Στο επίκεντρο της συζήτησης γύρω από την διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκεται από την Κυριακή και για τέσσερις ολόκληρες μέρες ο Πολυχώρος Πολιτισμού Καρδιτσομαγούλας. Διακεκριμένοι επιστήμονες βρίσκονται ήδη εκεί για να εκπαιδεύσουν τους φοιτητές τους στη συντήρηση λαογραφικών και ιστορικών αντικειμένων, να συζητήσουν γύρω από θεωρητικά και εφαρμοσμένα ζητήματα διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και ανάλυσης του υλικού πολιτισμού, να αναστοχαστούν γύρω από το ρόλο του συντηρητή ως διαμεσολαβητή του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον.
Η δράση με γενικό τίτλο «Αξιοπερίεργα σε χρήση: 20+3 ιστορίες από το παρελθόν»διοργανώνεται από το Δίκτυο Ιστορικών και Λαογραφικών Μουσείων & Συλλογών Νομού Καρδίτσας (2009) και το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής(ΠΑΔΑ) καιυλοποιείται με την υποστήριξη και υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού. Συνδιοργανωτές της είναι η Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και ο Δήμος Καρδίτσας ενώ στηρίζεται από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλλων και τον Εικαστικό Όμιλο Καρδίτσας.
Το εργαστήριο, το οποίουλοποιείται για δεύτερη φορά στον Πολυχώρο Πολιτισμού του Μουσείου Πόλης Δήμου Καρδίτσας, στην Καρδιτσομαγούλα (πρώην Αποθήκες Αγροτικού Συνεταιρισμού της κοινότητας) εντάσσεται στην ευρύτερη συνεργασία του ΠΑΔΑ (Τμήμα Συντήρησης) με τον Δήμο Καρδίτσας (Μουσείο Πόλης) και το Δίκτυο Μουσείων. Στο πλαίσιο αυτό, 31 φοιτητές του Τμήματος συντήρησης, με την καθοδήγηση του Προέδρου του τμήματος,καθ. Γιώργου Παναγιάρη, της υπεύθυνης του μαθήματος «Συντήρηση Λαογραφικών Συλλογών», Επικ.καθ. Κατερίνας Μαλέα, καθώς και την ακαδημαϊκή υποστήριξη τωνκαθ. Βασιλικής Αργυροπούλου(CultLab), ΕΔΙΠ Δρ. Σταυρούλας Ράπτη καιΔρ. Ανδρέα Σαμπατάκου, και Αναπλ. καθ. στο πεδίο της Πληροφορικής Δ. Μακρή θα συντηρήσουν, στη διάρκεια του τετραημέρου, 23 μουσειακά αντικείμενα, ισάριθμα δηλαδή με τον αριθμό των μελών-συλλογών του Δικτύου. Η επιλογή των αντικειμένων υπαγορεύτηκε μουσειολογικάαπό το κριτήριο του να έχουν υπάρξει χρηστικά αλλά η λειτουργία τους δεν είναι πλέον προφανής στα περισσότερα από αυτά. Με άλλα λόγια, αποτελούν «σπαράγματα» μιας ιστορικής πραγματικότητας που θα πρέπει να ανασυνθέσουμε, αξιοποιώντας αρχειακές πηγές, προφορικές μαρτυρίες,δημοσιευμένα κείμενα αλλά και αρκετή έμπνευση και φαντασία.Τα αντικείμενα αυτά τεκμηριώθηκανχάρηστη βοήθεια των υπευθύνων των συλλογών από την επιστημονικά υπεύθυνητου Δικτύου, Δρ. Φένια Λέκκα,ιστορικό-μουσειολόγο-βιομηχανική αρχαιολόγο και το αποτέλεσμα της έρευνας θα ανατροφοδοτήσει και θα υποστηρίξει, τόσο τη συντήρηση όσο και την σχολιασμένη παρουσίασή τους.
