Πως θα είναι το μέλλον στην Ελλάδα και παγκοσμίως με την κλιματική κρίση και την υπερθέρμανση του πλανήτη; Πόσο κοντινό είναι το σενάριο ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας, μεταξύ αυτών και η Θεσσαλία, να βρεθούν σε μια ημιερημική κατάσταση; Πόσο πιο συχνοί θα είναι, στο εξής, οι καύσωνες και πόσο να ανεβαίνει η θερμοκρασία;
Αυτά ήταν τα ερωτήματα που έθεσε το Ηχόραμα 100,8 στον Εθνικό Εκπρόσωπο για την Κλιματική Αλλαγή Χρήστο Ζερεφό και τον μετεωρολόγο – Δ/ντή Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστα Λαγουβάρδο.
Η εκπομπή «Πρωινή Ατζέντα» (καθημερινά 09:00-10:00) με τη Βάσω Μπαλαμπάνη ανοίγουν το φάκελο της κλιματικής κρίσης και συζητούν με τους ειδικούς.
Η συνέντευξη με τον καθηγητή Χρήστο Ζερεφό
Ερώτηση: Κύριε καθηγητά, το 2024 καταγράφηκε παγκοσμίως ως το θερμότερο έτος των τελευταίων 150 ετών, ενώ η τελευταία εικοσαετία χαρακτηρίζεται από εξίσου υψηλές θερμοκρασίες. Έτσι είναι; Αυτή είναι η εικόνα;
Απάντηση: Η εικόνα η παγκόσμια πράγματι είναι ότι το κλίμα έχει αποσταθεροποιηθεί, ιδιαίτερα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Δηλαδή, από το 1990 περίπου μέχρι και σήμερα, αλλά ιδίως τα τελευταία δέκα χρόνια, κάθε χρονιά είναι πιο θερμή από την προηγούμενη.
Επομένως, αναμένουμε ότι αυτή η ανοδική τάση στη θέρμανση – γι ΄ αυτό και ονομάστηκε υπερθέρμανση – θα συνεχιστεί.
Θα συνεχιστεί και φέτος και του χρόνου και φοβόμαστε ότι θα συνεχίσει για τουλάχιστον άλλα δέκα με είκοσι χρόνια αν δεν παρθούν μέτρα απεξάρτησης της οικονομίας και των δραστηριοτήτων μας από τα ορυκτά καύσιμα.
Υπάρχει, δηλαδή, ανάγκη να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε, ζεσταινόμαστε ή ψυχόμαστε.
Θα πρέπει να πάμε σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και αυτό είναι εφικτό σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας η οποία έχει μια από τις πρώτες θέσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στη διαθεσιμότητα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Έχουμε και ήλιο και άνεμο και λίγο γεωθερμία και έχουμε και τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των υδατοπτώσεων.
Τα μικρά φράγματα της ΔΕΗ που είχαν ξεκινήσει προ πολλών δεκαετιών.
Αυτά όλα θέλουν έναν συγχρονισμό, θέλουν μια στρατηγική σωστή ώστε να οδηγηθούμε σε καλύτερο περιβάλλον το οποίο σήμερα μας δείχνει τα δόντια του.
Ερώτηση: Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στη Θεσσαλία και την Καρδίτσα, που τόσο έχουν πληγεί από ακραία πλημμυρικά φαινόμενα, ποια είναι η εικόνα και ποιο είναι το μέλλον;
Απάντηση: Είσαστε εκτεθειμένοι διότι είναι ο κάμπος, είναι η τοπογραφία τέτοια και είναι και η υπερθέρμανση της ξηράς που συνδυάζεται με τη θέρμανση στη θάλασσα.
Δηλαδή, τα επιφανειακά ύδατα του Αιγαίου Πελάγους είναι τόσο πιο ζεστά, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, ώστε τροφοδοτούν την ατμόσφαιρα με τεράστιες ποσότητες υδρατμών και ενέργειας μαζί με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνότερα ακραίες καταστάσεις όπως και ο Ιανός αλλά, κυρίως, ο Daniel που ήταν δυο διαταραχές με πολύ σημαντικό κόστος.
