Καθώς αποχαιρετούμε το παλιό έτος και καλωσορίζουμε το νέο, φτάνει εκείνο το ανεπαίσθητο λεπτό ανάμεσα στο «ήταν» και στο «μπορεί να γίνει». Δεν κάνει θόρυβο, δεν συνοδεύεται από εντυπωσιακές εξαγγελίες. Έρχεται αθόρυβα, σαν μια ανάσα που κρατήσαμε όλο τον χρόνο και τώρα, επιτέλους, την αφήνουμε.
Είναι μια στιγμή μετάβασης. Όχι μόνο στον χρόνο, αλλά και στη συνείδηση. Μια στιγμή που μας καλεί να σταθούμε για λίγο και να αναρωτηθούμε τι πραγματικά κουβαλάμε μαζί μας από τη χρονιά που φεύγει.
Η ουσία της χρονιάς που τελειώνει δεν μετριέται με αριθμούς, δείκτες ή απολογισμούς επιτυχίας. Δεν αποτυπώνεται σε στατιστικές και πίνακες. Αποτυπώνεται στην ποιότητα της φροντίδας και της παρουσίας μας δίπλα στον άλλον. Στην ενσυναίσθηση που δεν δηλώθηκε με λόγια, αλλά εκφράστηκε με πράξεις. Σε κάθε φορά που ρωτήσαμε με ειλικρίνεια «πώς είσαι;» και μείναμε να ακούσουμε την απάντηση. Σε κάθε χέρι που κρατήσαμε με θέρμη. Σε κάθε βλέμμα που είπε «είμαι εδώ» χωρίς υποκρισία, χωρίς ρόλους, χωρίς απόσταση.
Η ζεστασιά, η αληθινή ανθρώπινη συναναστροφή, το νοιάξιμο είναι τα ουσιαστικά ενθύμια που δεν στοιβάζονται σε πακέτα με κόκκινους φιόγκους, ούτε φυλάσσονται σε συρτάρια. Κουβαλιούνται μέσα μας και καθορίζουν τον τρόπο που στεκόμαστε απέναντι στους ανθρώπους και στη ζωή.
Ιδιαίτερα στον χώρο της υγείας, αυτές οι στιγμές αποκτούν άλλο βάρος.Εκεί όπου ο φόβος, η αναμονή και η ελπίδα συνυπάρχουν. Εκεί όπου μαθαίνει κανείς γρήγορα ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ούτε η υγεία. Ούτε η αντοχή. Ούτε ο άνθρωπος.
Στους διαδρόμους ενός νοσοκομείου αποκαλύπτεται μια αλήθεια που δεν διδάσκεται σε βιβλία και δεν περιγράφεται σε πρωτόκολλα. Η φροντίδα δεν είναι τεχνική. Είναι στάση.
Είναι το βλέμμα που συναντάς όταν φοβάσαι. Είναι η παρουσία όταν η στιγμή δυσκολεύει. Είναι η ηρεμία που μεταδίδεται μέσα στην αγωνία. Είναι ο τρόπος να στέκεσαι απέναντι στον άλλον με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Να βλέπεις τον άνθρωπο πριν από το πρόβλημα. Να αναγνωρίζεις ότι πίσω από κάθε περιστατικό υπάρχει μια ζωή, μια οικογένεια, μια ελπίδα.
Το νέο έτος δεν έρχεται με υποσχέσεις. Δεν μας ζητά να γίνουμε άλλοι άνθρωποι από τη μια μέρα στην άλλη. Μας βρίσκει όπως είμαστε. Λίγο σοφότερους. Ίσως πιο ευάλωτους. Συχνά κουρασμένους. Δεν μας ρωτά τι περάσαμε ούτε τι αντέξαμε. Μας κοιτάζει απλώς και λέει: «Είμαι εδώ. Τι θα κάνεις μαζί μου;»
Κι εμείς κουβαλάμε χωρίς να το συνειδητοποιούμε, μια βαθιά γνώση. Ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ούτε ο χρόνος. Ούτε η υγεία. Ούτε ο άνθρωπος.
Ίσως γι’ αυτό η Πρωτοχρονιά δεν απαιτεί υποσχέσεις. Δεν ζητά μεγάλες αποφάσεις ούτε βαρύγδουπα σχέδια. Δεν θέλει εντυπωσιακές δηλώσεις. Θέλει μόνο αλήθεια. Να κοιτάξουμε τον εαυτό μας χωρίς αυστηρότητα . Να του πούμε: «Έκανες ότι μπορούσες. Τώρα όμως πάμε πιο συνειδητά.»Να γίνουμε λίγο πιο δοτικοί. Λίγο πιο παρόντες. Λίγο πιο ανθρώπινοι.
Το νέο έτος δεν χρειάζεται να είναι καλύτερο με όρους σύγκρισης. Αρκεί να είναι πιο ανθρώπινο. Με λιγότερο τρέξιμο και περισσότερη παρουσία. Με λιγότερη απόσταση και περισσότερη φροντίδα. Με περισσότερο χώρο για τον άλλον και για εμάς τους ίδιους.
Ας μπούμε στη χρονιά όχι με φόβο, αλλά με στόχο. Όχι με άγχος, αλλά με ευθύνη. Όχι με τέλειες λίστες, αλλά με ανοιχτή καρδιά.
Γιατί τελικά, η Πρωτοχρονιά δεν αλλάζει τη ζωή μας. Μας υπενθυμίζει ότι μπορούμε εμείς να την αλλάξουμε, με ένα μικρό βήμα τη φορά.
Ίσως αυτό να είναι και το βαθύτερο μήνυμά της. Ότι ο χρόνος δεν μας δίνεται για να αντ-έχουμε απλώς, αλλά για να μοιραζόμαστε.
Καλή χρονιά!!!
Με υγεία. Με φροντίδα.
Με τον άνθρωπο στο επίκεντρο.
Δρ Αγλαΐα (Λία) Ρογγανάκη
Διοικήτρια Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