Στοιχεία που ρίχνουν φως στις άγνωστες, σε μεγάλο βαθμό, καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων που κατά τη νεολιθική εποχή ζούσαν στη σημερινή δυτική Θεσσαλία παρουσιάζει κάθε Τρίτη και Παρασκευή στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας ο προϊστάμενος της ΛΔ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης με τους συνεργάτες του, σε μαθητές αποκλειστικά της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέσω ενός εκπαιδευτικού προγράμματος εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει τίτλο «Με μια σφραγίδα μαγική, ταξίδι στη Νεολιθική Εποχή».
Το πρόγραμμα και οι στόχοι του
Τα παιδιά της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν τη χαρά να ταξιδέψουν νοητά πίσω στο χρόνο, στη Νεολιθική Εποχή. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ακούσουν την ιστορία δύο φίλων, της Άρνης και του Ίταμου που τα φιλοξενούν για λίγο στην καλύβα τους και διηγούνται όλα όσα θα ήθελαν να μάθουν για τη ζωή τους. Κατόπιν έχοντας πάρει το εισιτήριο, που είναι το σφράγισμα με ένα ομοίωμα σφραγίδας από την Αγιοπηγή, οδηγούνται στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου και βλέπουν από κοντά το Νεολιθικό χωριό, την καλύβα, τον φούρνο, τα αγγεία, τα λίθινα και οστέινα εργαλεία, τις σφραγίδες και τα κοσμήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφικές δραστηριότητες της ΛΔ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στην περιοχή της Καρδίτσας. Το ταξίδι ολοκληρώνεται δημιουργικά και ευχάριστα με δραστηριότητες όπως ζωγραφική, κεραμική, θεατρικό παιχνίδι και άλλα. Οι στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την οργάνωση της καθημερινής ζωής και των δραστηριοτήτων των κατοίκων ενός νεολιθικού χωριού, να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα προϊόντα του πολιτισμού αυτού εντοπίζονται και ανασκάπτονται από τους αρχαιολόγους, συντηρούνται και εκθέτονται στο μουσείο, να συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν μέσα από τις προσωπικές τους εμπειρίες που σχετίζονται με το χώρο και τα αντικείμενα, να συμμετέχουν ενεργά καλλιεργώντας ομαδικότητα, ερευνητική διάθεση και κριτική ικανότητα, εκφράζοντας ταυτόχρονα τις προσωπικές τους απόψεις και να εκφραστούν δημιουργικά μεταφέροντας την εμπειρία του εκπαιδευτικού προγράμματος στα εργαστήρια ζωγραφικής και κεραμικής, καθώς και μέσω του θεατρικού παιχνιδιού. Η χρονική διάρκεια του κάθε προγράμματος είναι 1,5 με 2 ώρες. Διοργανώνονται δυο προγράμματα την εβδομάδα, την Τρίτη και την Παρασκευή, από τις 9 π.μ. έως τις 11 π.μ. τον Απρίλιο και τον Μάϊο της τρέχουσας σχολικής χρονιάς και από τον Οκτώβριο έως και το Μάϊο από την επόμενη σχολική χρονιά. Η προσπάθεια αυτή είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας και σωστής συνεργασίας ανθρώπων διαφορετικών ειδικοτήτων, εκπαιδευτικών και αρχαιολόγων που τους ένωσε ένας κοινός στόχος: η εκπαίδευση των παιδιών μέσα από έναν άλλο χώρο εναλλακτικής μάθησης, το Μουσείο.
Ο κ. Χατζηαγγελάκης
Σε δηλώσεις του σχετικά με το πρόγραμμα, ο προϊστάμενος της ΛΔ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης, τόνισε:
«Από πέρυσι 18 Μαϊου η ΛΔ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων διοργανώνει διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία αφορούν κυρίως στους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Φέτος η εφορία μας σε συνεργασία με το 5ο Δημοτικό Σχολείο Καρδίτσας, τον Διευθυντή του κ. Κωτούλα Βασίλη και τις δασκάλες κ.κ. Σιώζου Βιβή, Κωνσταντή Έφη, Παππά Ειρήνη, με τον Καρδιτσιώτη ζωγράφο κ. Γιάννη Τρούκη και τις Αρχαιολόγους κ.κ. Αλεξίου Νεκταρία και Αθανασία Καλφοπούλου υλοποιεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη νεολιθική εποχή και τό νεολιθικό πολιτισμό. Έχει τίτλο «με μια σφραγίδα μαγική, ταξίδι στη νεολιθική εποχή». Αφορά αποκλειστικά σε μαθητές του δημοτικού σχολείου, διοργανώνεται δύο φορές την εβδομάδα, ήδη έχει ξεκινήσει από τον Απρίλιο. Έτσι λοιπόν έρχονται τα παιδιά στο μουσείο, ασχολούνται με ότι έχει σχέση με τον νεολιθικό πολιτισμό, δηλαδή με την επιλογή και κατασκευή ενός χώρου, των νεολιθικών σπιτιών είτε είναι από πέτρα είτε από πηλό, με την οργάνωση του χώρου, με την παραγωγή των προϊόντων, με την κατασκευή των πήλινων αντικειμένων για την αποθήκευση τροφών, μεταφορά υγρών, ή άλλες κατασκευές με εργαλεία, είτε έχει σχέση με την καλαθοπλεκτική, υφαντική και διάφορες άλλες δραστηριότητες. Μην ξεχνάμε ότι ήδη πια έχουμε οργανωμένες κοινωνίες. Έχουμε μόνιμη εγκατάσταση, καλλιέργεια της γης, άσκηση της κτηνοτροφίας. Όλα αυτά λοιπόν γίνονται μέσα από ένα παιχνίδι με όλους τους παραπάνω συνεργάτες όπου αφορούν σε δυο παιδιά της εποχής εκείνης, τον Ίταμο και την Άρνη που έχουν σχέση δηλαδή με την προϊστορία της περιοχής μας. Αυτά τα δυο παιδιά προσπαθούν να εισάγουν τους μαθητές στην εποχή τους μέσα από αυτό το παιχνίδι, μέσα απ’αυτή την έρευνα. Τελειώνοντας λοιπόν την ξενάγηση στις αίθουσες του μουσείου και κυρίως στην αίθουσα της νεολιθικής εποχής, γίνεται μία άλλη δραστηριότητα με ζωγραφική πάνω σε κομμάτια από κεραμίδια, όπου τα παιδιά ζωγραφίζουν τα ερεθίσματα που δέχθηκαν μέσα από την έκθεση».
