- KARDITSA NEWS - https://www.karditsanews.gr -

Τα Ρουγκατσάρια του Παλαμά στον “Μύλο των ξωτικών”

Από το πρωί της Πρωτοχρονιάς, τα μπουλούκια των «ρουγκατσιαρέων» θα ξεχυθούν στις γειτονιές του Παλαμά για να παρουσιάσουν -όπως κάθε χρόνο- το λαϊκό διονυσιακό δρώμενο Ρουγκατσάρια ή Ρουγκάτσια. Ήδη, όμως, από την Κυριακή (κατά παρέκκλιση του χρόνου διεξαγωγής του εθίμου) έκαναν την εμφάνισή τους στην πόλη των Τρικάλων και στο «Μύλο των Ξωτικών» αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις στους μικρούς και μεγάλους επισκέπτες.

Τα Ρουγκατσάρια, είναι έθιμο του Δωδεκαημέρου, το οποίο έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία και τον παγανισμό και εμφανίζεται από την Τουρκοκρατία με διάφορες παραλλαγές και ονομασίες σε όλη την Ελλάδα, κυρίως στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.

Στα καραγκουνοχώρια της πεδινής Θεσσαλίας το έθιμο έχει μια ξεχωριστή θέση στις ετήσιες εκδηλώσεις των ανθρώπων. Στο Παλαμά, ιδιαίτερα, οι μεταμφιεσμένοι τηρούν πιστά τη μορφή και την ενδυμασία στους ρόλους που υποδύονται, έτσι όπως τους θέλει η παλαμιώτικη παράδοση. Το δρώμενο οι καραγκούνηδες το ονομάζουν Ρουγκατσάρια ή Ρουγκάτσια, ενώ οι μεταμφιεσμένοι λέγονται ρουγκατσιαρέοι ή ρουγκατσιάρηδες.

Οι αράπηδες, έφηβοι και άνδρες νεαρής ηλικίας, ντυμένοι με προβιές και ζωσμένοι με μεγάλα κουδούνια τα οποία χτυπάνε «δαιμονισμένα» για να διώξουν το κακό, θα φέρουν και φέτος βόλτα τις γειτονιές του Παλαμά και στα χωριά του δήμου για πέντε μέρες. Μαζί τους, στο κάθε μπουλούκι, θα είναι η νύφη και ο γαμπρός (σύμβολα της γονιμότητας και της αναπαραγωγής) ντυμένοι με τις παραδοσιακές καραγκούνικες φορεσιές. Χορεύουν στον δρόμο, με την νύφη να κρατάει ένα πορτοκάλι στο χέρι και με δικαίωμα να την αγγίζει μόνο ο γαμπρός. Την ομάδα ακολουθεί πάντα ο «γιατρός» με ένα μπουκάλι τσίπουρο ως φάρμακο όταν αρρωστήσει κάποιος από τους αράπηδες. Παλιά, τους ρουγκατσάρηδες συνόδευε ένα γαϊδουράκι για την μεταφορά των διαφόρων αγαθών όπως χοιρινό κρέας, λουκάνικα κ.λπ. Οι δραστηριότητές τους τελειώνουν με το πέρασμα του παπά από τα σπίτια την παραμονή των φώτων.

Τα Ρουγκατσάρια των καραγκούνηδων του Παλαμά, στηρίζονται από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του δήμου εδώ και πολλά χρόνια. Το Πολιτιστικό Κέντρο «Παναγιώτης Παλαμάς», γίνεται και φέτος το ορμητήριο των ρουγκατσάρηδων. Εκεί έδωσαν και φέτος το πρωτοχρονιάτικο ραντεβού τους, γα να φορέσουν τα ενδύματα των ρόλων τους, να ζώσουν τα βαριά κουδούνια και να ξεκινήσουν τα μπουλούκια για τις γειτονιές της πόλης όπου θα «βαρέσουν τα κουδούνια» για να διώξουν τα δαιμόνια και τα κακά πνεύματα…

Όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, τα Ρουγκάτσια του Παλαμά θα επισκεφτούν και φέτος τα περισσότερα από τα χωριά του δήμου. Θα περάσουν από όλα τα σπίτια, για να ξορκίσουν το κακό και να ευχηθούν χρόνια πολλά και καλή χρονιά. Αυτό θα διαρκέσει μέχρι και τις 5 Ιανουαρίου, μέρα κατά την οποία ο παπάς βγαίνει με την αγιαστούρα του και φωτίζει τα σπίτια των χριστιανών. Τότε, τα μπουλούκια θα αποχωρήσουν, οι ρουγκατσάρηδες θα βγάλουν τις προβιές και τα κουδούνια, θα μοιραστούν τα καλούδια που συγκέντρωσαν από τους νοικοκυραίους και θα περιμένουν την επόμενη χρονιά…