Την Τρίτη στις 7.00 μ.μ., στον ίδιο χώρο θα πραγματοποιηθεί επίσης, παρουσία εκπροσώπων φορέων, μικρή ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων του εργαστηρίου, ξενάγηση στο υπό συντήρηση μουσειακό υλικό, καθώς και η επίσημη υπογραφή τριμερούς πρωτοκόλλου συνεργασίας από τον Πρύτανη του ΠΑΔΑ, Καθ. Παναγιώτη Καλδή, τον Δήμαρχο Καρδίτσας, Βασίλη Τσιάκο και την Πρόεδρο του Δικτύου, Εύη Φλώρου. Τιμώμενος της βραδιάς θα είναι ο πρώτος πρόεδρος του Δικτύου, δικηγόρος και τ. βουλευτής, Παύλος Σιούφας, τον οποίον το Δίκτυο θα τιμήσει για την συνολική προσφορά του στον πολιτισμό.
Θα ακολουθήσει στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Σπαράγματα Πολιτισμού: από τη διάσωση στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς», στο οποίο θα συμμετάσχουν οΚαθ. Γιώργος Παναγιάρης(ΠΑΔΑ), ο Αναπλ. καθ. Δημήτρης Μακρής (ΠΑΔΑ), ο Αλέξανδρος Ζουριδάκης (Περιφέρεια Θεσσαλίας), ο Δρ. Δημήτρης Τσίποτας (Politistica), ηΘεοδοσία Μαρούτση (Δίκτυο Ζώσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς) καιη Δρ. Φένια Λέκκα (συντονισμός, ΔΙΚΤΥΟ).
Μεγάλος χορηγός της δράσηςείναι το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΘΕΟΝΗ ενώ τη στηρίζουν οικονομικά επίσηςτοΟινοποιείοΚαραμήτρος, το ΑποσταγματοποιείοLocoDocko, ταΑρτοσκεάσματαΜαντζιάλης, το Εργαστήριο Πίτας ΠΟΠΑΥ, το τυροπιτάδικο Φύλλο-Φύλλοκαι το βιβλιοχαρτοπωλείο ΒΑΣΙΛΑΚΟΣ.
Είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι τα εργαστήρια θα είναι ανοιχτά για το κοινό όσο και για επισκέψεις σχολικών ομάδων, κατόπιν προσυνεννόησης, από τις 10.00 π.μ.-18.00 μ.μ. Η είσοδος σε αυτά είναι ελεύθερη. Επισημαίνουμε οτι οΠολυχώροςΚαρδιτσομαγούλαςείναιφυσικά προσβάσιμος σε Άτομα Με Αναπηρία.
Λίγα λόγια για τους υπεύθυνους καθηγητές του εργαστηρίου:
Ο Γεώργιος Παναγιάρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Διιδρυματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών “Μουσειακές Σπουδές” και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (Υπουργείο Πολιτισμού). Έχει συντονίσει πολλά εθνικά και διεθνή προγράμματα σχετικά με τη διαχείριση και τη συντήρηση λαογραφικών συλλογών, τα ηθικά ζητήματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα λείψανα, τα ζητήματα βιολογικής φθοράς, την εκτίμηση κινδύνου και τη διαχείριση μουσειακών συλλογών, καθώς και την εκπαίδευση στη συντήρηση-αποκατάσταση. Έχει συμμετάσχει ως κύριος συγγραφέας σε πολυάριθμες συλλογικές δημοσιεύσεις, πρωτότυπες εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και σε πρακτικά εθνικών και διεθνών συνεδρίων.Εκτός από το εργαστήριο συντήρησης, συμμετέχει και στο στρογγυλό τραπέζι.
Η Αικατερίνη Μαλέα, διδάσκουσα του μαθήματος «Συντήρηση Λαογραφικών Συλλογών», είναι επίκουρη καθηγήτρια με γνωστικό αντικείμενο τη Συντήρηση Πρωτεϊνικών Υλικών στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Είναι μέλος ως εμπειρογνώμων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προτυποποίησης σε θέματα Συντήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (CEN TC 346 Conservation of Cultural Property) και στην αντικατοπτρική της στον ΕΛΟΤ. Έχει συμμετάσχει ως κύρια ερευνήτρια σε πολλά εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, τα οποία ασχολούνται με θέματα καταγραφής, τεκμηρίωσης και συντήρησης αρχαιολογικών και ιστορικών συλλογών, με έμφαση στη συντήρηση δέρματος και άλλων οργανικών υλικών. Διαθέτει πλήθος επιστημονικών παρουσιάσεων και δημοσιευμένων ερευνητικών εργασιών.
