Με μεγάλη συμμετοχή κοινού, εξαιρετικές εντυπώσεις και ζωηρό ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη ημερίδα στο πλαίσιο του 2ου Ανοιχτού Εργαστηρίου Συντήρησης Λαογραφικών Συλλογών, στον Πολυχώρο Πολιτισμού Καρδιτσομαγούλας. Η δράση διοργανώθηκε από το Δίκτυο Ιστορικών και Λαογραφικών Μουσείων & Συλλογών Νομού Καρδίτσας σε συνεργασία με το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ). Υλοποιήθηκε με την υποστήριξη και υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, μεσυνδιοργανωτέςτηνΠεριφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και το Δήμο Καρδίτσας, ενώ παράλληλα στηρίχτηκε από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλλων (ΙΜΘΦ) και τον Εικαστικό Όμιλο Καρδίτσας. Την ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωπος τουσεβασμιότατουμητροπολίτη της ΙΜΘΦ, ο βουλευτής Καρδίτσας, Αρ. Σπάνιας, ο τ. βουλευτής και πρώτος πρόεδρος του Δικτύου, Παύλος Σιούφας, ο οποίος ήταν και το τιμώμενο πρόσωπο της εκδήλωσης, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), καθ. Παν. Καλδής, ο πρόεδρος του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του ΠΑΔΑ, καθ. Γ. Παναγιάρης, οι διδάσκοντες του τμήματος καθ. και δ/ντρια του εργαστηρίου CultLab, Μπέσσυ Αργυροπούλου, αναπλ. καθ. Δημ. Μακρής, η υπεύθυνη του μαθήματος «Συντήρηση Λαογραφικών Συλλογών»και επικ. καθ. Κατ. Μαλέα,η Δρ. Σταυρούλα Ράπτη και ο Δρ. Ανδρ. Σαμπατάκος, ο επικεφαλής της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, Κ. Τέλιος, ο δήμαρχος Καρδίτσας, Β. Τσιάκος, ο Αντιδήμαρχος Παιδείας, Πολιτισμού και Τουρισμού του Δήμου Καρδίτσας, Στ. Θεολόγης, ο πρόεδρος του Δ.Δ. Καρδιτσομαγούλας, Χρυσοβαλάντης Λιάκος,η Δ/ντρια Πολιτισμού της Περιφέρειας Θεσσαλίας, Ευφρ. Τεντόμα, ο σύμβουλος Πολιτισμού του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Αλέξ. Ζουριδάκης, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, πολιτιστικών και αναπτυξιακών φορέων, συλλόγων-μελών του Δικτύου και πλήθος κόσμου.
Την εκδήλωση άνοιξε η 87χρονη Καρδιτσομαγουλιώτισσα, Γεωργία Βογιατζή, ντυμένη με την παραδοσιακή της καραγκούνικη φορεσιά, απευθύνοντας έναν ζεστό καλωσόρισμα στους παρευρισκόμενους.
Στην αντιφώνησή του ο τιμώμενος, Π. Σιούφας, εξήρε την προσφορά του Δικτύου ως πρωτοβουλίας από τα κάτω, η οποία στηρίζει ουσιαστικά και αθόρυβα τις λαογραφικές και ιστορικές συλλογές του νομού όλα αυτά τα χρόνια από την ίδρυσή του, το 2009, ως σήμερα, ενώ ανανέωσε την προσωπική του δέσμευση να συνεχίσει να είναι αρωγός στο έργο του. Ακολούθησε η υπογραφή τριμερούς πρωτοκόλλου συνεργασίας από τους Βασίλη Τσιάκο, Δήμαρχο Καρδίτσας, Παναγιώτη Καλδή, Πρύτανη του ΠΑΔΑ και Εύη Φλώρου, Πρόεδρο του Δικτύου.
