Η διαχείριση των απορριμάτων και η καθαριότητα στον Δήμο μας είναι ένα ζήτημα που προβληματίζει τόσο τη Δημοτική Αρχή όσο και τους πολίτες καθώς τα θέλω των δημοτών και τα πρέπει του Δήμου φαίνεται πως δεν μπορούν να συναντηθούν. Η πρόσφατη αύξηση τελών για τους δημότες δέχθηκε δικαίως ισχυρή κριτική καθώς αφενός η χρονική περίοδος που διανύουμε δεν είναι κατάλληλη για νέες αυξήσεις και αφετέρου εφόσον δεν γίνει ένας συνολικός σχεδιασμός με ριζοσπαστικές τομές στην διαχείριση απορριμμάτων τα έσοδα που θα εισπραχθούν θα καταλήξουν σε μια μαύρη τρύπα.
Στο πλαίσιο αυτό θεωρείται αναγκαία η εξεύρεση τρόπων για τη μείωση του κόστους. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να συμβάλλει η τεχνολογία της κομποστοποίησης των οργανικών υπολειμμάτων, η οποία μπορεί να μειώσει τον όγκο των σκουπιδιών κατά 35-40% και αντίστοιχα τα έξοδα του Δήμου και βέβαια την επιβάρυνση του Δημότη. Είναι σημαντικό από εδώ και μπρος να υιοθετηθεί μια στρατηγική περιορισμού των απορριμμάτων, ορθολογικής διαχείρισης, διαχωρισμού στην πηγή, να μπουν στόχοι και να τεθεί ένα όραμα και ένας χρονικός ορίζοντας ο οποίος θα πρέπει να συνδεθεί με υλοποιήσιμους ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους. Υπάρχουν περιπτώσεις πόλεων άλλωστε που έχουν θέσει ως στόχο ακόμη και τα μηδενικά απορρίμματα.
Η εποχή των σκουπιδιών τελειώνει και προχωράμε στην εποχή την ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης, της επανάχρησης (recycling & upcycing) και της κομποστοποίησης. Καθένα από τα παραπάνω στάδια μπορούν να είναι περισσότερο πηγές εσόδων παρά πρόβλημα και κέντρα κόστους για τις τοπικές κοινωνίες. Μπορούμε να διδαχθούμε από τη φύση (βιομιμητική), η οποία δεν παράγει σκουπίδια, δεν έχει απορριματοφόρα και κάδους, και όλα ακολουθούν τον αέναο κύκλο της ζωής. Μπορούμε λοιπόν να εμπνευστούμε τουλάχιστον ως προς τη βασική σκέψη και να δούμε με ποιο τρόπο μπορούμε να ενσωματώσουμε τη συγκεκριμένη λογική στις πόλεις και τα χωριά μας. Η κομποστοποίηση είναι λοιπόν μια τέτοια περίπτωση, η οποία είχε εισαχθεί σαν τεχνολογία πριν ορισμένα χρόνια στην Καρδίτσα με την παραχώρηση κάδων πιλοτικά, στη συνέχεια όμως ατόνησε, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αποτελέσματα αλλά κυρίως να μην έχει ενσωματωθεί ως τεχνολογία στον Δήμο μας. Είναι άλλωστε γνωστό και δοκιμασμένο χρόνια τώρα ότι η συγκεκριμένη δωρεάν διάθεση κάδων οικιακής κομποστοποίησης δεν φέρνει αποτελέσματα. Σε ανάλογες προσπάθειες τα τελευταία 10 χρόνια από άλλους Δήμους, έχει αποδειχτεί ότι τους 3 πρώτους μήνες από την δωρεάν διάθεση, το 90% των κάδων βρίσκονται δυστυχώς οι ίδιοι στους κάδους των σκουπιδιών, ενώ η πλειοψηφία των υπόλοιπων είτε δεν χρησιμοποιείται αποτελεσματικά είτε παραμένουν στην αρχική τους συσκευασία στην άκρη του κήπου.
Εκτός από την οικιακή κομποστοποίηση την οποία καλό είναι να εντάξουν στην καθημερινότητά τους όσο το δυνατό περισσότεροι συμπολίτες μας έχει ενδιαφέρον η Διοίκηση να διερευνήσει τη δυνατότητα για συνολική αντιμετώπιση του θέματος. Μια τέτοια προσέγγιση είναι τα πάρκα κομποστοποίησης, τα οποία αποτελούν μια βιώσιμη μέθοδος διαχείρισης οργανικών αποβλήτων αστικής ή γεωργικής προέλευσης που λειτουργεί αποκεντρωμένα και απευθύνεται σε μικρές κοινότητες, γειτονιές πόλεων, αγροκτήματα,ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις. Η μεγάλη διαφορά του συστήματος των Πάρκων κομποστοποίησης σε σχέση με την οικιακή κομποστοποίηση είναι το γεγονός ότι μπορεί να διαχειριστεί το 100% των γενικών οργανικών αποβλήτων τόσο των αστικών όσο και των γεωργικών, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να υποδεχτεί-μετά από μικρή προ επεξεργασία- ακόμη και υγρά συμπυκνώματα των βιολογικών καθαρισμών.
