Η ανάπλαση της πλατείας Δικαστηρίων (Καραολή και Δημητρίου) και των πεζοδρόμων Σμύρνης και Χατζημήτρου έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις στην πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας, ιδιαίτερα για το γεγονός ότι θα κοπούν τα δέντρα που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Ερωτάσθε εάν προτίθεστε να αναθεωρήσετε τις μελέτες και να προχωρήσετε σε ανοιχτό δημόσιο διάλογο με τους πολίτες.
Με αφορμή την προγραμματισμένη ανάπλαση των πεζοδρόμων Σμύρνης και Χατζημήτρου καθώς και της ιστορικής πλατείας Καραολή και Δημητρίου γνωστότερη ως πλατεία Δικαστηρίων και βέβαια με σεβασμό στην αναγκαιότητα για λειτουργικούς και αισθητικά αναβαθμισμένους χώρους, η παράταξή μας εκφράζει την έντονη διαφωνία της γενικότερα, και ειδικότερα με την πρόβλεψη κοπής δέντρων. Αν και αντιλαμβανόμαστε την επιθυμία για ανανέωση, θεωρούμε ότι η «θυσία» των δέντρων αποτελεί ένα απαράδεκτο τίμημα για την πόλη μας, τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Τα δέντρα προσφέρουν φυσική σκιά και δροσιά, μετριάζοντας το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, ένα κρίσιμο όφελος για τις ολοένα θερμότερες ημέρες του καλοκαιριού στην Καρδίτσα. Επιπλέον συμβάλλουν στον καθαρισμό της ατμόσφαιρας, δεσμεύοντας ρύπους και σκόνη, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών. Δεν θα πρέπει όμως να υποβαθμίζουμε και την ιστορικότητα, αφού τα δέντρα της πλατείας Δικαστηρίων και των πεζοδρόμων είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας. Η κοπή τους θα σβήσει ένα κομμάτι της συλλογικής μνήμης και θα αλλάξει δραματικά την εικόνα του ιστορικού κέντρου. Η παρουσία πρασίνου σε αστικούς χώρους έχει αποδεδειγμένα ευεργετική επίδραση στην ψυχολογία των πολιτών. Η αφαίρεση των δέντρων, που χρειάστηκαν δεκαετίες για να φτάσουν στην σημερινή τους μορφή, θα υποβαθμίσει την ποιότητα του δημόσιου χώρου και θα τον καταστήσει λιγότερο φιλόξενο. Η υπόσχεση για φύτευση 100 νέων δέντρων, ακούγεται υπερβολική και σίγουρα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα δέντρα που υπάρχουν σήμερα για να προσφέρουν τα ίδια περιβαλλοντικά και αισθητικά οφέλη.
Το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης που υπάρχει στην πλατεία Δικαστηρίων αποτελεί χαρακτηριστικό τοπόσημο συλλογικής μνήμης, που όλες οι προηγούμενες δημοτικές αρχές σεβάστηκαν. Σύμφωνα όμως με τη Δημοτική αρχή θα μεταφερθεί, αλλά ακόμη δεν υπάρχει κάποια επίσημη ανακοίνωση, γεγονός που αποδεικνύει την προχειρότητα του όλου σχεδίου ανάπλασης. Κάθε σχέδιο ανάπλασης οφείλει ως βασική αρχή, να αναδεικνύει την ιστορία και να σέβεται το περιβάλλον της περιοχής παρέμβασης.
Με δημόσια επιστολή τους προς τη Δημοτική αρχή, οι επαγγελματίες και οι καταστηματάρχες των πεζοδρόμων Σμύρνης και Χατζημήτρου αντιδρούν στην επιχειρούμενη ανάπλαση της περιοχής και εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τις αρνητικές επιπτώσεις του έργου. Τα κύρια σημεία εστιάζονται τόσο στην αλλοίωση του μικροκλίματος που θα επιφέρει η κοπή του συνόλου των δέντρων όσο και στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, καθώς η δημιουργία ζωνών περιορισμένης χρήσης θα επηρεάσουν αρνητικά το σύνολο των καταστημάτων και επιχειρήσεων λόγω μειωμένης προσβασιμότητας, κυκλοφορίας και συνολικής ελκυστικότητας των πεζοδρόμων. Επιπλέον, το σχέδιο ανάπλασης θα οδηγήσει σε αναγκαστική συρρίκνωση του ζωτικού χώρου που νομίμως κατέχουν και καταβάλουν τα αντίστοιχα δημοτικά τέλη. Αυτά βέβαια, θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί μέσω μιας ουσιαστικής διαβούλευσης την οποία έχουν εγγράφως αιτηθεί, αλλά η Δημοτική Αρχή συνεχίζει να τους αγνοεί επιδεικτικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχους προβληματισμούς έχει εκφράσει και το επιμελητήριο σε πρόσφατη συνεδρίαση.
