Είναι γεγονός ότι για τον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας με κωδικό Ε-65, τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση τόσο τοπικά (αφού μας ενδιαφέρει πολλαπλά και άμεσα) όσο και κεντρικά, δεδομένου ότι το έργο περιλαμβάνεται στην ομάδα των πέντε έργων που κατασκευάζονται από ομίλους τεχνικών εταιρειών και τραπεζών με συμβάσεις παραχώρησης.
Τα δεδομένα για το συγκεκριμένο έργο της Ε- 65, είναι σήμερα τα παρακάτω:
- α. η κατασκευή του έργου έχει διακοπεί εδώ και δύο περίπου χρόνια.
- β. μια όχι απόλυτα ακριβής εκτίμηση είναι ότι μέχρι τότε είχε κατασκευαστεί περίπου το 30% του έργου. Στο πεδινό (και εύκολο) τμήμα του νομού μας από Γοργοβίτες έως Ανάβρα (περίπου 40 χλμ) η κατασκευή είναι πολύ περισσότερο προχωρημένη.
- γ. τα σημερινά οικονομοτεχνικά δεδομένα, σε σχέση με αυτά που ίσχυαν τον χρόνο σχεδιασμού και ωρίμανσης του έργου, έχουν αλλάξει πάρα πολύ προς το δυσμενέστερο. Τα επιτόκια δανεισμού των τραπεζών αυξήθηκαν υπέρμετρα (άρα δεν συμφέρει στις ξένες τράπεζες να χρηματοδοτούν, δανείζοντας με τα πολύ χαμηλά επιτόκια της αρχικής σύμβασης), η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας καταβαραθρώθηκε, ο εκτιμώμενος κυκλοφοριακός φόρτος μειώθηκε και θα μειώνεται περισσότερο όσο η ανάπτυξη έχει αρνητικό πρόσημο, οι απαλλοτριώσεις δεν προχώρησαν σύμφωνα με τα προγραμματισμένα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε το 2010 και προσφυγή στο ΣτΕ των οικολογικών κλπ οργανώσεων για την χάραξη του τμήματος από γέφυρα Μουργκάνι έως Παναγιά σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην προβλεπόμενη χάραξη. Αυτό το τελευταίο εμπόδιο με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ τελικά έφυγε, έμειναν όμως τα υπόλοιπα.
- δ. η σημερινή κυβέρνηση εμφανίζεται να θέλει να σώσει, να ολοκληρώσει και τα πέντε έργα. Να δεχθούμε ότι ενεργεί γνωρίζοντας τις περιορισμένες λόγω κρίσης δυνατότητές της. Προσπάθησε να βάλει στο παιχνίδι την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου να χρηματοδοτήσει ή να αντικαταστήσει τις ιδιωτικές τράπεζες που δυσκολεύονται να συνεχίσουν την χρηματοδότηση και εκβιάζουν για μεγαλύτερα επιτόκια μέσω απειλών για αποχώρηση. Πέτυχε την συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (απαραίτητη προϋπόθεση) για να μπορέσει να προσφέρει εν είδη εγγύησης στην ΕΤΕπ μέρος των αναπορρόφητων πιστώσεων του ΕΣΠΑ. Νομοθέτησε πρόσφατα σημαντικές τροποποιήσεις για την επιτάχυνση των απαλλοτριώσεων. Όρισε ειδικό διαπραγματευτή για να έρθει σε εκ νέου συμφωνία με τους κατασκευαστές. Όμως έχει να κάνει με κονσόρτσιουμ ξένων κυρίως εταιρειών με μεγάλα συμφέροντα και ισχυρούς προστάτες.
- ε. Το είπαν και άλλοι πριν από μας, ότι η κυβέρνηση θεωρεί την Ε -65 σαν τον αδύναμο κρίκο και είναι έτοιμη να την θυσιάσει προκειμένου να ολοκληρωθούν οι υπόλοιποι τέσσερις μεγάλοι οδικοί άξονες. Από την άλλη, στόχος των κατασκευαστών προκειμένου να μην σταματήσει οριστικά το έργο είναι να ολοκληρώσουν τα εύκολα τμήματα και να περικοπεί το δύσκολο κομμάτι Καλαμπάκας – Παναγιάς που δεν ξεκίνησε καθόλου και που έχει και το μεγαλύτερο κόστος ανά χιλιόμετρο.
- στ. Δεν λαμβάνουμε υπόψη μας τις σχετικά πρόσφατες δηλώσεις του κ. Περιστέρη (μεγαλομετόχου της ΓΕΚ – ΤΕΡΝΑ που συμμετέχει στο κατασκευαστικό σχήμα τόσο της Ε – 65 όσο και της Ιόνιας οδού) περί αποζημιώσεων που αγγίζουν το κόστος αποπεράτωσης της Ε- 65. Κρύβουν σκόπιμες υπερβολές και συμφέροντα που στόχο έχουν να αποπροσανατολίσουν, δημιουργικά για τον ίδιο προφανώς.
- ζ. Να μην ξεχνάμε ότι, άσχετα από την διακοπή των εργασιών, οι εργολάβοι συνεχίζουν να εισπράττουν διόδια (σε τμήμα της ΠΑΘΕ). Το τμήμα αυτό της σύμβασης προφανώς δεν το κατήγγειλαν.
- η. Να έχουμε υπόψη μας πως ό,τι και να αποφασιστεί τελικά, θέλει την έγκριση του Ελληνικού Κοινοβουλίου, αφού και η αρχική σύμβαση τόσο για την Ε -65 όσο και για τους άλλους οδικούς άξονες, από την Βουλή εγκρίθηκαν.