Η Σταυρούλα Ράπτηείναι διδάκτωρ, αδειοδοτημένη Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης, Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό στο Τμήμα ΣΑΕΤ του ΠΑΔΑ. Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος (MA) στη Συντήρηση Υφάσματος, Πανεπιστήμιο Southampton και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου UAL στο Λονδίνο. Διδάσκει σε εργαστηριακά μαθήματα του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών στη Συντήρηση Υφάσματος, Λαογραφικών Συλλογών και Ανασκαφικών Αντικειμένων, καθώς στα μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος ΣΑΕΤ. Διαθέτει πρωτότυπες εργασίες σε διεθνή συνέδρια συντήρησης με κριτές και επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα σχετικά με τη διάγνωση φθοράς με φυσικοχημικές τεχνικές και τη μελέτη εναλλακτικών υλικών και μεθόδων συντήρησης σε οργανικά υποστρώματα, όπως ύφασμα, ψαθί, σχοινί, καθώς και σύνθετα αντικείμενα κατασκευασμένα από οργανικά υλικά και μεταλλικά στοιχεία. Είναι μέλος της επιτροπής του CEN/TC346 για τη δημιουργία προτύπων στο πεδίο της Συντήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και εμπειρογνώμονας της αντίστοιχης κατοπτρικής επιτροπής του ΕΛΟΤ/ΤΕ96.
Ο Ανδρέας Σαμπατάκος είναι διδάκτωρ, αδειοδοτημένος Συντηρητής Έργων Τέχνης, με εικοσιπενταετή εργασιακή εμπειρία σε σημαντικά Ελληνικά Μουσεία και συλλογές. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (MA) στη Συντήρηση ξύλινων τεχνουργημάτων και εξειδικεύεται στη συντήρηση ζωγραφικών έργων τέχνης και ιστορικών αντικειμένων σε ξύλο. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ στη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ και το αντικείμενο της διατριβής του αφορά την τεχνολογία κατασκευής των ξύλινων φορέων φορητών εικόνων του Ελλαδικού χώρου. Αντικείμενο της έρευνας, των δημοσιεύσεων και της διδασκαλίας του αποτελούν η τεχνολογία κατασκευής και η αποκατάσταση των έργων τέχνης και τεχνουργημάτων σε ξύλο, καθώς και οι βιογραφίες και οι αξίες των έργων αυτών. Από το 2003 υπήρξε εργαστηριακός συνεργάτης του τμήματος ΣΑΕΤ του ΤΕΙ Αθήνας, ενώ από το 2016 υπηρετεί μόνιμα στο ΠΑΔΑ. Διδάσκει επίσης στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Συντήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς του τμήματος ΣΑΕΤ και στο διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μουσειακών σπουδών του ΕΚΠΑ και ΠΑΔΑ.
Ο Δημήτριος Μακρής είναι Πληροφορικός (PhD), και Αρχιτέκτονας Εσωτερικών Χώρων (MSc, BSc), Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στα πεδία της τρισδιάστατη τεκμηρίωση και ανάδειξη πολιτιστικών αγαθών μέσω μοντελοποίησης και τεχνητής νοημοσύνης και την επαύξηση χωροαναφερόμενων αστικών χωρικών αφηγήσεων βάσει μυθιστορημάτων. Στο Π.Μ.Σ. «Μουσειακές Σπουδές» (Ε.Κ.Π.Α.-Πα.Δ.Α) είναι επιστημονικός υπεύθυνος στο μάθημα «Μουσεία και Νέες Τεχνολογίες» και αναπληρωτής στο «Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός Μουσειακού Χώρου και Μουσειογραφία». Έχει δημοσιεύσει πάνω από 40 άρθρα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και διεθνή και εθνικά συνέδρια.Εκτός από το εργαστήριο συντήρησης, συμμετέχει και στο στρογγυλό τραπέζι.
