Ο μήνας Νοέμβριος που έχει τριάντα ημέρες θυμίζει πότε καλοκαίρι και πότε τον επερχόμενο χειμώνα. Δανείστηκε την ονομασία του από το λατινικό «nonem» δηλαδή 9, γιατί ήταν στη σειρά ο ένατος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου. Ουσιαστικά είναι μια περίοδος μελαγχολική, επειδή πλησιάζει ο χειμώνας, αλλά και με αισιόδοξες νότες για τη συγκομιδή, που θα βοηθήσει σε εύκολο ξεχειμώνιασμα.
Το εξ’ ουρανού σημάδι που σιγοντάρει τον μήνα Νοέμβριο και οργανώνει τις εργασίες των Ελλήνων αγροτών και κτηνοτρόφων, είναι ο αστερισμός της Πλειάδας, δηλαδή η Πούλια, όπως την ονομάζει ο λαός μας. Κάτι που το μαρτυρά και η παροιμία: «Η Πούλια βασιλεύοντας, το μήνυμά της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά, ούτε ζευγάς στους κάμπους».
Η ανατολή της Πούλιας στα τέλη Μαΐου και η δύση της στα μέσα Νοεμβρίου, σηματοδοτούν αντίστοιχα την αρχή του καλοκαιριού και την αρχή του χειμώνα, με τη δύση της να τοποθετείται στις 14 Νοεμβρίου ανήμερα της γιορτής του Αγίου Φιλίππου, γι’ αυτό και τον βαπτίσαν οι πιστοί «Φιλιππιάτη». Βέβαια, δεν λείπουν και άλλες ονομασίες, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Ο λαός τον αποκαλεί «Βροχάρη» (γιατί έχει πολλές βροχές),
«Χαμένο» (γιατί έχει τις μικρότερες σε διάρκεια ημέρες),
«Σκιγιάτης ή Νυκτιάτης (έχει πολύ σκιά και μεγάλη νύχτα),
«Ανακατεμένο» (από τον άστατο καιρό),
«Παχνιστής» (εξαιτίας της πάχνης),
«Κρασομηνάς» (επειδή τότε άνοιγαν τα καινούρια κρασιά),
«Μεθυστής» (επειδή όσοι δοκιμάζουν τα νέα κρασιά μεθάνε),
«Σποριάς» (είναι ο καταλληλότερος μήνας για τη σπορά στα σιτάρια και τα όσπρια),
«Ξυλευτής» (τον μήνα αυτό οι αγρότες κόβουν ξύλα και τα αποθηκεύουν για να ζεσταίνονται και να κάνουν τοις δουλειές τους, τις μέρες του χειμώνα). Παρομοίως, οι μελισσοκόμοι μεταφέρουν και τοποθετούν τις κυψέλες σε μόνιμες χειμωνιάτικες θέσεις.
Τέλος, ο Νοέμβρης ονομάζεται και «Αρχαγγελιάτης» από την γιορτή στις 8 του μήνα των Ταξιαρχών. Την μέρα αυτή πιστεύει ο λαός ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ γράφει στο τεφτέρι τις ψυχές που θα πάρει μέσα στο χρόνο. Γι’ αυτό έλεγαν: «Σήμερα μην κοιτάζεις δουλειές. Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος σε γράφει στο χαρτί του και παίρνει την ψυχή σου».
){kind=link}