Eορτασμός της επετείου της αγροτικής εξέγερσης του 1910


Με κάθε επισημότητα γιορτάστηκε την Κυριακή 1η Μάρτη η επέτειος της αγροτικής εξέγερσης του 1910 στο μνημείο του Αγρότη στην Καρδίτσα. Η Καρδίτσα -όπως είναι γνωστό- πρωταγωνίστησε στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, παρά το ότι συνηθίζουμε να λέμε «η εξέγερση του Κιλελέρ». Ο Δήμαρχος Καρδίτσας κ. Δομήνικος Βερίλλης στην ομιλία του τόνισε τα εξής:

«Γιορτάζουμε σήμερα, σ’ αυτόν εδώ το χώρο, την επέτειο της αγροτικής εξέγερσης της Καρδίτσας, των δραματικών γεγονότων της 27ης Φεβρουαρίου του 1910, όπου στην Καρδίτσα διοργανώθηκε το μεγαλύτερο αγροτικό συλλαλητήριο, στο οποίο οι αγρότες της περιοχής μας διεκδίκησαν το δικαίωμά τους στην ιδιοκτησία της γης που καλλιεργούσαν.

Την ημέρα αυτή  στην οδό Στρατώνων σκοτώθηκε ο Χρήστος Σάλτας από το Ανώγειο, ενώ συνελήφθησαν πολλοί αγρότες. Η Καρδίτσα υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, πρωτοπόρα στους εθνικοαπελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Σαν αγροτική περιοχή βέβαια πρωταγωνίστησε και στην ιστορία του αγροτικού ζητήματος στην Ελλάδα. Ότι η Καρδίτσα υπήρξε η κύρια εστία του αγροτικού κινήματος κατά την ιστορική και δυναμική πλέον φάση που οδήγησε στην αγροτική εξέγερση τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 1910 δεν νομίζω ότι αμφισβητείται σήμερα και αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εορτασμοί για την επέτειο αυτή πραγματοποιούνται στο Κιλελέρ και τη Λάρισα και όχι μέχρι πρόσφατα στην Καρδίτσα. Πολλά βιβλία και άρθρα έχουν γραφεί για τον ρόλο που διαδραμάτισαν τότε οι συμπατριώτες μας Καρδιτσιώτες, καθώς και για την πρωτοβουλία, την τόλμη και τη θυσία που επέδειξαν οι πρωτεργάτες στα  κρίσιμα γεγονότα. Χαρακτηριστικό και αντιπροσωπευτικότερο ίσως όλων, όσων εκτενώς έχουν γραφεί είναι το σχόλιο του Διευθυντή του «Ταχυδρόμου» Βόλου και κατόπιν στη «Θεσσαλία» Βόλου Αλεξάνδρου Μέρου στο φύλλο της 12ης Ιουλίου 1919:

«Η Καρδίτσα υπήρξε η εστία και το κέντρο εις την εξέλιξην του Γεωργικού Ζητήματος, η Ναζαρέτ. Εκεί το πρώτον αφυπνίσθη ο δούλος γεωργός και εξήλθεν εκ του λήθαργου. Έκτοτε θα βαδίζη σταθερώς και θα ανατρέψη τους δυνάστας  και τους  εκμεταλλευτάς  του προς ανάκτησιν της ελευθερίας του.» Γι’ αυτό και η εξέγερση που συνηθίζουμε να λέμε «η εξέγερση του Κιλελέρ» θα έπρεπε να λέγεται «Αγροτική Εξέγερση της Θεσσαλίας»- ή καλύτερα «Η Αγροτική εξέγερση της Καρδίτσας-, αφού οι πρώτοι μεγάλης κλίμακας προγραμματισμοί και κινητοποιήσεις για την προώθηση του αγροτικού ζητήματος ξεκίνησαν από την Καρδίτσα και τον εκεί Γεωργικό Πεδινό Συνεταιρισμό.

Πρωταγωνιστής ήταν ο Πρόεδρος του  Γεωργικού Πεδινού Συνεταιρισμού

και αργότερα Πρόεδρος της Πανθεσσαλικής Δημ. Μπούσδρας, ενώ ενεργή συμμετοχή είχαν ο βουλευτής Καρδίτσας Απ. Αλεξανδρής, ο γιατρός Βασ. Γρίβας, ο δικηγόρος Κ. Σταμούλης, ο δικηγόρος Δ. Κουκουλέτσος και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (εγγονός του ήρωα του ’21) βουλευτής Καρδίτσας και άνθρωποι με κύρος, ήθος, πρωτοβουλίες και αγωνιστικό φρόνημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από το επεισόδιο στο Κιλελέρ και πριν ακόμα συσταθεί στη Λάρισα αναγνωρισμένος αγροτικός σύνδεσμος στην Καρδίτσα έγιναν το πρώτο δυναμικό συλλαλητήριο (16 Σεπτεμβρίου 1909), όπου ενώπιον χιλιάδων αγροτών ο Δημήτριος Μπούσδρας εξεφώνησε φλογερό και ενθουσιώδη λόγο και καταλήγοντας ρώτησε τους συγκεντρωθέντες: «Θέλετε ιδίαν γην ή δεν θέλετε;» « Θέλουμε, θέλουμε. Ζήτω η ιδιοκτησία, ζήτω η ελευθερία!» βροντοφώναξαν οι αγρότες.

