Στην Επιτροπή Διεκδίκησης επίλυσης του Υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ) συμμετέχουν, ως γνωστόν, άτομα που δραστηριοποιούνται σε φορείς (επιμελητήρια, επιστημονικά σωματεία, συνεταιρισμούς κ.α), καθηγητές ΑΕΙ, επιστήμονες, επαγγελματίες, αυτοδιοικητικοί, αγρότες κλπ.
Η Ε.Δ.Υ.ΘΕ είναι εξ’ ορισμού μια επιτροπή «ανοιχτή» και ο ρόλος της είναι να αναδεικνύει τα προβλήματα, να προβάλλει και να διεκδικεί τις λύσεις, είτε αυτές έχουν ήδη καταγραφεί (χωρίς όμως να έχουν υλοποιηθεί) σε αποφάσεις που «δεσμεύουν» την διοίκηση και του πολιτικούς (πχ. Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων – ΣΔΥ), είτε ακόμη βασίζονται σε προτάσεις που, επανειλημμένα και τεκμηριωμένα, έχουν προκύψει από τον πλούσιο διάλογο που αναπτύχθηκε στη Θεσσαλία (και όχι μόνο) τα τελευταία 40 χρόνια (συνέδρια, ημερίδες, μελέτες ΑΕΙ, υπεύθυνη αρθρογραφία, εκδόσεις κ.ο.κ.).
Με βάση όλα αυτά και επειδή το υδατικό – περιβαλλοντικό πρόβλημα όχι μόνο δεν οδεύει προς λύση αλλά διαρκώς επιδεινώνεται, επιλέξαμε ένα πλαίσιο διεκδικησεων απέναντι στα κέντρα αποφάσεων (Κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, κόμματα κλπ.),προσαρμοσμένο στις σημερινές συνθήκες.
Η δραστηριοποίηση μας στην κατεύθυνση αυτή κρίθηκε αναγκαία δεδομένου ότι, όσο και εάν αναπτύσσεται ο δημόσιος διάλογος, δεν αρκεί από μόνος του, χρειάζεται και πολιτική πίεση με συμμετοχή φορέων και οργανώσεων.
Έτσι και την Ε.Δ.Υ.ΘΕ την κινητοποιεί η αγωνία για την δραματική κατάσταση που βιώνουμε στη Θεσσαλία.
- Στην προσπάθεια μας αυτή αναλύουμε ΟΛΕΣ τις παραμέτρους που συνθέτουν το υδατικό – περιβαλλοντικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.
Αυτή είναι η αφετηρία μας και με αυτόν τον τρόπο οδηγούμαστε σε προτάσεις και διεκδικήσεις.
Οι αναλύσεις μας ξεκινάνε από τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί ή αναμένεται στο μέλλον να προκύψουν λόγω και της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης.
Με βάση αυτές τις αβεβαιότητες αναδείξαμε ως μείζον πρόβλημα για την Θεσσαλία την ασφαλεια από σοβαρότατους κινδύνους ξηρασίας (αλλά και πλημμυρών), καθώς και την τεράστια οικολογικη καταστροφή στα υδάτινα οικοσυστήματα (υπόγεια και επιφανειακά, που πρέπει να αποκατασταθούν), στην διάβρωση των εδαφών, στην συνεχιζόμενη επιβάρυνση από νιτρικά, στην αποτροπή της υφαλμύρυνσης κ.ο.κ.
Αποδείξαμε επίσης ότι «απάντηση» στα δύο βασικά αυτά θέματα μπορεί να προσφέρει κυρίως η δημιουργία υδάτινων αποθεμάτων, με την ταμίευση επιφανειακών υδάτων στη θεσσαλική περιφέρεια, εξαντλώντας ολες αδιακριτως και χωρίς εξαιρέσεις τις δυνατότητες που μας παρέχονται στο σκέλος της «προσφοράς» του υδατικού ισοζυγίου στο ΥΔ Θεσσαλίας.
Παράλληλα, ως προς την «ζήτηση», προβάλλουμε με επιμονή την ανάγκη εξοικονόμησης νερού, τον περιορισμό των καταναλώσεων κλπ., επισημαίνοντας όμως ότι αυτό απαιτεί σχέδιο, νέες υποδομές μεταφοράς/διανομής νερού, σύγχρονα συστήματα άρδευσης/νέες τεχνολογίες και φυσικά όλα αυτά δεν επιτυγχάνονται με ευχολόγια και αποσπασματικές παρεμβάσεις.
