Η βιώσιμη ανάπτυξη μιας περιοχής συνδέεται αδιαμφισβήτητα με την αξιοποίηση της πολιτιστικής της κληρονομιάς (cultural heritage). Η πολιτιστική ταυτότητα ενός τόπου (φυσικό κεφάλαιο, αρχαιολογικοί χώροι, θρησκευτικά μνημεία, μουσεία, παραδοσιακοί οικισμοί, ήθη και έθιμα, λαϊκή τέχνη), δύναται να ενισχύσει σημαντικά την ανάπτυξη του, μέσω κατάλληλης στρατηγικής στη διαχείριση του πολιτισμικού αποθέματός του (cultural heritage management) και των πολιτιστικών του πόρων (cultural financial resources). Ταυτόχρονα, ο Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης ακολουθώντας μια πολιτιστική πολιτική (cultural policy) place branding & αναπτυξιακού προγράμματος ορεινών περιοχών δημιουργεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του τόπου. Επιπλέον, η συνεργασία με διεθνείς φορείς/ διεθνείς οργανισμούς διαχείρισης πολιτισμικού αποθέματος (Unesco, Council of Europe) ενισχύει τον διαπολιτισμικό διάλογο, δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για υποδοχή επισκεπτών, καθιστώντας την περιοχή ανταγωνιστική. Τέλος, η συμβολή των νέων τεχνολογιών συμβάλλει θετικά στην προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύγχρονο πολιτισμικό γίγνεσθαι.
Η περίπτωση του ορεινού Δήμου Αργιθέας επιλέχθηκε με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πολιτισμικού αποθέματος που διαθέτει ο τόπος, συνδράμοντας στην ενίσχυση των μειονεκτικών περιοχών του ορεινού Ελλαδικού χώρου που διαθέτουν πλούσια δυνητικά αξιοποιήσιμα χαρακτηριστικά.
Σκοπός και προσδοκώμενα αποτελέσματα:
Η έρευνα και μελέτη των:
- Αστική αναβίωση μέσω της ανάδειξης των φυσικών και πολιτιστικών πόρων
- Αειφορικός σχεδιασμός και τοπική βιώσιμη ανάπτυξη με επίκεντρο τον πολιτισμό
- Στρατηγική προβολής των φυσικών, πολιτιστικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του τόπου: φυσικό κεφάλαιο, αρχαιολογικοί χώροι, θρησκευτικά μνημεία, μουσεία, παραδοσιακοί οικισμοί, διατηρητέα κτήρια
- Πολιτιστική πολιτική διαχείρισης πόρων και χρηματοδοτικά εργαλεία προβολής και ανάδειξης μνημείων & εμπλεκόμενοι φορείς stake holders
- Δίπολο ορεινός δήμος και Περιφερειακή ανάπτυξη, ολιστική προσέγγιση του place management και χάραξη στρατηγικής place branding
- Θεσμική ικανότητα για την εφαρμογή αναπτυξιακών στρατηγικών με την ένταξη του ορεινού δήμου σε καινοτόμα προγράμματα προβολής πολιτισμικού αποθέματος/ πολιτιστικής κληρονομιάς και δίκτυα πολιτισμού μεταξύ ευρωπαϊκών πόλεων π.χ. δίκτυα λιμνών, δημιουργικές πόλεις Unesco κ.α.
- Βιωσιμότητα και αειφορία του τόπου ως προς την υλική, άυλη και φυσική κληρονομιά
- Ανάδειξη του ρόλου που διαδραματίζει ο πολιτισμός στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, μέσω εναλλακτικών μορφών τουρισμού:
πολιτιστικός, θρησκευτικός/προσκυνηματικός, περιπατητικός/φυσιολατρικός, χειμερινός, συνεδριακός
- Προβολή του πολιτιστικού και φυσικού πλούτου και την προσέλκυση επενδύσεων και επισκεπτών
- Προστασία και συντήρηση των μνημείων
- Η επικοινωνιακή στρατηγική, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δράσεις
- Ανάπτυξη του Δήμου Αργιθέας σε οικονομικό, πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο και την επιτακτική ανάγκη διατήρησης της ταυτότητας της περιοχής
Ενδεικτικός πίνακας περιεχομένων:
- Η Διαχείριση του πολιτισμού: εννοιολογικό πλαίσιο
1.1 Οι έννοιες της πολιτιστικής κληρονομιάς και του μνημειακού πολιτισμικού αποθέματος
1.2 Η έννοια της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς
1.3 Χωροταξική και πολιτιστική πολιτική ορεινών περιοχών
1.4 Η έννοια του place branding
- Ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς, προγράμματα διαχείρισης, νομικό πλαίσιο
- Η σύμβαση της UNESCO για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς
- Το νομικό πλαίσιο προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς
- Δίκαιο περιβαλλοντικής νομοθεσίας
- Δίκτυα πολιτισμού
- Ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης
- European Year of Cultural Heritage 2018: the first European year of cultural heritage
- Προϋποθέσεις ένταξης στον κατάλογο ICOMOS
- Ο ρόλος και η σημασία του θρησκευτικού και του προσκυνηματικού τουρισμού
- Η ανάδειξη εκκλησιαστικής και μνημειακής πολιτιστικής κληρονομιάς
- Οι πολιτιστικές διαδρομές σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο σε ορεινούς δήμους
- Η επικοινωνιακή στρατηγική
- Οι νέες τεχνολογίες
- Ο διαπολιτισμικός διάλογος
- Στρατηγικές προβολής των φυσικών, πολιτιστικών και ιστορικών χαρακτηριστικών μειονεκτικών περιοχών
3.Μελέτη περίπτωσης: Ο ορεινός δήμος Αργιθέας
- Γεωγραφικά και ιστορικά στοιχεία
- Το πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής περιγραφή, ανάλυση
- Η πολιτιστική πολιτική και η χάραξη στρατηγικής place branding
- Αξιολόγηση και ανάλυση SWOT του σχεδιασμού των Πολιτιστικών διαδρομών του Δ. Αργιθέας
- Η Εφορεία Αρχαιοτήτων, Η Ιερά Μητρόπολη, Η Περιφέρεια και οι τοπικές Εκκλησιαστικές επιτροπές
- Καλές πρακτικές σε σύγκριση με ορεινούς δήμους εντός ή εκτός συνόρων.
- Η συμβολή των νέων τεχνολογιών στην διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής
- Η ψηφιοποίηση του πολιτιστικού και θρησκευτικού αποθέματος
- Συμπεράσματα
- Βιβλιογραφία
- Παράρτημα (συνεντεύξεις , φωτογραφίες κ.α.)
Μεθοδολογία συλλογής δεδομένων:
Για τη μελέτη και ανάπτυξη του θέματος θα χρησιμοποιηθούν πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές και θα ακολουθηθεί η μεθοδολογία της ποιοτικής έρευνας.
Στη συνέχεια θα αναλυθούν τα δεδομένα ώστε να προκύψουν τα συμπεράσματα της έρευνας.
Τριανταφύλλου Άννα, αρχαιολόγος