Δεν υπάρχει κανένας Έλληνας ή Ελληνίδα που να μην πιστεύει, ότι η δημόσια διοίκηση της πατρίδας μας βρίσκεται σήμερα σε μια πραγματικά τραγική κατάσταση, για την δημιουργία της οποίας σίγουρα το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης ανήκει στο μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα και ασφαλώς στον απαράδεκτο και παρηκμασμένο τρόπο οργάνωσής της.
Το πολιτικό σύστημα καθιέρωσε το ρουσφέτι, σαν την κυρίαρχη μέθοδο εισόδου στην διοίκηση, μη θέλοντας, προκειμένου να έχει σε εξάρτηση τον πολίτη, να βρει έναν αντικειμενικό και μη αμφισβητούμενο από κανέναν, απόλυτα αξιοκρατικό τρόπο επιλογής. Αυτή η άθλια πρακτική οδήγησε στη δημιουργία μεταξύ του πολίτη και του πολιτικού, μιας αμφίδρομης αντικοινωνικής, προσβλητικής και συνάμα ταπεινωτικής σχέσης, που είχε σαν αποτέλεσμα να εισέρχονται στη δημόσια διοίκηση όχι οι άξιοι και οι ικανοί, αλλά τα προϊόντα της πιο πάνω συναλλαγής. Ακόμη και η προσπάθεια που έγινε με την δημιουργία του ΑΣΕΠ, δεν μπόρεσε να θέσει φραγμό σ’ αυτήν την χυδαία πελατειακή σχέση, η οποία συνέχισε, με τρόπο ιδιαίτερα εφευρετικό ακόμη και παράνομο, δυστυχώς να λειτουργεί. Έτσι η λειτουργία της σχέσεως αυτής οδηγούσε αφ’ ενός στην εκλογή βουλευτών που διακρίνονταν στην ανερμάτιστη υποσχεσιολογία και στο ρουσφέτι και αφ’ ετέρου στην είσοδο στη διοίκηση όχι των αξίων, αλλά των προϊόντων της.
Λογική φυσική συνέπεια των πιο πάνω ήταν, να επικρατήσει στον δημόσιο τομέα η αναξιοκρατία και ο κομματισμός, ενώ η έλλειψη συγχρόνου συστήματος οργάνωσης και λειτουργίας, δημιούργησε και δικαιολόγησε έναν υπερπληθωρισμό των υπαλλήλων, τον αριθμό των οποίων αγνοούσε και αγνοεί ακόμη και σήμερα η κεντρική εξουσία.
Μπορεί όμως η καινούργια Ελλάδα, που σίγουρα θα προκύψει μέσα από την τρομερή κρίση που υπάρχει σε όλα τα επίπεδα της ζωής, να έχει το ίδιο από πλευράς επάνδρωσης, οργάνωσης, λειτουργίας και αποτελεσματικότητας σύστημα; Μπορεί να συνεχιστεί η λειτουργία της ανταλλακτικής σχέσης μεταξύ πολιτικού και πολίτη; Είναι δυνατό να μην υπάρχει ισχυρή θεσμική απαγόρευση εισόδου κάποιου στην δημόσια διοίκηση, χωρίς εξετάσεις; Είναι νοητό η επιλογή να μη γίνεται μέσα από ένα πλήρως αδιάβλητο σύστημα, παρόμοιο με το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων, που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση από κανέναν; Ασφαλώς και όχι. Η κοινωνία είναι ώριμη πλέον για ρήξεις που θα φέρουν τις αναγκαίες και απ’ όλους διαπιστωμένες μεταρρυθμιστικές αλλαγές στη διοίκηση. Είναι ο καιρός για εξαφάνιση της κρατούσας μέχρι σήμερα αντίληψης, η οποία στηρίζεται στο ρουσφέτι και στην κομματική ταυτότητα.
Απαιτείται πλήρη αλλαγή του σημερινού τρόπου λειτουργίας της διοίκησης και η εισαγωγή νέου συστήματος που να στηρίζεται στην εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ η ανατροπή του σημερινού τρόπου παρουσίας, απόδοσης και εξέλιξης των υπαλλήλων της διοίκησης, και η ανεύρεση και η χρήση τρόπου αξιοποίησης όλων των ικανοτήτων τους, που σίγουρα υπάρχουν, ώστε να επιτευχθεί έτσι η ποιοτική αναβάθμιση του δημόσιου τομέα.
Η δημιουργία μίας διοίκησης οργανωμένης σε σύγχρονες βάσεις στα πρότυπα ευρωπαϊκών χωρών, είναι σήμερα παραπάνω από αναγκαία προκειμένου να δομηθεί μία σύγχρονη πολιτεία. Μία μεγάλη τομή είναι κατά την άποψή μου, η θεσμοθέτηση μονίμου υφυπουργού δημόσιας διοίκησης, ο οποίος θα προέρχεται από την ίδια την διοίκηση.
Η καινούργια δημόσια διοίκηση της νέας Ελλάδας, θα πρέπει να οργανωθεί με προγραμματισμό και σχεδιασμό που θα καταλύει την γραφειοκρατία, θα αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες και το ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να εξασφαλισθεί η αναβάθμιση και η ανασυγκρότηση όλου του δημόσιου τομέα προς όφελος των υπαλλήλων, των συναλλασσομένων πολιτών και εν τέλει της πατρίδας μας.
Παύλος Β. Σιούφας
Δικηγόρος