Εάν δημιουργηθούν οι ταμιευτήρες για τους δύο προαναφερθέντες κυρίαρχους στόχους (ασφάλεια, οικολογική αποκατάσταση), οι υποδομές αυτές, ως έργα «πολλαπλού σκοπού», θα εξυπηρετήσουν παράλληλα τις αρδευτικές ανάγκες του πρωτογενούς τομέα, που σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.
Ας μην μας διαφεύγει ότι από το ΣΔΥ έχει επιλεγεί η εξυπηρέτηση των αρδευτικών αναγκών για καλλιεργήσιμες εκτάσεις έως και 2,5 εκ. στρέμματα. Επίσης στο ΣΔΥ καθορίζονται και πρόσθετες οικολογικές απαιτήσεις για αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί (επί πολλά χρόνια σημαντικές ποσότητες νερού θα δεσμεύονται για τεχνητό εμπλουτισμό προς αποκατάσταση ελλειμματικών υπόγειων υδροφορέων-συνολικό ύψος ελλείμματος 3 δις κ. μ. νερού !), καθιστώντας άκρως αναγκαία την ταμίευση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων νερού.
Τέλος, με κατάλληλη αξιοποίηση, αυτά τα αποθέματα νερού θα συμβάλλουν σημαντικά και στην ενεργειακή αυτονόμηση της Θεσσαλίας με ΑΠΕ, μέσω της λειτουργίας υδροηλεκτρικών σταθμών (Μεσοχώρα, Συκιά και άλλους μικρότερους), καθώς και στην πολύτιμη αποθήκευση ενέργειας (σύστημα άντλησης – ταμίευσης) με βάση την σχετική πρόταση εγκατάστασης του συστήματος αυτού στον ταμιευτήρα Συκιάς, ένα έργο όμως που έως σήμερα καμία κυβέρνηση δεν έχει εντάξει στον ενεργειακό της προγραμματισμό.
- Ένα ακόμη βασικό ζήτημα είναι η «εκτροπή Αχελώου», που κατά την άποψή μας «τέμνεται» με όλους τους προαναφερθέντες άξονες επίλυσης του υδατικού, χωρίς όμως η μεταφορά (εκτροπή) υδάτων από τον Άνω Αχελώο να ταυτίζεται απόλυτα με την επίλυση του υδατικού-οικολογικού προβλήματος, όπως αρκετοί επιμένουν, έντεχνα και συστηματικά (συνειδητά η όχι δεν το γνωρίζουμε), να το παρουσιάζουν στην κοινή γνώμη.
Πριν προχωρήσουμε κρίνεται αναγκαία μια επισήμανση :
Δικαιολογημένα χρησιμοποιείται ο όρος «εκτροπή Αχελώου» (από όσους τον επιλέγουν), δεδομένου ότι αυτός ο όρος επικράτησε κατά την περίοδο έναρξης των σχετικών έργων (μέσα δεκαετίας 1980) και αυτός είναι ο επίσημος τίτλος των έργων σε όλες τις διοικητικές αποφάσεις. Επίσης με αυτόν τον τίτλο, ακόμη και σήμερα, τα σχετικά έργα είναι ενταγμένα στον κρατικό προϋπολογισμό.
Επειδή όμως «εκτροπή» ποταμού στην πράξη δεν υφίσταται, ορθώς κάποιοι άλλοι επιλέγουν την χρήση του όρου «μεταφορά» υδάτων που, κατά την άποψή μας, ανταποκρίνεται πλήρως στην τεχνική – επιστημονική ορολογία.
Πρακτικά και οι δύο αυτοί όροι είναι αποδεκτοί.
Όσον αφορά τώρα στον «απλοποιημένο» τρόπο που ο μέσος συμπολίτης μας προσλαμβάνει την υπόθεση των υδάτων της Θεσσαλίας, ταυτίζοντας την με την «εκτροπή» Αχελώου, αυτό πράγματι δημιουργεί προβλήματα και συχνά άσκοπες τριβές, στοιχεία που εκμεταλλεύονται κάποιοι ανεύθυνοι πολιτικοί ώστε να κρύψουν τις ευθύνες τους για την απαράδεκτη καταστροφική στασιμότητα στο υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.
Γι’ αυτό το λόγο η Ε.Δ.Υ.ΘΕ ανέλαβε μια πρωτοβουλία να ζητήσει από το πολιτικό σύστημα (Βουλή, Κυβέρνηση, κόμματα, βουλευτές) την οριστική υπέρβαση της εκκρεμότητας των έργων Αχελώου.
