Πρόσφατα η αριστεία ως ιδέα, ως έννοια, χαρακτηρίστηκε σαν «ρετσινιά», το δε υπό διαμόρφωση νομοσχέδιο (ν/σ) του Υπουργείου Παιδείας εξοβελίζει και καταργεί θεσμούς αριστείας που καθιερώθηκαν με πολύ μεγάλη προσπάθεια και κυρίως με συνεργασία και συναίνεση.
Θα υπογραμμίσω ορισμένα σημεία του νέου ν/σ:
-
Οι φοιτητές θα ψηφίζουν και θα κρίνουν (αν είναι δυνατόν!) τον καταλληλότερο Πρύτανη Παν/μίου ή Πρόεδρο ΤΕΙ ή Κοσμήτορα Σχολής. Αυτό δεν ισχύει πουθενά στην Ευρώπη.
-
Επανέρχεται το περίφημο «άσυλο» το οποίο έχει προκαλέσει τόσα πολλά δεινά στα πανεπι-στήμιά μας και έχει πληγώσει την ίδια τη δημοκρατία μας με ακραίες και έκνομες πράξεις μειοψηφιών που κρατούν σε ομηρεία τα ανώτατα εκπ/κά ιδρύματα. Αυτό είναι κάτι ανήκουστο για τους ευρωπαίους συναδέλφους μας.
-
Καταργείται το σύστημα αξιολόγησης! Σε ποια σύγχρονη και οργανωμένη δομή, δεν υπάρχει σήμερα η απαραίτητα επιβεβλημένη αξιολόγηση;
-
Καταργούνται πολλές θετικές ρυθμίσεις του ν.4009 και χιλιάδες «αιώνιοι» φοιτητές επανεγγράφονται ήδη στα ΑΕΙ για να πάρουν τα πτυχία τους με την ήσσονα προσπάθεια, αφού πρώτα οι περισσότεροι αδιαφόρησαν για τις σπουδές τους για πολλά χρόνια. Το ελληνικό κράτος για ακόμη μια φορά επιβραβεύει τον ασυνεπή και τον συνειδητά αδιάφορο πολίτη.
Όλες αυτές οι καταργήσεις είναι παράλογες και ασυμβίβαστες με την έννοια της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Δεν το έχουμε εμπεδώσει καν. Ανώτατη εκπαίδευση σημαίνει ανώτατη εκπαίδευση, δηλ. του υψηλότερου δυνατού επιπέδου, που απαιτεί ανταγωνισμό, υψηλά στάνταρντ και υψηλό επιστημονικό επίπεδο. Πρέπει να υπάρχει μία βάση, μια minimum ποιοτική στάθμη. Δείτε για παράδειγμα «τη βάση του 10». Μακράν το καλύτερο εκπαιδευτικό μέτρο που εφαρμόστηκε ποτέ στα ΤΕΙ. Κακώς καταργήθηκε! Με λαϊκιστικά κριτήρια καταργήθηκε. Εμείς που τα «βιώνουμε» αυτά εδώ και χρόνια, που «ζούμε μέσα στα ιδρύματα», διαπιστώσαμε ότι πράγματι την περίοδο 2006-2009 το μέτρο της «βάσης του 10» λειτούργησε πολύ ευεργετικά στα ΤΕΙ. Είχαμε την ευκαιρία να βιώσουμε για λίγο τη μερική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Είχαμε στο ΤΕΙ λιγότερα παιδιά μεν, αλλά φοιτητές υψηλότερου μαθησιακού επιπέδου, παιδιά-φοιτητές με όρεξη για να σπουδάσουν.
Να παραθέσω τώρα και κάποια περιστατικά, ντοκουμέντα. Δεν θα αναφερθώ στα ακαδημαϊκά θέματα, ερευνητική αριστεία, αξιολόγηση καθηγητών, πειθαρχικά, εκλεκτορικά κ.λπ.
Τρία δεδομένα που τα ζήσαμε μέσα στο ΤΕΙ Θεσσαλίας (μέχρι το 2011), βλ. παλιό νόμο.
