Ο Φίλιππος Ε΄, βασιλιάς της Μακεδονίας και πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν ικανότατος βασιλιάς και καλός διπλωμάτης. Πραγματοποίησε θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στην πολιτική και στον στρατό. Δημιούργησε τη μακεδονική φάλαγγα, επινόησε νέες τακτικές πολέμου και εισήγαγε τη σάρισα, νέο πολεμικό όπλο, δόρυ 6 περίπου μέτρων από ξύλο κρανιάς και σιδερένια αιχμή. Γενικά, δημιούργησε ένα ισχυρό κράτος και έναν πολύ αξιόμαχο στρατό που βρήκε έτοιμο και αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο ο γιος του Αλέξανδρος ο Μέγας.
Ο Φίλιππος ήταν προσιτός και αγαπητός στον λαό του. Δεχότανε τους συμπολίτες του, άκουγε τα προβλήματά τους και τους βοηθούσε. Κάποια μέρα ήταν πάρα πολλοί αυτοί που ήθελαν να τον δουν. Δέχτηκε πολλούς, αλλά κάποια στιγμή κουράστηκε και είπε στον υπασπιστή του ότι δεν μπορεί να δεχτεί άλλους. Ο υπασπιστής του το ανακοίνωσε σε αυτούς που περίμεναν να δουν τον βασιλιά. Ένας, ένας άρχισε να φεύγει. Όμως, μία γιαγιά ανοίγει την πόρτα και κατευθύνεται στον βασιλιά.
- Γιαγιά, δεν μπορώ να δεχτώ άλλους σήμερα, της λέει ο βασιλιάς.
- Ο βασιλιάς μπορεί, ο Φίλιππος δεν μπορεί, απαντάει η γιαγιά.
Ο Φίλιππος έμεινε άφωνος για λίγο. Συνειδητοποίησε τη σημασία των λόγων της
γιαγιάς, τη δέχτηκε, άκουσε το πρόβλημά της και τη βοήθησε.
Συνέβη φορές να θέλω να δω κάποιον Υπουργό και να μου λέει η ιδιαιτέρα του
ότι δεν μπορεί να με δεχτεί ο Υπουργός. Η απάντησή μου:
- Ο Υπουργός μπορεί, ο Υπουργός σου δεν μπορεί (λέγοντας το όνομα του
Υπουργού) και της διηγούμαι την ιστορία με τον βασιλιά Φίλιππο της Μακεδονίας.
Δύσκολη υπόθεση η άσκηση της εξουσίας. Για τον κάθε άρχοντα υπάρχουν
πολλές προκλήσεις, προσκλήσεις και πειρασμοί. Αν οι αντιστάσεις του δεν είναι ισχυρές, παρασύρεται και από υπηρέτης του λαού γίνεται δυνάστης και επικίνδυνος.
Έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι: Αν ένας πολίτης κλέψει έναν άλλον πολίτη,
βλάπτει μόνο έναν, αν όμως ο άρχοντας κλέψει το δημόσιο ταμείο, τότε κλέβει όλους τους πολίτες. Πρότυπο σπουδαίου πολιτικού άνδρα, στην αρχαία εποχή, ήταν ο Περικλής που δημιούργησε τον χρυσό αιώνα, 5ο αιώνα, στην Αθήνα. Εκτός από τις σπουδαίες πολιτικές ικανότητες που είχε, ήταν ο κατ’ εξοχήν αδωροδόκητος πολιτικός της εποχής του, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη.
Μία μορφή εξουσίας υπάρχει παντού στην κοινωνία: ο πατέρας στον γιο και στην
κόρη, ο δάσκαλος στον μαθητή, ο υπάλληλος δημόσιας υπηρεσίας στον πολίτη, κλπ. Αν αυτή η εξουσία ασκείται σωστά, πάει καλά, αν όχι, τότε υπάρχει κίνδυνος διατάραξης της κοινωνικής ισορροπίας και της αρμονικής συμβίωσης των ανθρώπων.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι έλεγαν για τον καλό άρχοντα: «τριών χρη μεμνήσθαι τον
αγαθόν άρχοντα: ανθρώπων άρχειν, κατά νόμον άρχειν και ουκ αεί άρχειν» που πάει να πει ότι ο καλός άρχοντας έχει ηθική υποχρέωση να θυμάται τρία πράγματα, ότι εξουσιάζει ανθρώπους, άρα πρέπει να είναι ανθρωπιστής, ότι εξουσιάζει σύμφωνα με τον νόμο, άρα δεν πρέπει να κάνει αυθαιρεσίες και ότι δεν εξουσιάζει πάντοτε, άρα μία μέρα θα πάει στο σπίτι του και η εξουσία του θα λάβει τέλος.
Ας τα έχει υπόψη του ο καθένας μας και ιδιαίτερα οι άρχοντες τα σοφά αυτά και διδακτικά λόγια των προγόνων μας.
Δημήτρης Απ. Ρήτας
φιλόλογος-συγγραφέας-στιχουργός
Δ/ντής Περιφερειακού Θεάτρου Καρδίτσας