Ο Β. Τσιάκος εξέφρασε τη μεγάλη του ικανοποίηση για το ουσιαστικό έργο του Μουσείου Πόλης και του Δικτύου Μουσείων και τόνισε την ανάγκη για συμπράξεις και εξωστρέφεια ιδιαίτερα στον πολιτισμό, σε μια περιοχή με πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως ο νομός Καρδίτσας αλλά και πολλές πρόσφατες πληγές λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων της τελευταίας πενταετίας.
Ο Π. Καλδής επισήμανε ότι το πρωτόκολλο είναι ένα ακόμα αποφασιστικό βήμα σε μια δρομολογημένη συνεργασία που χτίζεται σταδιακά και στέρεα από τον Ιανουάριο του 2024. Τόνισε ότι το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης που εκπροσωπεί, μοναδικό και πρωτοποριακό στο είδος του πανελλαδικά, με την σημαντική τεχνογνωσία και εμπειρία του στον τομέα της Διατήρησης και Διαχείρισης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, μπορεί στο εξής να θεωρείται συνεργάτης και υποστηρικτής του Δικτύου αλλά και Σύμβουλος στη Διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος του Νομού Καρδίτσας ευρύτερα.
Η Εύη Φλώρου ευχαρίστησε θερμά το ΠΑΔΑ για την τόσο σημαντική προσφορά του στις συλλογές του Δικτύου, καθώς και τον Δήμο Καρδίτσας και το Μουσείο Πόλης που με πνεύμα αλληλεγγύης συνέβαλαν στο να μετατραπεί ο Πολυχώρος της Καρδιτσομαγούλας σε κυψέλη δημιουργικότητας και στέγη ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς όλου του νομού. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απεύθυνε στα 23 μέλη του Δικτύου που στηρίζουν αταλάντευτα τη δράση του και στους 31 φοιτητές με τους 6 καθηγητές τους για τα εξαιρετικά αποτελέσματα του εργαστηρίου.
Ο πρόεδρος του Τμήματος Συντήρησης του ΠΑΔΑ, καθ. Γιώργος Παναγιάρης, αναφέρθηκε στη συνέχεια,αφενός στην τεράστια σημασία που έχουν αυτές οι συμπράξεις για τις τοπικές κοινωνίες,αφετέρου στην ανατροφοδότηση που προσφέρουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα, κάνοντας μια σύντομη αποτίμησητης κοινής προσπάθειας που έχει συντελεστεί,αναφορικά με τη συγκεκριμένη συνεργασία,από τον Ιανουάριο του 2024, επιστέγασμα της οποίας είναι η υπογραφή του πρωτοκόλλου.
Στον χαιρετισμό του ο βουλευτής Καρδίτσας, Αρ. Σπάνιας, επισήμανε την αναγκαιότητα των συνεργειών, ιδιαίτερα στον ευαίσθητο τομέα του πολιτισμού. Ο επικεφαλής της περιφερειακής ενότητας Καρδίτσας, Κ. Τέλιος αναφέρθηκε στην υπερήφανη γυναίκα του δυτικοθεσσαλικούκάμπου, την Καραγκούνα, στα τεράστια πολιτισμικά αποθέματα της περιοχής και στην ανάγκη της να ανακάμψει μετά τα χτυπήματα της τελευταίας πενταετίας, με την αποφασιστική συμβολή και του πολιτισμού. Επιβεβαίωσε επίσης τη δέσμευση της Περιφέρειας Θεσσαλίαςστη στήριξη του εργαστηρίου, ώστε να αποτελέσει θεσμό, ο οποίος κάθε χρόνο θα γίνεται όλο και καλύτερος.
