Το Δίκτυο Πίνδος, ενδιάμεσος φορέας εκπροσώπησης των Δήμων της Κεντρικής Πίνδου, και η Terra Thessalia, διεθνούς εμβέλειας συνεργατικός σχηματισμός για την υποστήριξη αγροτικών περιοχών, ενώνουν δυνάμεις για την αντιμετώπιση ενός από τα μεγαλύτερα προβλήματα των ορεινών Δήμων: τη συνεχιζόμενη πληθυσμιακή συρρίκνωση.
Με πλήρη επίγνωση της κρισιμότητας της υπάρχουσας κατάστασης, αναλαμβάνουν την υλοποίηση ενός καινοτόμου σχεδίου υποδοχής και εγκατάστασης νέου πληθυσμού, που φιλοδοξεί να αποτελέσει πυλώνα αναζωογόνησης και βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες της ορεινής Πίνδου.
Η παρέμβαση έχει ενδογενή χαρακτήρα και προϋποθέτει την ουσιαστική συμμετοχή των κοινοτήτων της περιοχής προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των ανενεργών παραγωγικών τους πόρων. Το σχέδιο βασίζεται στην παράλληλη ενεργοποίηση τεσσάρων στρατηγικών πυλώνων:
– Το Δίκτυο Πίνδος ως φορέας εφαρμογής, συντονισμού και τοπικής διασύνδεσης,
– Οι απόδημοι ως φορείς παροχής γνώσης, εμπειρίας και πόρων,
– Μεγάλα κοινωνικά ιδρύματα για την παροχή θεσμικής και οικονομικής υποστήριξης
– Το διεθνές σύστημα υποστήριξης που συντονίζει το Εργαστήριο Αγροτικού Χώρου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η Terra Thessalia για την εισαγωγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης, που τίθεται σε εφαρμογή τον ερχόμενο Νοέμβριο, περιλαμβάνει την ανάπτυξη πιλοτικών παρεμβάσεων σε επιλεγμένες ζώνες με χωροταξικά κριτήρια, σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς Δήμους και τις Κοινότητες του Δικτύου Πίνδος. Σε αυτές τις ζώνες θα εκπονηθούν και θα εφαρμοστούν βιώσιμα και ρεαλιστικά τοπικά σχέδια, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες των ορεινών περιοχών, με στόχο την παραγωγή άμεσων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων.
Κεντρική προτεραιότητα είναι η δημιουργία ενός συστήματος υποστήριξης και συνεχούς παρακολούθησης της υποδοχής και εγκατάστασης νέων κατοίκων, εξασφαλίζοντας την επιτυχή κοινωνική και οικονομική τους ένταξη.
Η στρατηγική συμμαχία μεταξύ του Δικτύου Πίνδος, της Terra Thessalia, του διεθνούς οικοσυστήματος ερευνητών και φορέων, αλλά και των αποδήμων και των κοινωνικών ιδρυμάτων, αποτελεί μια πρωτοποριακή αναπτυξιακή πλατφόρμα που μπορεί να διαμορφώσει πρότυπα πολιτικής για την ύπαιθρο σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο καθηγητής Δημήτρης Γούσιος στο Ηχόραμα 100,8
Το Ηχόραμα 100,8 ανέδειξε διεξοδικά την πρωτοβουλία αυτή συζητώντας με τον καθηγητή Δημήτρη Γούσιο, εκ μέρους της Terra Thessalia και ως επικεφαλής σε ένα Ινστιτούτο Μεσογειακό της Διεθνούς Επιστημονικής Ομάδας.
Ο κ. Γούσιος ήταν καλεσμένος στην εκπομπή «Μεσημεριανό Μαγκαζίνο» (καθημερινά 13:00-14:00) με τη Βάσω Μπαλαμπάνη επισημαίνοντας πολλά και ενδιαφέροντα.