ΟΧΙ λοιπόν άλλη ανοχή στα υπέρ/κατά της «εκτροπής» !
ΑΜΕΣΑ, χωρίς άλλη καθυστέρηση, συζήτηση του θέματος στη Βουλή ώστε, μέσα από δημοκρατικό «θεσμοθετημένο» διάλογο, οι πολιτικοί μας εκπρόσωποι να καταλήξουν επιτέλους είτε στην επικαιροποίηση της αρχικής απόφασης (την οποία εφάρμοζαν όλες οι Κυβερνήσεις από το 1984 έως το 2010) για ολοκληρωση των έργων μεταφοράς, δηλαδή τον ταμιευτήρα /ΥΗΕ Συκιάς και την σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι, είτε να ανατρέψουν την απόφαση αυτή και να δρομολογήσει η Κυβέρνηση την καθαιρεση (κατεδάφιση) των έργων, την «απελευθέρωση» του μπαζωμένου ποταμού Αχελώου και την επαναφορά της φυσιολογικής/οικολογικής λειτουργίας του, με παράλληλη αποκατάσταση του τοπίου στην περιοχή.
Καμία άλλη λύση δεν προσφέρεται ενώ ταυτόχρονα ΔΕΝ μπορεί να γίνει αποδεκτή η παράταση αυτής της εκκρεμότητας, ούτε με βάση την τεχνική επιστήμη, ούτε με βάση την οικολογική ευαισθησία, ούτε βεβαίως την πολιτική ηθική.
ΟΧΙ άλλη κοροϊδία στους Θεσσαλούς και γενικότερα στους Έλληνες πολίτες για το ζήτημα αυτό.
Κατά το τελευταίο εξάμηνο στελέχη της επιτροπής μας πραγματοποίησαν πολλες επαφές με υπουργούς (ΥΠΕΝ κ. Σκρεκα, ΥΠΑΑΤ κ.Λιβανο, Αναπτυξης κ. Γεωργιαδη, Περιβαλλοντος κ. Αμυρα), με κυβερνητικά στελέχη (Κοντογεώργη, Σδούκου κ.α), με θεσσαλούς παράγοντες (τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, τους βουλευτές της Λάρισας, ΕΒΕ, ΣΘΕΒ, αυτοδιοίκητούς, προέδρους Συνεταιρισμών κλπ.), μετέχουμε σε συζητήσεις σε πολλά επίπεδα όπως το Πρόγραμμα Νερό για το Αύριο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, της Ημερίδα της ΠΕΔ Θεσσαλίας για τα νερά στη Λάρισα, το Agribusiness forum στα Τρίκαλα, οργανώσαμε ημερίδα για την ΥΗ ενέργεια ενώ ενημερώσαμε τους Θεσσαλούς με πολλά δημοσιεύματα στα φιλόξενα ΜΜΕ.
Επιπλέον συντάξαμε και αποστείλαμε, στα πλαίσια του κανονισμού της Βουλής, ειδική αναφορα προς τον Πρόεδρο της Βουλής κ.Τασουλα, στις κοινοβουλευτικές ομάδες όλων των κομμάτων, καθώς και στο σύνολο των βουλευτών της Θεσσαλίας, ζητώντας να διεξαχθεί «συζήτηση σχετικά με το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και ειδικά τα ημιτελή έργα Αχελώου», με στόχο την οριστικοποίηση των αποφάσεων για τα έργα αυτά.
Την περίοδο αυτή η επιτροπή μας πραγματοποιεί επαφές με τις κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων, ζητώντας την στήριξη τους όσον αφορά στην συζήτηση στη Βουλή.
Ήδη στο αίτημα μας αυτό ανταποκρίθηκαν η κοινοβουλευτική ομάδα του ΚΙΝΑΛ (κ.κ. Κεγκέρογλου και Αρβανιτίδης) καθώς και ο Προέδρος της Ελληνικής Λύσης κ. Κυρ. Βελόπουλος (μετά από προσωπική συνάντηση στην Θεσσαλονίκη). Η προσπάθεια μας αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη.
Είναι προφανές ότι η επιτροπή μας, στην προσπάθεια της αυτή, αναμένει και την στήριξη των υπολοίπων (πλην Κ. Βελόπουλου) Θεσσαλών βουλευτών, η οποία προς το παρόν δεν έχει εκδηλωθεί.