Στη συνέχεια, ηεπιστ. υπεύθυνη του Δικτύου και συντονίστρια του τετραημέρου,Δρ. Φένια Λέκκα, διάβασε τον χαιρετισμό της Δ/ντριας Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, ΒίλλυςΦωτοπούλου, η οποία εξήρε την ευρηματικότητα και τον άρτιο χαρακτήρα της δράσης, δίνοντας έμφαση σε ένα ακόμη δυνατό της σημείο: το γεγονός ότι στηρίζεται στη δικτύωση και τη συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα, σύγχρονα στρατηγικά εργαλεία, αποφασιστικά για τη βιωσιμότητα των μουσειακών οργανισμών και τον πολλαπλασιασμό του αντίκτυπου του έργου τους. Ανοίγοντας το στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Σπαράγματα πολιτισμού: από τη διάσωση στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς», αναφέρθηκε στην δομική αδυναμία του πολιτιστικού αποθέματος, το οποίο είναι αποσπασματικό, χαρακτήρας από τον οποίο απορρέει και η μεγάλη δυσκολία του να «πείσει» ότι αξίζει να διασωθεί, προκειμένου να αποτελέσει στοιχείο που συντηρεί τη μνήμη, την ταυτότητα αλλά την βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών.Τόνισε επίσης τη σημασία της έρευνας και της τεκμηρίωσης των συλλογών ως προϋποθέσεις για τη δημιουργία αφηγημάτων με άξονα τα μουσειακά αντικείμενα.
Ο Αλέξανδρος Ζουριδάκης, απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος του ΠΑΔΑ στο αντικείμενο της αποκατάστασης ιστορικών κτηρίων, αναφέρθηκε διεξοδικά στις προκλήσεις και τις ανάγκες της διάσωσης διατηρητέων και αξιόλογων κτηρίων στην πόλη, ως στοιχείων απαραίτητων για τη συλλογική μνήμη και την ιστορική ταυτότητα του αστικού τοπίου, προτείνοντας ρεαλιστικές λύσειςσε αυτή την κατεύθυνση.
Ο Δρ. Δημήτρης Τσίποτας, απόφοιτος του Τμήματος Συντήρησης του ΠΑΔΑ, παρουσίασε τονκομβικό και παραγνωρισμένο ρόλο του επαγγελματία της διάσωσης-ανάδειξης, με έμφαση στην επαγγελματική του επισφάλεια, στους τρόπους με τους οποίους η συγκεκριμένη συνθήκη μπορεί να αντιστραφεί και στα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν πιο συστηματικά για το σκοπό αυτό.
Η Θεοδοσία Μαρούτση, στέλεχος πολιτιστικής διαχείρισης και υποψ. Διδάκτωρ του ΠΑΔΑ, σχολίασε τις πρακτικές και τη μεθοδολογία της ανάπτυξης κοινού με άξονα τη συντήρηση, μέσα από την ενδιαφέρουσα περίπτωση του ευρωπαϊκού προγράμματος AHEAD.
Ο Δημήτρης Μακρής, πληροφορικός, αναπλ. καθ. του ΠΑΔΑ, αναφέρθηκε στις εφαρμογές των νέων τεχνολογιών στα μουσεία, με έμφαση στην τρισδιάστατη τεκμηρίωση και ανάδειξη πολιτιστικών αγαθών μέσω μοντελοποίησης, τεχνητής νοημοσύνης και επαυξημένωνχωροαναφερόμενων αφηγήσεων.
Ο Γιώργος Παναγιάρης, καθηγητής συντήρησης του ΠΑΔΑ, μίλησεγια την οργανικότητα που πρέπει να ανακτήσει ο πολιτισμός σε σχέση με την κοινωνία, μέσα από την ανάπτυξη παραδοσιακών επιχειρηματικών χειροτεχνικών πρακτικών και δραστηριοτήτων, οι οποίες, εκτός από ποιότητα ζωής, να συνεισφέρουν εισόδημα, επαναπροσδιορίζοντας παράλληλα τη σχέση μας με το παρελθόν μέσα από μια ζώσα παράδοση. Ανέφερε μάλιστα ως αντιπροσωπευτικό και άκρως επιτυχημένο, το παράδειγμα του εργαστηρίου παρασκευής παραδοσιακής… μπατζίνας, που οργάνωσε το Δίκτυο με την αποφασιστική συμβολή του Συλλόγου Γυναικών και του Μορφωτικού Συλλόγου Καρδιτσομαγούλας.