Ο Daniel ξεπέρασε τα 3 δις ευρώ σε κόστος και ποιος ξέρει πόσα θα φέρει ακόμα λόγω της αποσταθεροποίησης όλου του αγροτικού οικοσυστήματος.
Και ο Ιανός ήταν λίγο λιγότερο από το ένα δις ευρώ.
Πολλά χρήματα τα οποία θα χαθούν και χάνονται από τους προϋπολογισμούς όλων μας.
Επομένως, το θέμα της κλιματικής κρίσης είναι κάτι σοβαρό και πρέπει να το δούμε με τη δέουσα προσοχή και σοβαρότητα, να εξοικονομήσουμε πόρους φυσικούς όπως ύδατα, ενέργεια και λιγότερα σκουπίδια.
Και αυτό είναι η καλύτερη συμβουλή που μπορεί να δώσει κανείς.
Από την άλλη μεριά, χρειάζεται νέα στρατηγική των αγροτών, τι θα καλλιεργούν και πόσο ύδωρ χρειάζεται για την καλλιέργεια.
Υπάρχουν λύσεις.
Οι λύσεις δεν είναι να αντλούμε από τα υπόγεια, τα καυστικά ύδατα, συνέχεια, διότι ο υδροφόρος ορίζοντας έχει κατέβει σε επικίνδυνα επίπεδα εξ ου και η ημιερημοποίηση, που αναφέρατε, σε πάρα πολλές περιοχές της ανατολικής χώρας.
Αλαλά νομίζω ότι και η αφαλάτωση, κάποιες περιοχές μπορούν να την κάνουν και οπωσδήποτε τα νησιά μας μπορούν να το κάνουν.
Διότι έχομε και τον τουρισμό ο οποίος είναι εξαιρετικά υδροβόρος.
Άρα, η ΄΄τσιγκουνιά΄΄ σε όλα είναι αυτό που συνιστάται στον καθένα μας.
Στη χώρα συνιστούμε να ακολουθεί αυτά που έχουν αποφασιστεί στη Συμφωνία των Παρισίων που είναι αντικατάσταση του εθνικού μας ενεργειακού μείγματος κατά 80% των ορυκτών καυσίμων από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το 2030 και πλήρη εξάλειψη της χρήσης των ορυκτών καυσίμων μετά το 2050.
Ερώτηση: Και, σίγουρα, θα πρέπει να ακολουθούν τα δεδομένα της επιστήμης;
Απάντηση: Ακριβώς. Τα δεδομένα της επιστήμης λένε, ειδικά στους κατοίκους περιοχών που έχουν μεγάλο δείκτη τρωτότητας, όπως είναι η Θεσσαλία, διότι η οικονομία της στηρίζεται στην αγροτική παραγωγή.
Θα πρέπει να ρουν τι θα σπέρνουν, δηλαδή το μείγμα των προϊόντων τους θα πρέπει να χρειάζεται λιγότερο νερό και να είναι πιο ανθεκτικό στα ακραία φαινόμενα.
Η πλημμύρα του Daniel συνεχίζει να έχει το αποτύπωμά της.
Δυο χρόνια μετά.
Αυτό τα λέει όλα.
Ερώτηση: Η κλιματική κρίση είναι μια παγκόσμια πρόκληση με σοβαρές επιπτώσεις. Όλη αυτή η κατάσταση απαιτεί την άμεση προσαρμογή όλων στα νέα δεδομένα;
Απάντηση: Ακριβώς. Και, κυρίως, να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα.
Τα νέα δεδομένα είναι ότι έχουμε ακραία φαινόμενα και έχουμε και λειψυδρία.
Όλοι θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτά που επιβάλει η φύση.
