Μετά τα Δημοσιεύματα μερίδας του τοπικού τύπου, σχετικά με την ξήρανση των δένδρων ελάτης στην περιοχή του Ν. Καρδίτσας πληροφορούμε τα εξής:
- 1) Το φαινόμενο της ξήρανσης και νέκρωσης των δένδρων ελάτης στη χώρα μας εμφανίσθηκε πριν από πολλά χρόνια. Στην αρχή παρατηρήθηκε στα χαμηλότερα υψόμετρα εξάπλωσης της ελάτης και αργότερα τα τελευταία 30 χρόνια και πριν το 1988 παρουσιάζεται στην υψηλή Ελλάδα τοπικά και σπανιότερα.
- 2) Από το έτος 1962-63-64 μελετάται το φαινόμενο από τον καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης του τμήματος Δασολογίας κ΄ Φυσικού Περιβάλλοντος (εργαστήριο Υλωρικής) κ. Δημ. Καϊλίδη, ο οποίος κατέληξε ότι κύρια αιτία του φαινομένου είναι η ξηρασία των προηγούμενων χρόνων και τα ελατοδάση υποφέρουν από έλλειψη υγρασίας στο έδαφος, οπότε προσβάλλονται δευτερογενώς από φλοιοφάγα και ξυλοφάγα έντομα.
- 3) Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων κ΄ Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε).
- 4) Από την εργαστηριακή έρευνα των δειγμάτων που εστάλησαν διά του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων στο ανωτέρω Ινστιτούτο, δεν απομονώθηκε παθογόνος μύκητας, ούτε διαπιστώθηκαν καρποφορίες τέτοιου μύκητα στα δείγματα.
Διαπιστώθηκε όμως έντονη προσβολή του φλοιού των δένδρων από φλοιοφάγα ξυλοφάγα έντομα, όπως του CRIPHALUS PICEAE, PITYOKTEINES, CURVIDENS και PHAENOPS KNOTEKI.
Η δευτερογενής όμως αυτή προσβολή εμφανίζεται σε περιόδους ξηρασίας και η αποξήρανση δεν οφείλεται σε
Άγνωστη ασθένεια φλοιού.
- 5) Ασυνήθιστες νεκρώσεις είχαμε τα έτη 1964 -65 και 1985 -86 στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στα ελατοδάση Μαίναλου το έτος 1977 στα ελατοδάση της Στερεάς Ελλάδος, τα έτη 1974 και 1981 με έξαρση του φαινομένου τα έτη 1988 -89 σε όλη την Ελλάδα ακόμη και στα υψηλότερα υψόμετρα εξάπλωσης της Ελάτης όπως στο Πανεπιστημιακό δάσος Περτουλίου και της Βυτίνας, όπου την περίοδο αυτή είχαμε το 1/2 και 1/3 αντίστοιχα της ετήσιας βροχής.
- 6) Κατά τον Καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το αν θα σταματήσει ή όχι η επιδημία θα εξαρτηθεί από τη βροχή.
- 7) Οι Μετεωρολόγοι αναφέρουν ότι κάθε 33 χρόνια έχουμε κύκλους κλίματος, που οφείλονται στις κηλίδες του ήλιου, ενώ κάθε 11 χρόνια έχουμε μικρότερους κύκλους.
Ο ανωτέρω Καθηγητής επισήμανε ότι στην χαμηλή Ελλάδα κάθε 4±1 χρονιά έχουμε ξερή έως πολύ ξερή χρονιά.
Μάλιστα από το έτος 1982 και μετά έχουμε, με συνεχής διακυμάνσεις, πτώση του ετήσιου ύψους βροχής.΄Ετσι
τα τελευταία χρόνια μέρος της χώρας μας γίνεται συνεχώς ξηρότερο.
- 8) Στο Νομό Καρδίτσας παρατηρήθηκαν νεκρώσεις σε διάσπαρτα δένδρα ελάτης και κυρίως στα πιο αβαθή , φτωχά και διαβρωμένα εδάφη, στα οποία έχουμε και έλλειψη υγρασίας. Το ποσοστό νέκρωσης δεν είναι ανησυχητικό και δεν ξεπερνά το 5%.
- 9) Οι Δασικές Υπηρεσίες του Νομού για την αντιμετώπιση του φαινομένου έχει λάβει τα εξής μέτρα.
α) Κατά την υλοποίηση των διαχειριστικών μελετών των Δημοσίων και μη Δημοσίων δασών και στο στάδιο της προσήμανσης από τους δασικούς υπαλλήλους της, δίδεται προτεραιότητα για την προσήμανση, υλοτομία και απομάκρυνση των προσβεβλημένων και νεκροθέντων δένδρων ελάτης και διάθεση αυτών είτε για την κάλυψη ατομικών αναγκών των κατοίκων είτε στο εμπόριο.
β) Την κατά προτεραιότητα υλοτομία, απομάκρυνση και διάθεση των δένδρων αυτών για ατομικές ανάγκες των κατοίκων σε όποιες περιπτώσεις προβλέπονται από τις ρυθμιστικές Δασικές Διατάξεις.
γ) Τα Δασαρχεία Καρδίτσας και Μουζακίου θα μεριμνήσουν να γίνει προσήμανση από τους δασικούς υπαλλήλους, των νεκροθέντων δένδρων στα Δημόσια δάση, να ενεργήσουν για την έκδοση άδειας έκτακτης κάρπωσης και να τα διαθέσουν για ατομικές ανάγκες των κατοίκων.
Το ίδιο θα γίνει και στα μη Δημόσια δάση με τη συναίνεση των δασοκτημόνων και τη διάθεση αυτών είτε για ατομικές ανάγκες είτε στο εμπόριο.
δ) Καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για τήρηση των απαγορευτικών διατάξεων βοσκής.
ε) Τα Δασαρχεία Καρδίτσας και Μουζακίου παρατηρούν και καταγράφουν όσο καλύτερα μπορούν το φαινόμενο ξήρανσης των δένδρων ελάτης, έτσι ώστε οι παρατηρήσεις ν’ αποτελέσουν χρήσιμο υλικό για την ομάδα των Δασολόγων ερευνητών στους οποίους ανατέθηκε η έρευνα του φαινομένου, με παράλληλη ενημέρωση της Γενικής Δ/νσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
στ) Τέλος σε περίπτωση που το φαινόμενο λάβει ανησυχητικές διαστάσεις θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα που θα μας υποδείξει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ο Δ/ντής Δασών Καρδίτσας
Μπαλάσκας Δημήτριος
Δασολόγος με Α΄ βαθμό