Η εφημερίδα  της Καρδίτσας «Θεσσαλιώτις» έγραφε την επομένη: « Ένας νεκρός κόσμος ανέστη χθες, ο κόσμος των σκλάβων! Ηκούσατε το ολύμπιον και παντοδύναμον εκείνο θέλω. Εμπρός! Εμπρός!». Εδώ έγινε η πρώτη σύσκεψη εκπροσώπων του αγώνα και φορέων  (στις Καμινάδες στην εκκλησία Ζωοδόχου Πηγής στις 29 Νοεμβρίου 1909) και πολλές άλλες εκδηλώσεις, όπως η συγκέντρωση στο Γυμναστήριο Καρδίτσας  (4 Ιανουαρίου 1910) και τα μεγάλα συλλαλητήρια στις 20 Ιανουαρίου 1910, στις 7 Φεβρουαρίου 1910 και στις 27 Φεβρουαρίου  1910. Καρδιτσιώτης ήταν ο πρόεδρος της Πανθεσσαλικής Επιτροπής (Δ. Μπούσδρας). Καρδιτσιώτης ο πρώτος νεκρός, ενώ η μεγάλη δίκη των 37 Καρδιτσιωτών στη Χαλκίδα μετά το συλλαλητήριο της 27ης Φεβρουαρίου συντάραξε  το πανελλήνιο. Αλλά και αργότερα, στα επόμενα χρόνια, Καρδιτσιώτες βουλευτές, υπουργοί και πολιτικοί πρόσωπα που εκλέγονταν στην Καρδίτσα (Γ. Καραϊσκάκης. Σιδερής, Ν. Πλαστήρας κ.λ.π.) ήταν αυτοί που κυρίως προώθησαν τις αγροτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά η Καρδίτσα αγνοείται παντελώς σήμερα  στις επίσημες επετειακές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κυρίως στο Κιλελέρ και γενικότερα στο Νομό Λάρισας. Αλλά πως να μη συμβαίνει αυτό, όταν εμείς οι ίδιοι αγνοούμε τα γεγονότα της Καρδίτσας και τους αγώνες των Καρδιτσιωτών; Είναι όμως σωστά όλα αυτά; Να αγνοούμε τα γεγονότα; Να μην τιμούμε τους αγώνες των αγροτών της Καρδίτσας; Να θέτουμε την Καρδίτσα στο περιθώριο των γεγονότων και των εκδηλώσεων μνήμης σήμερα; Είναι πρόοδος αυτό; ή μήπως μια ακόμη αποτυχία της Καρδίτσας των τελευταίων χρόνων; Ως Δήμος Καρδίτσας θεωρούμε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει.  Η πρωτοβουλία του Δήμου Καρδίτσας να αναβαθμίσει τον εορτασμό της επετείου έχει διπλό στόχο:

-Αφ’ ενός μεν στοχεύουμε να αναδείξουμε ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, όπου η περιοχή μας υπήρξε πρωταγωνίστρια.

-Αφ’ ετέρου δε, θέλουμε να τιμήσουμε διαχρονικά τους αγώνες των αγροτών της Καρδίτσας που ήταν και παραμένουν πρωταγωνιστές στους αγώνες και τις διεκδικήσεις των δίκαιων αιτημάτων του αγροτικού κόσμου της χώρας.

Τα μηνύματα της αγροτικής εξέγερσης του 1910 είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρα από ποτέ και αυτό το γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους οι αγρότες μας που συνεχίζουν να διεκδικούν το δικαίωμά τους να συνεχίσουν να καλλιεργούν τη γη τους και να ζουν αξιοπρεπώς από το μόχθο τους. Εμείς επιδιώκουμε να καθιερωθεί και επίσημα από την πολιτεία η 27η Φεβρουαρίου ή η τελευταία  Κυριακή του Φεβρουαρίου σαν ημέρα εορτασμού της Ιστορικής Αγροτικής εξέγερσης και γενικότερα για τους αγώνες, τις θυσίες και την προσφορά των αγροτών. Οι φορείς της Καρδίτσας  θα πρέπει επίσης να στοχεύσουμε να κατασκευασθεί ο ανδριάντας του αγωνιστή συγγραφέα και από τους πρωτεργάτες του αγροτικού κινήματος, προέδρου του  Γεωργικού Πεδινού Συνδέσμου -και της Πανθεσσαλικής Επιτροπής – Δημ. Μπούσδρα και για τη χωροθέτηση και διαμόρφωση ενός χώρου σε περίοπτη θέση της πόλης μας σαν «πάρκου ιστορικής μνήμης»,  όπου θα τοποθετηθεί μελλοντικά ο ανδριάντας του Δ. Μπούσδρα, καθώς και άλλα μνημεία που αφορούν σημαντικά γεγονότα της περιοχής μας. Ο Δήμος Καρδίτσας τέλος έχει θέσει κατ’ επανάληψη και το αίτημα για κατασκευή του Αγροτικού Μουσείου της εξέγερσης στην Καρδίτσα με χρηματοδότηση του Υπουργείου Γεωργίας, αίτημα που πρέπει να στηριχθεί απ’ όλους.»

Προηγούμενο άρθρο Ξεκινούν οι θεματικές εκδηλώσεις του ΠΑΣΟΚ
Επόμενο άρθρο Οι δυνατότητες ανάπτυξης του αγροτουρισμού στην Ελλάδα