Εδώ βρισκόμαστε. Είναι δεδομένη η κάθετη αντίθεσή μας στην κατασκευή έργων με τη μέθοδο των συμβάσεων παραχώρησης. Η θέση μας αυτή είναι διατυπωμένη από την πρώτη στιγμή. Με τον τρόπο αυτό οι αστικές κυβερνήσεις παραδίδουν στο ιδιωτικό κεφάλαιο, σε κατασκευαστικούς ομίλους έργα που ο λαός καλείται να χρυσοπληρώσει με πολλούς τρόπους. Το ερώτημα είναι τι προτείνουμε σήμερα. Για την αναγκαιότητα του έργου, την συμβολή του στην ανάπτυξη τόσο της χώρας όσο και ιδιαίτερα της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και Δυτικής Θεσσαλίας έχουν γραφτεί πολλά τις τελευταίες ημέρες. Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε περισσότερο. Είναι αναγκαίο να σωθεί κατ΄ αρχήν το έργο και να αποπερατωθεί εγκαίρως. Τα μηνύματα όμως («διαρροές», μισόλογα, αποφυγή ξεκάθαρων απαντήσεων των αρμοδίων) δεν προοιωνίζονται κάτι καλό. Εμείς λοιπόν, διαφωνώντας πλήρως με τους σκοπούς και την τακτική των εργολάβων που έχουν τις πλάτες της κυβέρνησης λέμε πως αν κάποιο τμήμα πρέπει να κοπεί προκειμένου να καταστεί το έργο βιώσιμο, αυτό είναι το νότιο τμήμα (περιοχή Δομοκού) και όχι το βόρειο Καλαμπάκας – Παναγιάς. Την πρότασή μας αυτή την στηρίζουμε στους παρακάτω λόγους:
Την Ε – 65 διεκδικούμε για να μας δώσει ασφαλή διέξοδο τόσο προς Λαμία – Αθήνα όσο και προς Εγνατία. Σήμερα έχουμε τα εξής δεδομένα:
- α. το τμήμα Καλαμπάκα – Τρίκαλα έχει διαπλατυνθεί σχετικά πρόσφατα και εκτιμούμε ότι καλύπτει τις απαιτήσεις των επόμενων χρόνων (συνυπολογιζόμενης και της μείωσης της κυκλοφορίας λόγω ύφεσης, ακριβών καυσίμων, ανεργίας κλπ).
- β. στο τμήμα Τρίκαλα – Καρδίτσα ήδη γίνονται έργα βελτίωσης (παράκαμψη Αρτεσιανού και Ριζοβουνίου) από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, επίκεινται και έργα από πλευράς Τρικάλων.
- γ. το τμήμα Καρδίτσα – Σοφάδες είναι ικανοποιητικό, το γνωρίζουμε όλοι μας.
- δ. το τμήμα Σοφάδες – Νέο Μοναστήρι, εφόσον ολοκληρωθούν τα έργα διαπλάτυνσης που έχουν προχωρήσει αρκετά, επίσης θα καταστεί αρκετά ικανοποιητικό για τα σημερινά δεδομένα.
- ε. το τμήμα Νέο Μοναστήρι – Δομοκός όντως έχει ανάγκη διαπλάτυνσης, πιστεύουμε όμως ότι αυτό μπορεί να αντιμετωπισθεί μέσα από το πρόγραμμα έργων της Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.
- στ. το τμήμα Δομοκού – Λαμίας εδώ και αρκετά χρόνια έχει διαπλατυνθεί και βελτιωθεί από άποψη χάραξης, καλύπτοντας απόλυτα τις σημερινές και τις μελλοντικές (για αρκετά χρόνια) ανάγκες.
Άρα, κατά την άποψή μας το μεγάλο πρόβλημα είναι το τμήμα Καλαμπάκα – Παναγιά, τμήμα το οποίο ταλαιπωρεί όλους όσους το χρησιμοποιούν. Αν θέλουμε λοιπόν με τα σημερινά δεδομένα να πετύχουμε όσα μπορούμε περισσότερα από τα οφέλη της Ε – 65 και μη βλέποντας αυστηρά τοπικιστικά το θέμα, εκεί πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας, στην κατασκευή του δύσκολου αυτού τμήματος που δίνει διέξοδο προς βορρά .
Αν λοιπόν τα πράγματα εξελιχθούν έτσι, με την προϋπόθεση της βελτίωσης του τμήματος Ν. Μοναστήρι – Δομοκός, εξασφαλίζουμε μια εναλλακτική της Ε- 65 διαδρομή αρκετά καλή για τους Δυτικοθεσσαλούς προς την ΠΑΘΕ και προς Αθήνα και μάλιστα χωρίς διόδια και –το κυριότερο κατά την άποψή μας- άριστη σύνδεση με την Εγνατία τόσο προς Ήπειρο / Ηγουμενίτσα όσο και προς ΔυτικοΚεντρική Μακεδονία. Επιπλέον το έργο (με όσα τμήματα έχουν ήδη κατασκευαστεί) δεν διαγράφεται αλλά παραμένει εντασσόμενο στο επόμενο ΕΣΠΑ (ή όπως θα λέγεται) του 2014- 2021. Αυτή πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι η απάντησή μας σε όσους απεργάζονται την απένταξη του έργου της Ε- 65 (υπουργείο) ή την κατασκευή των εύκολων / κερδοφόρων τμημάτων μόνον, με την περικοπή των δύσκολων / ζημιογόνων (εργολάβοι).
Καρδίτσα 1.11.2012
Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι της ΛΑΪΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ
Τέγος Χρήστος
Γιοβάνης Γιώργος
Τσίπρας Μανώλης
Μακροστέργιος Θανάσης