Πιο αναλυτικά, ο καθηγητής υπογράμμισε στο Ηχόραμα 100,8 τα ακόλουθα:
Η Κοινότητα έχει τους κατοίκους της
«Ο σχεδιασμός, όσο και αν φαίνεται πολύπλοκος, είναι απλός και βασίζεται πάνω στην κοινότητα.
Πιστεύουμε ότι η κοινότητα, παρόλο που τα τελευταία χρόνια ΄΄πνίγηκε΄΄ μέσα στο σύστημα Καλλικράτη και δεν έχει φωνή, παρόλα αυτά, στην πραγματικότητα, έχει τους κατοίκους της, όσοι έχουν απομείνει σε κάθε Κοινότητα, ειδικά τις ορεινές, και τους απόδημους.
Από την άλλη μεριά υπάρχουν εξελίξεις οι οποίες είναι θετικές, δηλαδή οι νέες τεχνολογίες, χώροι που εγκαταλείφθηκαν και έχουν μείνει άθικτοι και, κάποιες φορές, μπορούν να αξιοποιηθούν, ή άλλα συμβάντα που έχουν επέλθει στο μεταξύ.
Για παράδειγμα, τα χωριά στα ορεινά του Δήμου Καρδίτσας, όπως ο Αμάραντος, τα οποία βρίσκονται σε ένα φοβερό περιβάλλον, πιο ωραίο ακόμα και από τη λίμνη θα έλεγα, όταν υπάρχει ο Ε65 και βρίσκεται μέσα σε μισή ώρα εκεί, αλλάζουν τα δεδομένα.
Δεν είναι, πλέον, τα χωριά που εγκαταλείφθηκαν το ΄60, το 70, το ΄΄80.
Άρα, λοιπόν, υπάρχουν νέες εξελίξεις που είναι ευνοϊκές και μας επιτρέπουν εμάς να επιχειρήσουμε.
Οπότε, εμείς προσπαθήσαμε να κινητοποιήσουμε τις δυνάμεις που είναι από τη μέση και κάτω στο πολιτικό σύστημα.
Είναι οι Κοινότητες, οι Δήμοι οι οποίοι εκφράζονται μέσα από το Δίκτυο Πίνδος, και αυτό είναι η νομιμοποίηση για εμάς.
Μιλάμε με τις τοπικές κοινωνίες μέσω των Κοινοτήτων και των Δήμων.
Μετά είναι οι απόδημοι, ένα πολύ σημαντικό δυναμικό που το έχουμε ξεχάσει.
Οι απόδημοι έχουν τρία πράγματα που δεν τα έχει κάποιος άλλος.
Είναι πολίτες μιας κοινότητας, άσχετα αν έχουν φύγει, είναι πιστοί καταναλωτές, γιατί υπάρχει αυτή η αγάπη για τον τόπο τους, και κάποιοι από αυτούς είναι και δυνητικοί επιχειρηματίες.
Ξέρω, για παράδειγμα, ότι στο Μουζάκι πολλοί πέτυχαν ως εργολάβοι.
Ή υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ασχολούνται με το ξύλο.
Ο τρίτος πυλώνας είμαστε όσοι ασχολούμαστε με τα βουνά επιστημονικά, όπως η Terra Thessalia, ή οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί μας με τους οποίους συνεργαζόμαστε εδώ και χρόνια.
Και η τέταρτη δύναμη είναι μεγάλα Ιδρύματα επιστημονικά τα οποία έχουν πάρει την απόφαση να βοηθήσουν σε κάτι τέτοιο. Όχι μόνο στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Εγώ είμαι επικεφαλής σε ένα Ινστιτούτο Μεσογειακό της Διεθνούς Επιστημονικής Ομάδας.
Οπότε, έτσι ολοκληρώνεται αυτό το δίκτυο το οποίο θα μας στηρίξει για να έχουμε ένα καλό αποτέλεσμα.