Ακολούθησε ξενάγηση του κοινού από φοιτητές και διδάσκοντες του ΠΑΔΑ στο χώρο του εργαστηρίου,κατά την οποία δόθηκε έμφαση στη διαδικασία της συντήρησης όσο και στα αποτελέσματά της που δεν περιορίζονται στη θεαματική αλλαγή της όψης των αντικειμένων, αλλά αποκαλύπτουν στοιχεία για την ιστορία και τη χρήση τους. Η επιμελήτρια και υπεύθυνη τεκμηρίωσης των αντικειμένων, Φ. Λέκκα, εξήγησε τους σύνθετους λόγους που υπαγόρευσαν την επιλογή τους, συνδέοντάς τα με το πολιτισμικό πλαίσιο παραγωγής.
Κλείνοντας, η παρουσιάστρια της ημερίδας και γραμματέα του Δικτύου, Κατερίνα Σταθοπούλου, ευχαρίστησε θερμά όλα τα μέλη του Δικτύου, το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικτύου, Εύη Φλώρου, Χρήστο Λύτρα, Νίκο Φίλο και ιδιαίτερα Ξένια Παπαθανασίου,που είχε την επιμέλεια του χώρου, καθώς επίσης τον πρόεδρο της κοινότητας ΚαρδιτσομαγούλαςΒαλάντη Λιάκο και την εθελόντρια συντηρήτρια Ελένη Νικολάουγια την άριστη συνεργασία και τη σκληρή δουλειά, προκειμένου να υλοποιηθεί το απαιτητικό αυτό εγχείρημα. Εκτός από τους συνδιοργανωτές, ευχαρίστησε επίσης το Μορφωτικό Σύλλογο και τον Σύλλογο Γυναικών Καρδιτσομαγούλας, τον Μιχάλη Παπαντώνη για την επιμέλεια της αφίσας, τον Βασίλη Στάθη για τη φωτογραφική κάλυψη, τη βιντεοσκόπηση του τετραημέρου και το βίντεο από την περσινή αντίστοιχη δράση, το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΘΕΟΝΗ, μεγάλο χορηγό της διοργάνωσης,καθώς και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις της πόλης, οι οποίες στήριξαν οικονομικά τη δράση: τοΟινοποιείοΚαραμήτρος, το ΑποσταγματοποιείοLocoDocko, ταΑρτοσκεάσματαΜαντζιάλης, το Εργαστήριο Πίτας ΠΟΠΑΥ, το τυροπιτάδικο Φύλλο-Φύλλοκαι το βιβλιοχαρτοπωλείο ΒΑΣΙΛΑΚΟΣ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη διάρκεια του τετραημέρου, στο εργαστήριο ξεναγήθηκαν σχολικές ομάδες, εκπαιδευόμενοι του Δημοσίου ΙΕΚ, ευρύ κοινό ενώ συμμετείχαν σε αυτό και αρκετοί εθελοντές. Στο πλαίσιό του πραγματοποιήθηκε επίσης συνάντηση εργασίας ανάμεσα στην ΑΝΚΑ, παρουσία του πρύτανη του ΠΑΔΑ, καθ. Π. Καλδή, του καθ. του ΠΑΔΑ Γ. Παναγιάρη, της καθ. και υπεύθυνης του εργαστηρίου CultLabτου ΠΑΔΑ Μπέσσυς Αργυροπούλου, της Αντιδημάρχου Επιχειρηματικότητας του Δήμου Καρδίτσας, Όλγας Μακρή, του Διευθυντή της ΑΝΚΑ, Βαγγέλη Σακελλαρίου, του στελέχους του ΚΥΠΕΑ και προέδρου του Δικτύου, Εύης Φλώρου, και της Δρ. Φένιας Λέκκα.
