολα και γρήγορα.
- Οι ξύλινες εγκαταστάσεις κοστίζουν λιγότερο από τις μεταλλικές, που γίνονται συνήθως από χάλυβα.
- Πράσινη δόμηση: τίποτα δεν συγκρίνεται με τη φυσική ομορφιά και υπεροχή του ξύλου, η αισθητική του είναι ασυναγώνιστη, και οι εγκαταστάσεις αυτές έχουν μηδενικό «ενεργειακό αποτύπωμα».
Ας παραθέτουμε επίσης παρακάτω κάποια από τα σημαντικά σημεία που αφορούν στις καλύτερες συνθήκες περιβάλλοντος και υγιεινής τέτοιων κατασκευών, από φυσική ξυλεία έλατου, πεύκου ή ερυθρελάτης:
- Το ξύλο είναι «ζεστό» υλικό και η εν γένει θερμοκρασία του δημιουργεί για τα σταυλιζόμενα ζώα ένα ζεστό περιβάλλον.
- Το ξύλο αντέχει στο χρόνο και δεν οξειδώνεται με αποτέλεσμα, να μη δημιουργούνται σκουριές.
- Παρέχεται άριστη υγιεινή για τα ζώα, αερίζονται οι εγκαταστάσεις καλύτερα, και έτσι εξασφαλίζεται υγεία και άνεση για τα ζώα, καθώς και για τους εργαζόμενους.
Εν κατακλείδι, η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να βοηθήσει τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας μας, τον κτηνοτροφικό κλάδο, ώστε να γίνουν επενδύσεις και καλές ξύλινες εγκαταστάσεις που θα δώσουν τεράστια ώθηση στις επιχειρήσεις για παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων. Αρκεί η μελέτη και η υλοποίηση αυτών των ιδιαίτερων έργων να γίνει από ειδικούς που να γνωρίζουν τα ειδικά θέματα της τεχνολογίας ξύλινων κατασκευών (wood engineering) και να διαθέτουν τη σχετική εμπειρία. Το Εργαστήριο Τεχνολογίας και Συντήρησης Ξύλινων Κατασκευών, του ΤΕΙ Θεσσαλίας, παρέχει εθελοντική δωρεάν υποστήριξη σε φορείς και ιδιώτες, για θέματα που αφορούν στις εν λόγω κατασκευές, με στόχο να βελτιωθεί η κατάσταση στη χώρα μας και να ενισχυθεί η χρήση της φυσικής ξυλείας σε εφαρμογές που ταιριάζει και πλεονεκτεί.
Άρθρο του Καθ. Γεωργίου Μαντάνη, Email: mantanis@teilar.gr [1] Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου, ΤΕΙ Θεσσαλίας