Δυστυχώς η διαβούλευση και ο δημόσιος διάλογος αποδεικνύεται η «Αχίλλειος πτέρνα» της σημερνής Δημοτικής αρχής, καθώς σε κάθε επιχειρούμενη αστική παρέμβαση όπως το Παυσίλυπο, το στρατόπεδο Λουμάκη, η πλατεία Δικαστηρίων κ.α λειτουργεί με πολιτικές εμμονές και με «κλειστές» πόρτες. Θα πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουν ότι η έλλειψη διαλόγου οδηγεί σε κοινωνική ένταση και αντιδράσεις και επιπλέον σε υποβάθμιση του αποτελέσματος. Ένα έργο που δεν έχει σχεδιαστεί με τη συμμετοχή των πολιτών, κινδυνεύει να μην ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της περιοχής και να μην είναι ελκυστικό.
Το γεγονός ότι η μελέτη της Πράξης «Δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων και πράσινων διαδρομών και αναβάθμιση συστήματος ποδηλάτων» που αφορά και τους πεζοδρόμους Σμύρνης και Χατζημήτρου έγινε με δωρεά δημιουργεί εύλογες απορίες. Για ένα έργο 1,89 εκ. ευρώ εργάστηκε ένα εγνωσμένης αξίας γραφείο μελετών χωρίς κάποια αμοιβή; Το συγκεκριμένο ερώτημα τέθηκε και στη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής και δεν λάβαμε καμία πειστική απάντηση. Εφόσον η ανάπλαση της πλατείας Δικαστηρίων και των πεζοδρόμων Σμύρνης και Χατζημήτρου έχει δρομολογηθεί, προτείνουμε να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις αναθεώρησης των υπαρχουσών μελετών με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και ήπιας μορφής παρεμβάσεις, όπως η ενσωμάτωση των υπαρχόντων δέντρων στον νέο σχεδιασμό. Η μελέτη μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να διατηρήσει τα δέντρα, αξιοποιώντας την παρουσία τους για τη δημιουργία ενός μοναδικού, βιοκλιματικού χώρου, χωρίς ταυτόχρονα να θίγονται οι επιχειρήσεις που συνυπάρχουν αρμονικά με το πράσινο/δέντρα επί δεκαετίες. Επίσης θα πρέπει να υπάρξει η εκπόνηση μιας εξειδικευμένης μελέτης από ειδικούς γεωπόνους και δασολόγους που θα αξιολογεί την κατάσταση κάθε δέντρου ξεχωριστά. Το ριζικό σύστημα της μεγαλύτερης πλειοψηφίας των δέντρων δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα και για τα ελάχιστα που πιθανόν δημιουργούν μικροπροβλήματα, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών μπορεί να δώσει αποτελέσματα, αφού μπορούν να υπάρξουν σύγχρονες λύσεις για την ανακατασκευή των πλακόστρωτων και των υποδομών, χωρίς την καταστροφή του ριζικού συστήματος τους.
Η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων είναι θεμέλιο της δημοκρατικής λειτουργίας. Η επιλογή της διοίκησης να επιβάλει έργα εμβληματικής σημασίας για την Καρδίτσα κατά πλειοψηφία, χωρίς την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ή έστω με διευρυμένη πλειοψηφία, υποδηλώνει μια αδυναμία και προχειρότητα. Ας μην επιτρέψουμε να προχωρήσουν και αυτά τα συγκεκριμένα έργα μείζονος σημασίας για την πόλη μας, χωρίς τη φωνή και την συμμετοχή της κοινωνίας.
Ξυλομένος Κωνσταντίνος Πολιτικός μηχανικός Msc και Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-Επικεφαλής Δημοτικής Παράταξης “ΑλλΑΓή_στην ΠΡάΞΗ”, πρ.Αντιδήμαρχος
){kind=link}