Εκδηλώσεις για τον 1 χρόνο λειτουργίας
Ο προϊστάμενος της Λ.Δ. Εφορίας αναφέρθηκε και στις εκδηλώσεις που θα λάβουν χώρα στις 18 Μαΐου για τον ένα χρόνο λειτουργίας του Μουσείου: «Πρέπει να ενημερώσουμε τον κόσμο ότι στις 18 Μαΐου που είναι η διεθνής ημέρα μουσείων και κλείνουμε ένα χρόνο δραστηριότητας, θα γίνει στον αύλειο χώρο του μουσείου έκθεση ζωγραφικής με επώνυμους καλλιτέχνες της περιοχής μας. Επίσης στο ίδιο πλαίσιο, θα λάβει χώρα μια καλλιτεχνική βραδιά με τη συμμετοχή της Βολιώτικης Χορωδίας όπου θα παρουσιάσουν την τελευταία τους δουλειά, σχετικά με το ελληνικό έντεχνο τραγούδι (Ελύτης, Σεφέρης, Θεοδωράκης, Χατζηδάκις, Μούτσης κλπ). Εμάς μας ενδιαφέρει να έχουμε ανοιχτό το μουσείο, είμαστε ικανοποιημένοι από τη δραστηριότητά μας, με την έννοια ότι υπάρχει ανταπόκριση από το κοινό, αφού ήδη στον ένα χρόνο λειτουργίας μας, μας έχουν επισκεφθεί πάνω από 2.500 άτομα. Τόσο από παιδιά, όσο και φοιτητές, καθηγητές πανεπιστημίου, φίλοι του Εθνικού Μουσείου, φίλοι του Μουσείου Θεσσαλονίκης, Άτομα με Ειδικές Ανάγκες κλπ. Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις όλου του κοινού, όλων των κατηγοριών, γιατί θεωρούμε ότι ένα μουσείο δεν είναι απλά ένας μουσειακός χώρος, κλειστός, αλλά είναι ζωντανός και ο πολίτης του νομού, της Θεσσαλίας, της χώρας αλλά και ο ξένος, και είναι θετικό το ότι έχουμε πολλούς ξένους επισκέπτες, έρχονται, παρατηρούνε, σχολιάζουνε, και αυτό μας δίνει ώθηση να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε την έκθεσή μας και εν τέλει να γίνουν και επίσημα πια τα εγκαίνιά του, να γίνει ευρέως γνωστό. Δυστυχώς ακόμη δεν έχουμε καμία πληροφορία σχετικά με τα εγκαίνια, είναι θέμα της ηγεσίας του Υπ. Πολιτισμού, θα εκτιμήσουν πιστεύω ανάλογα τις δράσεις τους και θα μας ενημερώσουν».
Προβλήματα με το προσωπικό
Τέλος, ο ίδιος αναφέρθηκε και στα προβλήματα από την έλλειψη προσωπικού: «Με το προσωπικό υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν ελλείψεις. Βεβαίως ενισχυθήκαμε με κάποιον αριθμό φυλάκων και εργατών από τις μετατάξεις του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ωστόσο υπάρχουν προβλήματα σε εξειδικευμένο προσωπικό, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, σχεδιαστές, συντηρητές και γενικά όλο το φάσμα των επιστημόνων που συνεργαζόμαστε. Το ξέρετε ότι έχουμε πολυεπίπεδη δραστηριότητα, με το μεγάλο έργο του Ε65, με τα έργα των ιδιωτών, ακόμη και με έργα φωτοβολταικών, απαιτούν προσωπικό το οποίο πρέπει να είναι κοντά για να μπορεί να επιλύει άμεσα τα προβλήματα, άρα θα πρέπει να τύχουμε και της ανάλογης ενίσχυσης και σε οικονομικούς πόρους και σε προσωπικό. Μέσα σε όλη αυτή τη γενικότερη κατάσταση την «πληρώνουμε» και εμείς. Εμείς σαν ΛΔ’ σε όλα τα έργα απασχολούμε πάνω από 200 άτομα όλων των ειδικοτήτων. Τα περισσότερα άτομα βέβαια είναι στο έργο του Ε65 (γύρω στα 130 άτομα) που σημαίνει ότι αν τελειώσει το έργο αυτοί θα πρέπει να απολυθούν, όσο και αν έχει εξειδικευθεί, έχει ανταποκριθεί στις ανάγκες κλπ. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με το νόμο σχετικά με το 24μηνο, που σημαίνει ότι εκπαιδεύεις προσωπικό, εκπαιδεύεις αρχαιολόγους, συντηρητές, τεχνικούς, και όταν συμπληρώνεται το 24μηνο σου φεύγουν και εσύ τον έχεις ανάγκη για να αναδείξεις το έργο σου στον κόσμο. Εμείς με τα συνδικαλιστικά μας όργανα έχουμε συνεργασία με τον Υπ. Πολιτισμού και προσπαθούμε να πείσουμε ότι αυτό το πράγμα πρέπει να αλλάξει».