Η μέθοδος επεξεργάζεται τα απόβλητα σε δύο φάσεις, την αρχική που είναι η προκομποστοποίηση σε ειδικό πλαστικό κάδο(120-240 lt για 14 ημέρες) με χρήση ενεργών μικρο-οργανισμών που έχει σύστημα απορροής και συλλογής υγρών και την τελική φάση που είναι ξύλινος και μεταλλικός κάδος 3 κυβικών μέτρων με δύο διαμερίσματα επεξεργασίας, (παραμονή 3-4 μήνες). Ένα βασικό αρχικό σύστημα αποτελείται από 4-5 κάδους 120lt και 1-2 των 3 κμ και μπορούν να διαχειριστούν τα οργανικά από 20-30 κατοικίες δηλαδή 60-100 άτομα που παράγουν 35-60 κιλά οργανικά την ημέρα. Μπορεί να διαχειριστεί τόσο φυτικά όσο και ζωικά απόβλητα με την ίδια αποτελεσματικότητα. Δεν παράγει καθόλου μεθάνιο, είναι εντελώς κλειστό σύστημα και δεν διαχέει κανένα είδους απόβλητο στο περιβάλλον .
Έχει ελάχιστη έως μηδενική κατανάλωση ενέργειας και επειδή είναι περιφερειακά αποκεντρωμένο δεν καταναλώνει καύσιμα για μεταφορές όταν εφαρμόζεται σε αστικές ή αγροτικές περιοχές. Σε αστικές περιοχές μπορεί να εγκατασταθεί σε πάρκα η περιαστικά δάση αλλά και άλλους ελεύθερους χώρους και το τελικό προϊόν να χρησιμοποιηθεί τοπικά σαν βελτιωτικό εδάφους.
Είναι η μοναδική μέθοδος μεσαίας κλίμακας κομποστοποίησης και καλύπτει το κενό ανάμεσα στην οικιακή και την βιομηχανική κομποστοποίηση με το πλεονέκτημα της πολύ καλύτερης ποιότητας στο τελικό προϊόν.
Αντίστοιχα το κόστος μιας τέτοιας παρέμβασης μπορεί να είναι σχετικά μικρό καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κάδοι προκομποστοποίησης κάδοι που δεν χρησιμοποιούνται από αυτούς που είχαν διανεμηθεί παλαιότερα ή να τροποποιηθούν για τη χρήση αυτή κλειστές κατασκευές σε ένα δεύτερο κύκλο ζωής (upcycling). Αντίστοιχα οι κάδοι κομποστοποίησης της γειτονιάς μπορεί να είναι ελαφρές ξύλινες κατασκευές που θα μπορούσαν να κατασκευαστούν τουλάχιστον σε μια πιλοτική εφαρμογή σε συνεργασία με το Τει Τεχνολογίας Ξύλου. (στους κήπους μας αντίστοιχες κατασκευές κάνουμε για παράδειγμα χωρίς κόστος με επανάχρηση παλετών). Στην επόμενη φάση θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί το τοπικό παραγωγικό δυναμικό και να δοθεί και επιχειρηματική διάσταση για την τοπική οικονομία.Στην κατεύθυνση αυτή βεβαίως θα μπορούσαν να κινηθούν και αυτόνομα πολυκατοικίες ή γειτονιές που αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, συμφωνούν με την αντίληψη του περιορισμού των σκουπιδιών και θέλουν να συμβάλλουν στην κατεύθυνση της ορθολογικής διαχείρισης.
Το σημαντικό είναι να εντοπίσουμε εκείνες τις λύσεις που μπορούν να δώσουν ένα θετικό στίγμα για όλους και να μην εγκλωβιζόμαστε κάθε φορά πίσω από το πρόβλημα εστιάζοντας στο σύμπτωμα και όχι στην πηγή του προβλήματος. Οφείλουμε να δημιουργούμε σχέσεις όπου όλοι μπορούν να είναι νικητές (win-win σχέσεις): και στη δική μας περίπτωση: οι δημότες, το περιβάλλον, η διοίκηση, οι επιχειρήσεις, η τοπική οικονομία…