Έχουμε επιλέξει, σε πρώτη φάση, περιοχές που ενώ είναι απομακρυσμένες και εγκαταλελειμμένες, γεωγραφικά και χωροταξικά μπορούν να αποτελέσουν πυρήνα.
Για παράδειγμα, στην περιοχή της Άρτας, σε 1.000 μέτρα υψόμετρο, υπάρχει ένα χωριό που λέγεται Μεσόπυργος, και γύρω-γύρω έχει 6-7 χωριά, που δεν είναι πάνω από 15 λεπτά από το χωριό.
Από την Καρδιτσομάγουλα μέχρι την Καρδίτσα, πόση ώρα θέλει κάποιος για να φθάσει;
Ή από τον Κέδρο προς τους Σοφάδες;»
Να βοηθήσουμε όσους θέλουν να μείνουν
«Επομένως, μπορεί να υπάρξει ένας πυρήνας των 500 κατοίκων και εμείς να βοηθήσουμε όσους θέλουν να μείνουν, όσους θέλουν να εγκατασταθούν για πρώτη φορά και, επίσης, μικρές υποδομές όπως είναι ένα Νηπιαγωγείο, ένα σχολείο για να μπορέσει να μείνει κάποιος.
Και ερχόμαστε τώρα στο προκείμενο. Για να μείνει κάποιος, για να πάει ένα ζευγάρι για κάποια χρόνια στην πατρίδα του, θέλει τρία πράγματα.
Σπίτι (που το έχουμε στο βουνό), απασχόληση (μπορούμε να βρούμε απασχόληση εύκολα) και εξυπηρετήσεις (σχολεία κλπ.)
Και εδώ προχωράμε καθώς υπάρχει η τεχνολογία που μας βοηθάει στο να επικοινωνούμε.
Άρα, τα πράγματα είναι θετικά.
Επίσης, υπάρχει η περιοχή γύρω από τα ΛουτράΣμοκόβου όπου τα χωριά θα μπορούσαν να συμπράξουν σε ένα δίκτυο που θα είχε σαν στόχο να αξιοποιηθούν τα Λουτρά.
Αν πεις σήμερα για το Σκόκοβο, τη Ρεντίνα και τα χωριά που είναι εκεί, θα σου πουν ΄΄πάνε αυτά, τελειώσανε΄΄.
Εγώ, όμως, θα σας πω ότι δεν υπάρχει άλλη τέτοια περιοχή με Λουτρά, Λίμνη και Ε65.
Επομένως, αυτή η περιοχή, χωροταξικά, είναι από τις πιο ελκυστικές περιοχές για να κάνεις κάτι.
Υπάρχει το Λιοντάρι, η Αχλαδιά, η Ανάβρα, ο Κέδρος, ακόμα και το Παλιούρι που συνθέτουν ένα πυλώνα των 1.000 κατοίκων περίπου που είναι πολύ σημαντικός.
Αυτά τα χωριά που δεν είναι πάνω από 15 χιλιόμετρα, έχουν μεγαλύτερο πληθυσμό από τους Σοφάδες.
Απλώς χρειάζεται ένα σχέδιο.
Εμεί ξεκινάμε ένα πρόγραμμα από την Κύπρο».
Τα χωριά του ΄ 60 δεν θα ξαναγίνουν
«Χάσαμε τα βουνά, χάσαμε τις πεδινές κοινότητες και μείναμε μόνο με την πόλη της Καρδίτσας, των Τρικάλων και της Λάρισας.
Τα χωριά του ΄ 60 δεν θα ξαναγίνουν.
Απλώς θέλουμε να τα κάνουμε να μην είναι εκτός της ζωής.
Και εκεί μπορούμε να βρούμε διαφορετικές φόρμες. Να μην κόβουμε τους δεσμούς, να έχουμε μια απασχόληση που θα δίνει ένα εισόδημα και αυτό είναι πολύ αισιόδοξο και για την πόλη της Καρδίτσας.
Για να ξαναβρεί την ενδοχώρα της που την έχει χάσει».