-
«Άσυλο» (μπαχαλάκηδες, αυθαίρετο κλείσιμο της κεντρικής εισόδου στα τμήματα από 20-30 άτομα, απώλειες αμέτρητων ωρών διδασκαλίας, και εργασίας, λίγες καταστροφές της δημόσιας περιουσίας, πλήρης απαξίωση των πάντων και κυρίως της έννομης τάξης). Στο ΤΕΙ, τι είχαμε; συνέχεια καταλήψεις … επί καταλήψεων! Με ποιο αποτέλεσμα;
-
Δικαίωμα ψήφου των φοιτητών στις εκλογές οργάνων διοίκησης. Φοιτητοπατέρες (των δύο γνωστών φοιτητικών παρατάξεων) να «εκλέγουν» στο ΤΕΙ, Προϊσταμένους Τμημάτων και Δ/ντή Σχολής με «εξαγορά» ψήφων έναντι ανταμοιβής στους φοιτητές-συνδικαλιστές, βλ. μαθήματα, συμμετοχή σε προγράμματα και κυρίως «πρόσβαση» άνετη σε μεταπτυχιακά προγράμματα της Θεσ/νίκης, Αθήνας ή του Βόλου.
-
«Αιώνιοι φοιτητές» (η ντροπή μας): μετατροπή του ΤΕΙ σε ένα συνεχόμενο εξεταστικό κέντρο, με άπειρες ευκαιρίες για να δίνουν 5 και 6 φορές κάθε έτος τα μαθήματα (δηλ. η επιβράβευση του τεμπέλη και του αδιάφορου).
Και αυτά τα ε ί δ α μ ε. Τα βιώσαμε.
Δυστυχώς, αγαπητοί μου, δεν έχουμε κατανοήσει ότι η κρίση που βιώνουμε σήμερα στη χώρα μας είναι άμεση συνέπεια της Ανώτατης Εκπαίδευσης «χαμηλού συντελεστή και χαμηλού πήχυ» που καθιερώθηκε με κυβερνητικές αποφάσεις και πράξεις κατά τη δεκαετία του ’80 και του ‘90, με «λαϊκιστικές» αποφάσεις: α) εισαγωγής τριπλάσιου & τετραπλάσιου αριθμού εισακτέων, και β) ίδρυσης δεκάδων νέων τμημάτων σε κάθε χωριό και πόλη της ελληνικής περιφέρειας, χωρίς κριτήρια, χωρίς το ελάχιστο ακαδημαϊκό υπόβαθρο, χωρίς κάλυψη αναγκών της αγοράς και σε αμφίβολα γνωστικά αντικείμενα.
Οι νέες αποφάσεις, αν εφαρμοστούν, θα επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα, αφού δεν συνάδουν με το πνεύμα των καιρών (εν έτει 2015), δεν συνάδουν με το αίτημα της ελληνικής κοινωνίας που απαιτεί την αξιολόγηση, τη διαφάνεια, την αριστεία σε κάθε τομέα του «υπέρβαρου και παθογενούς» κράτους που βούλιαξε αυτή την πανέμορφη, την πολύ πλούσια χώρα.
Οι νέες αποφάσεις θα επιφέρουν μία ισχυρή νέα «κομματοκρατία» εντός των ελληνικών ΑΕΙ.
Η νέα κυβέρνηση οφείλει να τα ξανασκεφτεί όλα αυτά. Να δει τη διεθνή πρακτική ειδικά στην Ευρώπη. Να δει πώς προοδεύουν μέσα σε λίγα χρόνια τα Πανεπιστήμια της Σλοβενίας, της Ουγγαρίας, της Εσθονίας, της Πολωνίας, της Λετονίας; Μήπως επειδή επενδύουν στην αριστεία τόσο στην έρευνα όσο και στην τεχνολογική εκπαίδευση; Η άμιλλα και ο ευγενής ανταγωνισμός μεταξύ των ΑΕΙ είναι ο κινητήρας της προόδου μιας χώρας.
Πότε και πού η παιδεία δεν ήταν μέσο κοινωνικής ανέλιξης και εξέλιξης; Πότε υπήρξε ανθρώπινη κοινωνία ή κράτος (στη σημερινή μορφή) που να μην προόδευσε μέσα από την επιβράβευση των αρίστων; Κάθε κοινωνία, σε κάθε τομέα της επαγγελματικής δραστηριότητας πρέπει να επιζητεί και να απαιτεί την αριστεία. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων», έγραφε ο Αριστοτέλης, ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος.
Κατά την γνώμη μου, αυτό το ν/σ θα γυρίσει τη χώρα μας χρόνια πίσω.. Έχουμε μείνει ήδη αρκετά χρόνια πίσω από την Ευρώπη. Η αριστεία πρέπει πάντα να υπάρχει. Η αξιολόγηση πρέπει πάντα να υπάρχει!
Καρδίτσα, 05-06-2015