Η συνέντευξη με τον μετεωρολόγο Κώστα Λαγουβάρδο
Ερώτηση: Πότε αναμένεται ο καύσωνας στη χώρα μας και που θα σκαρφαλώσει ο υδράργυρος στη Θεσσαλία;
Απάντηση: Οι πιο θερμές μέρες θα είναι Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη.
Αυτό το τετραήμερο θα δούμε σε πολλές περιοχές το θερμόμετρο να φθάνει τους 39 βαθμούς και τοπικά μπορεί να δούμε και τους 42 βαθμούς.
Μιλάμε για ένα τετραήμερο ή πενθήμερο καύσωνα.
Το θετικό είναι ότι δεν θα έχει πολύ μεγάλη διάρκεια, όπως ο καύσωνας, για παράδειγμα, που είχαμε τον Ιούλιο του 2023 και του 2024, είναι, όμως, ένα πενθήμερο με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και χρειάζεται προσοχή.
Οι θερμοκρασίες στη Θεσσαλία, όπου κλιματολογικά έχουμε καύσωνες με μεγάλο αποτύπωμα, περιμένουμε στη Δυτική Θεσσαλία να έχουμε 38 με 39 βαθμούς και 41 βαθμούς στον κάμπο.
Θα παραμείνουν οι υψηλές θερμοκρασίες και το βράδυ, όπως και στον καύσωνα που είχαμε πριν από λίγες ημέρες, αυξάνοντας τη δυσφορία.
Οι δείκτες δυσφορίας θα είναι υψηλοί, οπότε χρειάζεται προσοχή και ιδίως στα ευπαθή άτομα του πληθυσμού καθώς η θερμική καταπόνηση θα είναι έντονη για ένα μεγάλο διάστημα.
Θα είναι θερμοκρασίες καύσωνα, αλλά δεν θα είναι μια ακραία συμπεριφορά.
Ερώτηση: Οι καύσωνες έπληξαν, ήδη, την Ευρώπη και, δυστυχώς, υπήρξαν ακόμα και θύματα. Τι είναι αυτός ο ΄΄θερμικός θόλος΄΄;
Απάντηση: Ήδη, σε περιοχές όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Αγγλία που είχαν υψηλές θερμοκρασίες, έχουν υποχωρήσει στα κανονικά.
Παραμένουν οι υψηλές θερμοκρασίες στην Κεντρική Ευρώπη και στη Γερμανία, όπως και στην Ιβηρική, στην Ιταλική Χερσόνησο.
Αυτές οι περιοχές της Μεσογείου, αυτή την εποχή έχουν υψηλές θερμοκρασίες.
Ερώτηση: Ποια είναι τα σενάρια για το μέλλον; Θα έχουμε συχνότερους καύσωνες και μια συνεχή άνοδο της θερμοκρασίας;
Απάντηση: Έχουμε μπροστά μας ακόμα πολύ καλοκαίρι και πιθανόν να δούμε και άλλα κύματα καύσωνα αλλά η γενική τάση είναι, κυρίως για τη Μεσόγειο, τα καλοκαίρια να βλέπουμε συχνότερους καύσωνες και καύσωνες μεγαλύτερης διάρκειας.
Έχουμε, ήδη, ανέβει 1 με 1,5 βαθμό παραπάνω τα τελευταία 30 χρόνια.
Πιθανόν τα επόμενα 30 χρόνια, να ανέβουμε ακόμα περισσότερο.
Σίγουρα η θερμοκρασία θα ανεβαίνει και άλλο.
Και πόσο, βέβαια, αυτό εξαρτάται και από τι θα κάνει η παγκόσμια κοινότητα για τον περιορισμό των ρυπογόνων αερίων του θερμοκηπίου.
Αν δεν πάρουμε δραστικά μέτρα άμεσα, οι θερμοκρασίες στη Μεσόγειο και στη χώρα μας θα ανέβουν ακόμα περισσότερο.
